گروه ویژه اقدام مالی در بیانیه پایانی اجلاس ۲۴ ژوئن برای نخستین بار و پس از حدود هشت سال تلاش مدیران و کارشناسان اقتصادی و بانکی کشور، نام ایران را از فهرست کشورهایی که لازم است علیه آنها اقدامهای متقابل اتخاذ شود، حذف کرد.
به گزارش پایگاه خبری فریادگر، گروه ویژه اقدام مالی (FATF) مهم ترین نهاد مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم در دنیا است که برای مبارزه با این دو پدیده شوم، توصیه های فنی به کشورها ارایه می کند. این گروه همواره یک لیست سیاه از کشورهایی که مقررات مالی و پولشویی نگران کنندهای دارند ،منتشر میکنند و این در حالی است که در سال 2007 این گروه نام ایران را در فهرست های عمومی خود ذکر کردو از سال ٢٠٠٩ از کشورها تقاضا کرده که علیه کشور ایران و موسسات مالی آن «اقدام متقابل» به عمل آورند. در آخرین لیستی که این گروه منتشر کرد، نام ایران در کنار کره شمالی به عنوان خطرناک ترین کشورها ذکر شده بود. گروه اقدام متقابل مالی از اعضای خود میخواهد از افتتاح شعب برای کشورهای موجود در لیست در کشورهای خود خودداری کنند و مراقب راههای احتمالی دور زدن این تحریم ها باشند. در حال حاضر بیش از ١٩٨ کشور به خانواده گروه ویژه اقدام مالی پیوسته اند و توصیه های آن را اجرا می کنند.از آنجا که پولشویی و تامین مالی تروریسم جرایم فراملی هستند، این گروه بین دولتی بر این باور است که کوتاهی یک کشور می تواند وضعیت سایر کشورها را متاثر کند.
حالا گروه ویژه اقدام مالی، نام ایران را برای یکسال از فهرست سیاه خود به حالت تعلیق درآورده است. بر اساس گزارش رویترز، این گروه اعلام کرد که اقدامات تقابلی و تنبیهی علیه ایران را به مدت 12 ماه به حالت تعلیق درمیآورد.
این گروه که هدف آن مبارزه با پولشویی در جهان اعلام شده و نظرات این گروه در برقراری روابط موسسات مالی خارجی با کشورها تاثیر فراوانی دارد و از این رو در بیانیه روز گذشته خود گفته است که در پی توافق هستهای ایران و گروه 1+5 و تلاش ایران برای اصلاح سیستم بانکیاش، نظام مالی ایران را رصد میکند.
کارگروه اقدام مالی که در پاریس مستقر است، به 37 عضو خود و دیگر کشورهای جهان پیشنهاد کرده است که «به توصیه به موسسات مالی خود نسبت به هوشیاری در روابط و مبادلات» با ایران، ادامه دهند.رسانههای غربی گزارش دادهاند که در ماههای گذشته رایزنیهای گستردهای صورت گرفته تا نام ایران از فهرست کشورهای پرخطر پولشویی خارج شود. در این فهرست که بسیاری آن را سیاسی توصیف کردهاند، تنها نام ایران و کره شمالی به چشم میخورد.
برداشته شدن محدودیت یک ساله علیه ایران نشان دهنده آن است که اقدامات ایران در زمینه مبارزه با پولشویی به رسمیت شناخته شده است و عدم تامین مالی برای تروریسم از سوی ایران برای این گروه بین المللی اثبات شده است.
جمهوری اسلامی ایران براساس قوانین داخلی و الزمات بین المللی در طی این سالها اقدامات متعددی انجام داده است که سرانجام توسط گروه ویژه اقدام مالی به رسمیت شناخته شد و برخلاف تمایل گروه ها و کشورهای متخاصم (از جمله نامه سرگشاده اتحاد علیه ایران هسته ای که در روزهای اخیر به صورت سرگشاده منتشر شد و از گروه ویژه تقاضای تداوم صدور دستور اعمال متقابل علیه ایران را کرده بودند)، گروه ویژه با توجه به اقدامات فنی و مذاکرات بعمل آمده به مدت یکسال محدودیت علیه کشورمان را برداشت.این بیانیه و تغییر متن آن بعد از هشت سال پیام مهمی برای کشورهای اروپایی و بانک هایی که به دلیل اقدام متقابل امکان همکاری با ایران نداشتند به همراه خواهد داشت. جمهوری اسلامی ایران برای مبارزه با پدیده شوم تروریسم و در راستای اجرای دستورات مقام معظم رهبرى با شتابی بیشتر در راه مبارزه با جرایم مالی گام خواهد برداشت.
