روز سه شنبه ۳۱ اردیبهشت، شورای نگهبان اسامی تایید صلاحیت شدگان انتخابات ریاست جمهوری یازدهم را به وزارت کشور اعلام می کند تا رقابت نهایی کاندیداهای این دوره آغاز شود.
به گزارش پایگاه خبری فریادگر، بررسی صلاحیت کاندیداها در انتخابات ریاست جمهوری این دوره، از حساسیت بیشتری برخوردار است که حاصل افزایش تعداد کاندیداهاست. در این میان سوابق کاندیداها بیش از گذشته زیر ذره بین قرار گرفته است. به همین دلیل مروری بر تایید صلاحیت شدگان انتخابات گذشته می تواند معیارهای احراز صلاحیت را توسط شورای نگهبان تا حدودی روشنتر سازد؛ معیارهایی که بر خلاف آنچه انتظار می رود چندان بسته نیست و نشان می دهد به تعداد انگشتان دو دست، شاهد تایید صلاحیت کاندیداهایی بدون سابقه اجرایی دولتی بوده ایم.
۹۵ کاندیدای تایید صلاحیت شده
در نخستین دوره از انتخابات ریاست جمهوری که در سال ۱۳۵۸ برگزار شد، کاندیداهای متعددی تایید صلاحیت شدند که تعداد آنها به ۹۵ کاندیدا می رسید.از بین این کاندیداها، ابوالحسن بنی صدر، جلال الدین فارسی، صادق قطب زاده، کاظم سامی، دریادار مدنی، صادق طباطبایی، داریوش فروهر و حسن حبیبی شهرت بیشتری داشتند که در نهایت، بنی صدر انتخاب شد. در این دوره به دلیل مخالفت امام خمینی (ره)، هیچ یک از روحانیون در انتخابات کاندیدا نشده بودند و از آنجا که اولین دوره انتخابات ریاست جمهوری محسوب می شد، سوابق کاندیداها، به میزان دوره های بعدی از حساسیت برخوردار نبود. اما پس از رای مجلس بر عدم کفایت بنی صدر، موضوع صلاحیت کاندیداها بیشتر مورد توجه قرار گرفت.
دو کاندیدای بدون پست دولتی
در دوره دوم انتخابات ریاست جمهوری چهار نفر از سوی شورای نگهبان تایید صلاحیت شدند که دو نفر از کاندیداها یعنی حبیب الله عسگر اولادی و علی اکبر پرورش از نامزدی محمد علی رجایی که پیش از آن نخست وزیر بود حمایت کردند و عباس شیبانی هم کاندیدای چهارم بود که سرانجام، رجایی نخست وزیر شد. در بین چهار کاندیدای تایید صلاحیت شده، پرورش و عسگراولادی، سابقه حضور در دولت را در کارنامه نداشتند. پرورش در آن زمان نماینده مجلس شورای اسلامی بود و پس از انتخابات ریاست جمهوری به کابینه رجایی رفت؛ عسگراولادی نیز در کابینه رجایی سابقه وزارت پیدا کرد. تنها عباس شیبانی بود که در شورای انقلاب مسئولیت وزارت کشاورزی را برعهده گرفته بود.
انتخابات زودهنگام با چهار کاندیدا
در انتخابات ریاست جمهوری سوم که باز هم به طور زودهنگام در سال ۱۳۶۰ و پس از شهادت شهید رجایی برگزار شد، صلاحیت پنج نفر تایید شد که از این بین آیت الله مهدوی کنی انصراف داد. آیت الله سید علی خامنه ای، علی اکبر پرورش، حسن غفوری فرد و سید رضا زواره ای در این انتخابات رقابت کردند. پرورش در کابینه شهید رجایی سابقه وزارت پیدا کرده بود و غفوری فرد نیز سابقه استانداری خراسان و وزارت نیرو را در کارنامه داشت. سید رضا زواره ای هم اولین شهردار تهران پس از انقلاب، اولین دادستان انقلاب اسلامی و معاون وزیر کشور وقت (هاشمی رفسنجانی) بود. حضرت آیت الله خامنه ای چهره شاخص این انتخابات بودند که سوابقی همچون معاونت وزارت دفاع، سرپرستى سپاه پاسداران انقلاب اسلامى، امام جمعه تهران، نماينده امام خميني«قدّس سرّه» در شوراى عالى دفاع و نماينده مردم تهران در مجلس شوراى اسلامى را در کارنامه داشتند. سرانجام آیت الله خامنه ای با کسب ۹۵ درصد آرا، به عنوان رییس جمهور انتخاب شدند.
