به نظر می‌رسد از پایان جنگ جهانی دوم تاکنون که بازه ای 70 ساله را در برمیگیرد هیچ موضوعی به اهمیت بحث خروج بریتانیا از اتحادیه اروپایی در چارچوب جغرافیای اروپا مطرح نبوده است. موقعیت و سابقه تاریخی این کشور بر اهمیت این بحث می‌افزاید.
به گزارش پایگاه خبری فریادر، خروج انگلیس جدای از تبعات اقتصادی تجاری، میتواند یک شوک سیاسی و روانی در تحولات اروپایی و جهانی به وجود آورد. همان طور که ورود انگلیس با سروصدای زیادی در یک دهه صورت گرفت، خروج این کشور نیز در چهار سال اخیر با سروصدای زیادی همراه بوده است. این موضوع به یکی از دل‌نگرانی‌های محافل انگلیسی و اروپایی و حتی جهانی مبدل شده است. اما باید دید تصمیم گیری مردم انگلیس تچه تاثیری بر ایران خواهد داشت.
ستاره انگلیس درحالی از اتحادیه اروپا پایین افتاد که بسیاری از کارشناسان معتقد اند این امر میتواند تاثیر زیادی بر اقتصاد ایران داشته باشد. برخی تحلیلگران معتقد اند خروج انگلیس از اتحادیه اروپا میتواند پیامدهای مثبتی برای ایران داشته باشد، و برخی نیز این خروج را به ضرر اقتصاد ایران تلقی میکنند.
موافقان خروج انگلیس از اتحادیه اروپا معتقدند ایران میتواند از این فرصت نهایت استفاده را در جهت بهبود روابط اقتصادی با این کشور ببرد. به‌خصوص اینکه دو شرکت بزرگ نفتی که آنان را غول‌های نفتی دنیا می‌نامند در دستان انگلستان قرار گرفته‌اند و ایجاد ارتباط بیشتر با شل و بی‌پی میتواند به پیشبرد اهداف نفتی ایران کمک چشمگیری کند. استدلال دوم این گروه به این موضوع برمی‌گردد که اینک ایران میتواند فارغ از موانع و محدودیت‌های قانونی و اداری اتحادیه اروپا، مستقیم روابط اقتصادی دوجانبه را با لندن گسترش و افزایش دهد.استدلال سوم به موضوع گسترش روابط سیاسی برمی‌گردد. موافقان معتقدند ایران با توجه به قدرت سیاسی، نظامی و اقتصادی انگلیس در قاره اروپا میتواند با تحکیم روابط سیاسی که در حال حاضر با بازگشایی سفارت‌های دو کشور آغاز شده است، از وزن سیاسی این کشور در مقابل اتحادیه اروپا که همواره در موضوعات حقوق بشر بر ایران فشار وارد کرده، استفاده کند.استدلال چهارم هم معتقد است که این تصمیم سبب تقویت محور شرق شده و موجب تقویت قدرت چانه‌زنی ایران خواهد شد. به‌خصوص که این تصمیم بریتانیا با استقبال ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهوری روسیه و از مخالفان گسترش ناتو به شرق اروپا مواجه شده است.
اما در مقابل عده ای از تحلیگران این مسئله را به ضرر ایران میدانند. مخالفان معتقدند خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا باعث خواهد شد تا پیش‌بینی‌های رشد اقتصادی اروپا و جهان کاهش و میزان بدهی کشورهای عضو یورو افزایش یابد و سازوکارهای قدیمی جهان که برای چند دهه گذشته معمول بوده‌اند به هم بریزند پیش از آنکه سازوکار جدیدی تعبیه و ایجاد شود، که همه این موارد بر اقتصاد ایران نیز تاثیرگذار خواهد بود. در واقع اولین اثر اقتصادی این رای، کاهش قیمت کالاها از جمله قیمت نفت خواهد بود. با کاهش قیمت نفت و برگشت دوباره آن به حدود 40 دلار، درآمدهای نفتی کشور کاهش خواهد یافت.استدلال دوم این دسته از مخالفان به موضوع قدرت گرفتن راست گرایان در اتحادیه اروپا بر می‌گردد که هم اینک صدای آن در اتریش، هلند و فرانسه بلند شده است. همچنین این موضوع با روی کارآمدن احتمالی دونالد ترامپ نامزد جمهوری‌خواهان در آمریکا بیش از پیش تقویت خواهد شد. اولین اثرات این تصمیم، تقویت ملی‌گرایی و رشد نگاه‌های افراطی به اسلام است که در نهایت ایران نیز به‌عنوان یک دولت اسلامی برکنار از اثرات منفی آن نخواهد بود.
خروج انگلیس از اتحادیه اروپا فرصت تاریخی برای ایران است
حمید ابوطالبی از اولین کسانی بود که درمورد تاثیر خروج انگلیس از اتحادیه اروپا بر ایران موضع گرفت.
معاون سیاسی دفتر رییس جمهوری، خروج انگلیس از اتحادیه اروپا را یک فرصت تاریخی برای ایران دانست و گفت: باید از این فرصت تازه نهایت بهره را برد.
مید ابوطالبی در صفحه شخصی خود در توئیتر درمورد خروج انگلیس از اتحادیه اروپا نوشت: زمین لرزه ای بزرگ اروپا را لرزاند و انگلیس از اتحادیه اروپایی خارج شد.
