حسین شریعتمداری در سرمقاله روز گذشته کیهان گفته بود اگر ورودیه‌های اصولگرایی کاهش نیابد، به اصولگرایی خدشه‌های جدی وارد خواهد شد. با این حال تنها غلامعلی حداد عادل به این نصیحت سردار قلم گوش سپرد و کناره‌گیری کرد. انصراف حداد عادل هم بیشتر به نفع خود او بود. وی در نظرسنجی‌ها رقابتی ته جدولی با محمد غرضی داشت و در خوش‌بینانه‌ترین حالت، نهصدهزار الی یک میلیون رای را می‌توانست به نام خود بزند.
به گزارش پایگاه خبری فریادگر، در حالی که حداد عادل هم از رقابت‌ها کنار کشیده، وضعیت سایر نامزدهای اصولگرا مطلوب نیست. نظرسنجی موسسه آیپوز حاکی از آن است که اگرچه محمدباقر قالیباف تا روز شانزدهم خرداد در حال افزایش روز به روز آرای خود بوده، اما از آن تاریخ به بعد روند نزولی در پیش گرفته است. وی در روز شانزدهم خرداد ۳۹ درصد آرا را در اختیار داشت و در نظرسنجی روز گذشته به ۲۷ درصد آرا رسیده است. به موازات این نزول، رای اصلاح‌طلبان در حال رشد است. با این وضعیت به چه علت دیگر کاندیداهای اصولگرا هنوز حاضر به کناره‌گیری نشده اند و در حال قمار کردن سرنوشت خود در انتخابات پیش رو هستند؟
محسن رضایی، کاندیدایی که اصولگرا نیست!
محسن رضایی از روز نخست رقابت‌ها سفره خود را از اصولگرایان جدا کرده است و تن به هیچ کدام از ائتلاف‌های محتوم به شکست آنان نداده است. از این رو استمرار حضور وی نسبت به سایر اصولگرایان وجهی به مراتب اخلاقی‌تر دارد. این یک سوی ماجراست. در سوی دیگر، هم او و هم اعضای ستادش معتقدند رضایی در وقت مقتضی کناره‌گیری کرده است. خود رضایی چندی پیش گفته بود نوبت دیگران است که به نفع من کنار بروند.
به تازگی نیز عبدالحسین روح‌الامینی، مشاور ارشد رضایی در واکنش به کناره‌گیری عارف و حداد و احتمال انصراف رضایی گفته: «ایشان تاکنون ایثارهای لازم را انجام داده‌اند و هم‌اکنون نوبت دیگران است». او از دیگر کاندیداها خواسته انصراف دهند، کسانی که «صدا و سیما را ویترینی برای عرضه خود دیده اند و در برخی استان‌ها هنوز ستاد ندارند». اشاره وی احتمالا به ولایتی است.
این در حالی است که مواضع محسن رضایی در سیاست خارجی بیشترین نزدیکی را به ولایتی داشته و او موضعی آشکار در قبال سیاست خارجی جلیلی اتخاذ کرده است. قالیباف اما در بحث سیاست هسته‌ای به جلیلی تمایل بیشتری نشان داده است. حالا حامیان رضایی نه تنها قصد کناره‌گیری ندارند، بلکه با ادبیاتی عصبانی یادآور می‌شوند که اگر بنای‌ کناره‌گیری وجود دارد، این وظیفه ولایتی است.
یکی دیگر از عواملی که ستاد رضایی را امیدوار کرده، ارتقای جایگاه او در نظرسنجی‌ها و جذب آرای روستایی است. با وجود این که روح‌الامینی معترف است که محسن رضایی هنوز نتوانسته دو رتبه نخست را از آن خود کند، با این استدلال که نباید به صورت نقطه‌ای به آرا نگاه کرد و باید نگاهی روندی داشت می‌گوید: «جایگاه برخی از کاندیداها رو به نزول است و بیشترین رشد را آقای رضایی داشته‌اند».
با این اوصاف کناره‌گیری محسن رضایی بعید به نظر می‌رسد.
سعید جلیلی، امیدوار به گفتمان
بعد از مناظره روز جمعه، سعید جلیلی پس از خطوط انحراف و فتنه، خط جدیدی را گشوده است: «خط تردید». او می‌گوید کسانی که به سیاست خارجیش انتقاد کرده اند، در خط تردید قرار دارند و اعتقاد دارد: «امروز ۲ خط مهم در برابر هم صف‌آرایی کرده‌اند که یک خط، خط ایمان و امید بر مبنای آموزه‌های دینی و اسلام ناب است که امام راحل ۵۰ سال پیش پرچم آن را بلند کرد و خط دیگر تردید، تهدید و تخریب است». جلیلی این مسئله را بارها در سخنرانی‌های روزهای اخیرش تکرار کرده تا نشان دهد بنای کنار آمدن با منتقدان هسته‌ای خود یعنی ولایتی و رضایی را ندارد.