تایید صلاحیت یک کاندیدا بدون سابقه دولتی
در انتخابات ریاست جمهوری چهارم علاوه بر آیت الله خامنه ای و حبیب الله عسگر اولادی، سید محمود مصطفوی کاشانی هم تایید صلاحیت شد. او هیچگونه سابقه مسئولیت دولتی در کارنامه نداشت و صرفا در عرصه حقوق فعالیت می کرد. در این انتخابات، آیت الله خامنه ای با ۸۵ درصد آرا در مسئولیت ریاست جمهوری ابقا شدند.
رقابت کم رونق
انتخابات ریاست جمهوری پنجم تنها دو کاندیدای تایید صلاحیت شده داشت: اکبر هاشمی رفسنجانی و عباس شیبانی. هاشمی پیش از آن سابقه وزارت و ریاست مجلس را داشت و شیبانی نیز حضور در کابینه را تجربه کرده بود. در این دوره هاشمی رفسنجانی به ریاست جمهوری انتخاب شد.
دو کاندیدا بدون سابقه اجرایی
در انتخابات ریاست جمهوری ششم، صلاحیت چهار کاندیدا تایید شد. علاوه بر هاشمی رفسنجانی، در این دوره شاهد تایید صلاحیت احمد توکلی، عبدالله جاسبی و رجبعلی طاهری بودیم اما دو نفر از این بین هیچگونه سابقه دولتی و اجرایی نداشتند. احمد توکلی پیش از این سابقه وزارت در کارنامه داشت اما عبدالله جاسبی صرفا رییس دانشگاه آزاد اسلامی بود و رجبعلی طاهری نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی بود، اما با این وجود هر دو تایید صلاحیت شدند.
از انتخابات هفتم تا دهم
انتخابات ریاست جمهوری هفتم، شاهد کاندیداتوری چهار چهره تایید صلاحیت شده بود: سید محمد خاتمی، علی اکبر ناطق نوری، محمدی ری شهری و سید رضا زواره ای. هر چهار نفر این کاندیداها سابقه اجرایی دولتی در کارنامه داشتند. در انتخابات ریاست جمهوری هشتم، علاوه بر سید محمد خاتمی، کاندیداهای دیگری شامل احمد توکلی، عبدالله جاسبی، سید محمد کاشانی، حسن غفوری فرد، سید منصور رضوی، سید شهاب الدین صدر، علی فلاحیان، مصطفی هاشمی طبا و علی شمخانی تایید صلاحیت شدند. در این بین صدر، تنها سابقه معاونت وزارت بهداشت را در کارنامه داشت، جاسبی و کاشانی نیز هیچگونه سابقه دولتی نداشتند. در انتخابات ریاست جمهوری نهم و دهم نیز شاهد کاندیداتوری چهره های سرشناس دارای سوابق اجرایی دولتی بودیم. با این وجود مروری بر ده دوره انتخابات ریاست جمهوری نشان می دهد، حضور در مسئولیتهای دولتی، پیش نیاز تایید صلاحیت کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری نیست، کما اینکه اگر حتی از انتخابات ریاست جمهوری اول نیز به دلیل تعدد بیسابقه کاندیداهای تایید صلاحیت شده فاکتور بگیریم، در دوره های بعدی، نزدیک به ۱۰ کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری بدون هیچگونه مسئولیت دولتی، تایید صلاحیت شده اند.
به گزارش پایگاه خبری فریادگر، بررسی صلاحیت کاندیداها در انتخابات ریاست جمهوری این دوره، از حساسیت بیشتری برخوردار است که حاصل افزایش تعداد کاندیداهاست. در این میان سوابق کاندیداها بیش از گذشته زیر ذره بین قرار گرفته است. به همین دلیل مروری بر تایید صلاحیت شدگان انتخابات گذشته می تواند معیارهای احراز صلاحیت را توسط شورای نگهبان تا حدودی روشنتر سازد؛ معیارهایی که بر خلاف آنچه انتظار می رود چندان بسته نیست و نشان می دهد به تعداد انگشتان دو دست، شاهد تایید صلاحیت کاندیداهایی بدون سابقه اجرایی دولتی بوده ایم.
۹۵ کاندیدای تایید صلاحیت شده
در نخستین دوره از انتخابات ریاست جمهوری که در سال ۱۳۵۸ برگزار شد، کاندیداهای متعددی تایید صلاحیت شدند که تعداد آنها به ۹۵ کاندیدا می رسید.از بین این کاندیداها، ابوالحسن بنی صدر، جلال الدین فارسی، صادق قطب زاده، کاظم سامی، دریادار مدنی، صادق طباطبایی، داریوش فروهر و حسن حبیبی شهرت بیشتری داشتند که در نهایت، بنی صدر انتخاب شد. در این دوره به دلیل مخالفت امام خمینی (ره)، هیچ یک از روحانیون در انتخابات کاندیدا نشده بودند و از آنجا که اولین دوره انتخابات ریاست جمهوری محسوب می شد، سوابق کاندیداها، به میزان دوره های بعدی از حساسیت برخوردار نبود. اما پس از رای مجلس بر عدم کفایت بنی صدر، موضوع صلاحیت کاندیداها بیشتر مورد توجه قرار گرفت.