نکاتی که در بیانیه باید دید
برای اینکه شناخت درستی از بیانیه جدید پیدا کنیم ضروری است که بیانیه مذکور را با بیانیه یکم اسفند ۱۳۹۴ (۱۹ فوریه ۲۰۱۶) این گروه مقایسه کنیم. در بیانیه ماه فوریه، این گروه اشاره کرده بود که به طور ویژه و استثنایی در خصوص ریسک تامین مالی تروریسم ایران و آثار آن بر نظام مالی بین المللی ابراز نگرانی کرده و تقاضا کرده بود کشورها علیه ایران، اقدام متقابل تحدید یا قطع روابط کاری داده بود، مراقب راههای دور زدن این تحریمها توسط ایران باشند و اجازه افتتاح شعب موسسات مالی ایران در کشورهای خود را ندهند. امری که به کرات در بیانیههای چند سال اخیر این گروه دیده میشود.
بیانیه جدید لحن متفاوتی با بیانیه پیشین این گروه دارد. در این بیانیه ضمن اشاره به اینکه هنوز کاستیهایی وجود دارد، همزمان به اقدامات بعمل آمده و اثبات متعهد بودن ایران به رفع کاستیها اشاره شده است. گروه ویژه در این بیانیه تلاش کرده سهم خود برای به رسمیت شناختن اقدامات فنی کشور را ادا کرده و به مدت یک سال مانع از ایجاد روابط کارگزاری بانکهای خارجی با بانکهای ایرانی نخواهد شد و اگر ایران نظام مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم خود را تقویت کند، گروه ویژه نیز گامهای بیشتری (احتمالاً برای معرفی ایران به عنوان کشوری که ریسک پایین در این زمینه دارد یا فاقد ریسک میباشد) خواهد برداشت. این در حالی است که در بیانیه قبل هیچ نکته مثبتی در خصوص ایران اعلام نشده بود.
این در حالی است که پیش از این گروه ویژه تنها اقدامات تنبیهی در صورت قصور ایران از اجرای توصیههای فنی خود را مطرح می کرد. در هر حال تلاش بیش از یک دهه جمهوری اسلامی ایران در حال به ثمر نشستن است و ایران مصمم است که با ارتقای چارچوبهای خود برای مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم، همزمان با ایجاد شفافیت و حفظ سلامت نظام خود، این پیام را از طریق گروه ویژه اقدام مالی به دنیا صادر کند که کشور ایران شریکی امن و سالم در روابط کارگزاری بانکی خواهد بود.
آمریکا حمایت کرد،صهونیست ها ناراحت شدند
وزارت امور خارجه آمریکا اعلام کرد که از تصمیم کار گروه اقدام مالی مبنی بر باقی ماندن نام ایران در فهرست کشورهای پرخطر مالی و حامی تروریسم حمایت میکند.
جان کربی، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در نشست خبری روز جمعه خود در پاسخ به سوالی درباره بیانیه کارگروه اقدام مالی علیه کشورمان گفت: ما از تصمیم کارگروه اقدام مالی پشتیبانی میکنیم. همچنین همان طور که در این بیانیه آمده است، ما از تعهد سیاسی سطح بالای ایران نسبت به یک برنامه اقدام برای رسیدگی به نواقص مربوط به مبارزه با پولشویی و مقابله با حمایت مالی تروریسم استقبال میکنیم. این تعهد آنها به یک برنامه اقدام، کلید تصمیم کارگروه اقدام مالی برای تعلیق موقت اقدامات تقابلی است.
او ادامه داد: با وجود این که این برنامه اقدام یک گام مثبت از سوی ایران است، نام این کشور کماکان در فهرست سیاه این کارگروه باقی میماند تا این که ایران برنامه اقدام خود را کامل کند. بنابراین تغییری در تحریمهای دولت آمریکا علیه ایران به وجود نمیآید واکنون ایران باید به تعهداتش عمل کند.