اگرچه این جبهه‌بندی می‌تواند برای حامیان قالیباف امیدوارکننده باشد، اما شواهد امر نشانه‌ای بر کناره‌گیری جلیلی به نفع قالیباف نشان نمی‌دهد. به روایت نظرسنجی‌ها، جلیلی توانسته از آرای محمدباقر قالیباف در مشهد سهم قابل توجهی را از آن خود کند. اگر بنا باشد انتخابات دو مرحله‌ای شود، رای زادگاه تاثیر به‌سزایی خواهد داشت و قالیباف و جلیلی هر دو مشهدی اند. گمان‌ آن‌ها این است که جایگاه ضعیفی ندارند و احتمالاً بخت رسیدن به دور دوم را خواهند داشت. از سوی دیگر، ستار هدایتخواه یکی از اعضای شورای مرکزی جبهه پایداری، در واکنش به اجماع اصلاح‌طلبان گفته است: « اجماعی که اصلاح‌طلبان کرده‌اند هیچ‌گاه به ضرر جلیلی نیست. آن‌چه که از این اجماع شاهد خواهیم بود تنها ریزش رأی دوستان دیگر را به دنبال خواهد داشت چراکه اصلاح‌طلبان به هیچ‌وجه تمایلی برای رأی دادن به آقای جلیلی قبل از این اجماع نداشته‌اند».
سخن گفتن از تمایل احتمالی اصلاح‌طلبان به یک کاندیدای اصولگرا کنایه بزرگی به محمدباقر قالیباف هم هست. از آن گذشته با تفاوت‌هایی که قالیباف و جلیلی در مناظره فرهنگی از خود بروز دادند، به نظر نمی‌رسد جلیلی که تاکید مضاعفی بر گفتمان دارد، بتواند خود را برای کناره‌گیری به نفع قالیباف اقناع کند.
اختلاف دیدگاه‌ بین قالیباف و جلیلی را ستار هدایتخواه نیز از منظری دیگر بیان می‌کند: «پیش از نام‌نویسی‌ها دیدید که عده‌ای از دوستان آقای هاشمی پشت سر آقای قالیباف رفتند و هنگامی که به صورت ناگهانی آقای هاشمی وارد عرصه شد همین‌ها به یکباره از اردوگاه قالیباف به خیمه‌گاه هاشمی نقل مکان کردند».
جلیلی با طرح جریان تردید، اگرچه در حال نشان دادن چراغ سبز به قالیباف است، اما این تنها تلطیف فضا برای کناره‌گیری احتمالی قالیباف به نفع اوست و نه بیشتر. اقدامی که مشابهش در سوی دیگر و در ستاد قالیباف دیده می‌شود. اما این دو ژنرال مشهدی خود را پیروز میدان می‌دانند و دیگری را به کناره‌گیری می‌خوانند.
ولایتی و قالیباف، ائتلافی که هیچ گاه ائتلاف نشد
کناره‌گیری حداد عادل به نفع گفتمان انقلاب اسلامی، پیامی آشکار برای دو عضو دیگر ائتلاف داشت. این نکته بر آن‌ها آشکار بود که کناره‌گیری حداد عادل تنها و تنها به سود جلیلی خواهد بود و جز این اتفاق هم نیافتاد.
با این حال این کناره‌گیری حامیان قالیباف را برای ترغیب ولایتی به انصراف امیدوار کرد. برخی رسانه‌های نزدیک به قالیباف روز گذشته از عارضه قلبی ولایتی خبر دادند و بر این مبنا کناره‌گیری وی به نفع قالیباف را پیش‌بینی کردند. این خبر خیلی زود از سوی ستاد ولایتی تکذیب و بی‌اخلاقی رسانه‌ای خوانده شد.
پروژه روانی حامیان قالیباف خیلی زود شکست خورد، اما با کناره‌گیری محمدرضا عارف، دور تازه‌ای از تلاش‌ها برای متقاعد کردن ولایتی به انصراف آغاز شده است. اسماعیل کوثری نماینده اصولگرای نزدیک به جبهه پایداری گفته قطعا در ساعات آینده یکی دیگر از اصولگرایان کناره‌گیری خواهد کرد و اسماعیل جلیلی عضو فراکسیون حامی قالیباف، یعنی رهروان ولایت احتمال انصراف ولایتی را مطرح کرده است. یکی از سایت‌های نزدیک به قالیباف نیز مجدداً مسئله ناراحتی قلبی و کسالت ناشی از تبلیغات را عاملی دانسته که موجب انصراف قریب‌الوقوع ولایتی خواهد شد.
با وجود این تلاش‌های رسانه‌ای، ولایتی که بر خلاف سه کاندیدای دیگر، مدعی رای‌آوری نیست، نشان داده سلیقه‌ای متفاوت با دیگر اصولگرایان دارد.
مناظره سیاسی ثابت کرد قالیباف و ولایتی حاضر به کناره‌گیری به نفع هم نخواهند بود. اگر چه وضعیت ولایتی ایده آل نیست، اما با مواضع قالیباف در سیاست خارجی و نقش محوری و برجسته سیاست خارجی در کارزار انتخاباتی ولایتی احتمال انصراف وزیر خارجه هاشمی بعید می‌نماید. جنگ قدرت میان اصولگرایان در بالاترین سطح خود جریان دارد.