وی با بیان این که ستاره های پرچم اتحاد در اروپا در حال فرو افتادن است، تاکید کرد: تحولات اقتصادی کشورهای جنوب اروپا، تروریسم، و بحران مهاجرت نشان می داد که این اتحاد درحال فروپاشی است؛ اما دومینوی سقوط با برگزیت آغاز می شود.
معاون سیاسی دفتر رییس جمهوری با یادآوری این که اتحادیه اروپا زمان درازی است اعتماد مردم اروپا به خود را از دست داده است، خاطرنشان کرد: این روند جدید سبب قدرت، امنیت، و رفاه بیشتر دیگران خواهد شد.
آشفتگی سیاسی و اقتصادی در پیش است
نصرت‌الله تاجیک دیپلمات اسبق کشورمان نیز درباره خروج انگلیس از اتحادیه اروپا گفت: «با خروج بریتانیا که یک یا دو سالی زمان خواهد برد، ممکن است آشفتگی اقتصادی پدیدار شود و بهتر است به جای آنکه به سمت نگاه سخت‌افزاری برویم و فکر کنیم استخوان‌بندی اروپا از هم می‌پاشد و این امر یک آشفتگی اقتصادی و سیاسی به دنبال دارد، به نحوه تعاملات تجاری و اقتصادی با اروپا و تأثیرات آن با آسیا و اقتصاد جهان توجه کنیم.»
تاجیک گفت: «ما در ایران باید به جای سیاسی دیدن این تحولات، به دنبال تبعات اقتصادی آن باشیم و مدیریت اقتصادی کشور باید تمهیداتی بیندیشد و هرچه زودتر در این باره تصمیم‌گیری کند».
خروج انگلیس از اتحادیه اروپا تأثیر مشهودی در روابط تهران ـ لندن ندارد
در این میان برخی تحلیلگران نیز معتقداند این امر تاثیر چندانی بر روابط دو کشور ندارد. سیدجلال‌الدین ساداتیان، استاد روابط بین‌الملل در گفت‌وگوبا اشاره به موضوع جدایی بریتانیا از اتحادیه اروپا با تاکید بر اینکه انگلیس همواره استقلال مالی خود را از این اتحادیه حفظ کرده بود خاطرنشان کرد: وقتی بریتانیا عضو اتحادیه اروپا بود باید در همه زمینه های اقتصادی، فنی، تکنولوژی و مسائل دفاعی با آنها همکاری می‌کرد ولی آنها در تمام این سال‌ها از نظر مالی خود را کنار نگهداشته و ارزش پوند را حفظ کرئند و هرگز از نظر مالی به این اتحادیه نپیوستند.
وی در ادامه گفت: استقلال‌خواهی آنها میتواند شدت یافته و بریتانیا را دچار مشکلات بیش‌تری کند. در مورد نحوه تعامل با اعضا اتحادیه هم باید گفت، احتمال دارد تعاملات انگلیس در زمینه نظامی، امنیتی، اطلاعاتی و اقتصادی با اتحادیه اروپا کاهش پیدا کند، ولی قطعاً با جدایی بریتانیا از اتحادیه اروپا قطع رابطه انجام نمی‌شود و تبعات آن در این حد خواهد ماند. اگر در گذشته درخواست‌های آنها به راحتی در جلسات اتحادیه اروپا بررسی و تصویب می‌شد، از این پس باید از قبل زمینه‌چینی کنند و هماهنگی‌های بیش‌تری انجام شود.این دیپلمات پیشین کشورمان همچنین در پایان تأثیر خروج انگلیس از اتحادیه اروپا بر روابط اقتصادی‌اش با ایران را بی‌اثر خواند و گفت: تأثیر مشهود در روابط تهران ـ لندن ایجاد نخواهد شد.
خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا تغییری در رویکرد ایران ایجاد نخواهد کرد
وزارت امور خارجه کشورمان نیز درباره اعلام نتایج همه پرسی بریتانیا در زمینه خروج از اتحادیه اروپایی بیانیه ای صادر کرد که متن بیانیه به شرح زیر است:
جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک نظام مردم سالار به رای مردم بریتانیا در زمینه خروج از اتحادیه اروپایی احترام گذاشته و آن را در مسیر خواست اکثریت مردم آن کشور در تنظیم روابط خارجی خود قلمداد می کند.
جمهوری اسلامی ایران همواره خواهان گسترش روابط با کشورهای اروپایی بر مبنای احترام متقابل و عدم دخالت در امور داخلی یکدیگر بوده و خروج بریتانیا از اتحادیه اروپایی تغییری در رویکرد جمهوری اسلامی ایران نسبت به آن کشور ایجاد نخواهد کرد.
به طور کلی باید گفت خروج انگلیس از اتحادیه اروپا مهم ترین اتفاقی است که در چند دهه اخیر در این اتحادیه رخ داده است. اما با قطعیت نمیتوان گفت زلزله اتحادیه اروپا به نفع ایران تمام خواهد شد یا خیر. به سختی میتوان گفت این یک فرصت تاریخی برای ایران است چراکه هیچ قطعیتی درمورد رفتار های آینده کشور های یورو و انگلیس وجود ندارد. البته درگیر شدن قدرت های بزرگ با مسائل و مشکلات متعدد جدید ناشی از این جدایی که احتمالاً به جدایی های دیگر دامن خواهد زد، قابل تصور است، اما باز هم نمیتوان به قطع از تاثیر مثبت یا منفی سخن گفت.