بر اساس گزارش پایگاه اینترنتی وزارت خارجه آمریکا، کربی در پاسخ به سوالی درباره جزییات این برنامه اقدام و تعهدات ایران گفت: این موضوعی است که باید از کارگروه اقدام مالی بپرسید اما من میدانم که اگر ایران به تعهداتش عمل نکند، تعلیق موقت اقدامات تقابلی میتواند لغو شود چرا که این اقدام بر مبنای اعتماد گرفته نشده و به همین دلیل موقت است.
این در حالی است که لابی صهیونیستی ایپک با صدور بیانیه ای، نارضایتی خود را از تصمیم کارگروه اقدام مالی درباره ایران اعلام کرد. پایگاه اینترنتی کمیته امور عمومی آمریکا و اسرائیل (ایپک) متن بیانیه ایپک درباره تصمیم کارگروه اقدام مالی در قبال ایران را منتشر کرد.
در این بیانیه ادعا شده است:
امروز کارگروه اقدام مالی باردیگر بر نگرانی خود درباره فعالیت های تامین مالی تروریستی ایران تاکید کرد و به کشورها هشدار داد که گام های معقول را بردارند تا مبادا در معاملات با ایران مرتکب جرم شوند.
کارگروه اقدام مالی در کمال تعجب، درخواست خود برای اتخاذ اقدامات متقابل علیه ایران را به مدت دوازده ماه تعلیق کرد و ابراز امیدواری کرد که عملکرد ایران بهبود یابد.
تصمیم کارگروه اقدام مالی تصمیمی خطرناک است. همین ماه گذشته میلادی بود که وزارت امور خارجه آمریکا اعلام کرد که ایران همچنان بزرگترین دولت حامی تروریسم است.
متن بیانیه کارگروه اقدام مالی
کارگروه اقدام مالی از تصویب و تعهد سیاسی سطح بالای ایران به یک برنامه اقدام برای رفع کمبودهای مربوط به مبارزه با پولشویی و مقابله با حمایت از تروریسم و همچنین تصمیم این کشور برای دریافت کمکهی فنی برای اجرای این برنامه اقدام، استقبال میکند. به همین جهت کارگروه اقدام مالی اقدامات تقابلی (تنبهی) را برای دوازده ماه به حالت تعلیق درآورده تا بر روند اجرای برنامه اقدام نظارت کند. در صورتی که در پایان این دوره، کارگروه اقدام مالی به این جمعبندی برسد که ایران پیشرفت لازم را در اجرای برنامه اقدام نداشته، اقدامات تقابلی کارگروه اقدام مالی بار دیگر اعمال خواهند شد. اگر ایران در این دوره به تعهدات خود ذیل برنامه اقدام عمل کرده باشد، کارگروه اقدام مالی گامهای بعدی در این ارتباط را بررسی خواهد کرد.
ایران تا زمان تکمیل کامل برنامه اقدام، همچنان در بیانیه عمومی کارگروه اقدام مالی باقی خواهد ماند. تا زمانی که ایران اقدامات لازم برای رفع کمبودهای شناسایی شده در برنامه اقدام را انجام نداده، کارگروه اقدام مالی نسبت به ریسک ناشی از حمایت مالی از تروریسم از داخل ایران و تهدیدی که برای سیستم مالی بینالمللی ایجاد میکند، نگران خواهد بود. به همین جهت، کارگروه اقدام مالی، از اعضای خود میخواهد و به تمام دیگر کشورها توصیه میکند که همچنان به موسسات مالی خود پیشنهاد کنند که در رابطه و مبادله با افراد حقیقی و حقوقی در ایران، بر اساس توصیه شماره 19 کارگروه اقدام مالی، هوشیاری لازم را به خرج دهند. کارگروه اقدام مالی به ایران توصیه میکند که به طور کامل نواقص مربوط به مبارزه با پولشویی و مقابله با حمایت از تروریسم را برطرف کند، به خصوص موارد مربوط به حمایت مالی از تروریسم را.کارگروه اقدام مالی به تعامل با ایران و نظارت دقیق بر پیشرفت این کشور ادامه خواهد داد.
گزارش : سحر مهرابی