دو کاندیدای بدون پست دولتی
در دوره دوم انتخابات ریاست جمهوری چهار نفر از سوی شورای نگهبان تایید صلاحیت شدند که دو نفر از کاندیداها یعنی حبیب الله عسگر اولادی و علی اکبر پرورش از نامزدی محمد علی رجایی که پیش از آن نخست وزیر بود حمایت کردند و عباس شیبانی هم کاندیدای چهارم بود که سرانجام، رجایی نخست وزیر شد. در بین چهار کاندیدای تایید صلاحیت شده، پرورش و عسگراولادی، سابقه حضور در دولت را در کارنامه نداشتند. پرورش در آن زمان نماینده مجلس شورای اسلامی بود و پس از انتخابات ریاست جمهوری به کابینه رجایی رفت؛ عسگراولادی نیز در کابینه رجایی سابقه وزارت پیدا کرد. تنها عباس شیبانی بود که در شورای انقلاب مسئولیت وزارت کشاورزی را برعهده گرفته بود.
انتخابات زودهنگام با چهار کاندیدا
در انتخابات ریاست جمهوری سوم که باز هم به طور زودهنگام در سال ۱۳۶۰ و پس از شهادت شهید رجایی برگزار شد، صلاحیت پنج نفر تایید شد که از این بین آیت الله مهدوی کنی انصراف داد. آیت الله سید علی خامنه ای، علی اکبر پرورش، حسن غفوری فرد و سید رضا زواره ای در این انتخابات رقابت کردند. پرورش در کابینه شهید رجایی سابقه وزارت پیدا کرده بود و غفوری فرد نیز سابقه استانداری خراسان و وزارت نیرو را در کارنامه داشت. سید رضا زواره ای هم اولین شهردار تهران پس از انقلاب، اولین دادستان انقلاب اسلامی و معاون وزیر کشور وقت (هاشمی رفسنجانی) بود. حضرت آیت الله خامنه ای چهره شاخص این انتخابات بودند که سوابقی همچون معاونت وزارت دفاع، سرپرستى سپاه پاسداران انقلاب اسلامى، امام جمعه تهران، نماينده امام خميني«قدّس سرّه» در شوراى عالى دفاع و نماينده مردم تهران در مجلس شوراى اسلامى را در کارنامه داشتند. سرانجام آیت الله خامنه ای با کسب ۹۵ درصد آرا، به عنوان رییس جمهور انتخاب شدند.
تایید صلاحیت یک کاندیدا بدون سابقه دولتی
در انتخابات ریاست جمهوری چهارم علاوه بر آیت الله خامنه ای و حبیب الله عسگر اولادی، سید محمود مصطفوی کاشانی هم تایید صلاحیت شد. او هیچگونه سابقه مسئولیت دولتی در کارنامه نداشت و صرفا در عرصه حقوق فعالیت می کرد. در این انتخابات، آیت الله خامنه ای با ۸۵ درصد آرا در مسئولیت ریاست جمهوری ابقا شدند.
رقابت کم رونق
انتخابات ریاست جمهوری پنجم تنها دو کاندیدای تایید صلاحیت شده داشت: اکبر هاشمی رفسنجانی و عباس شیبانی. هاشمی پیش از آن سابقه وزارت و ریاست مجلس را داشت و شیبانی نیز حضور در کابینه را تجربه کرده بود. در این دوره هاشمی رفسنجانی به ریاست جمهوری انتخاب شد.
دو کاندیدا بدون سابقه اجرایی
در انتخابات ریاست جمهوری ششم، صلاحیت چهار کاندیدا تایید شد. علاوه بر هاشمی رفسنجانی، در این دوره شاهد تایید صلاحیت احمد توکلی، عبدالله جاسبی و رجبعلی طاهری بودیم اما دو نفر از این بین هیچگونه سابقه دولتی و اجرایی نداشتند. احمد توکلی پیش از این سابقه وزارت در کارنامه داشت اما عبدالله جاسبی صرفا رییس دانشگاه آزاد اسلامی بود و رجبعلی طاهری نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی بود، اما با این وجود هر دو تایید صلاحیت شدند.
از انتخابات هفتم تا دهم
انتخابات ریاست جمهوری هفتم، شاهد کاندیداتوری چهار چهره تایید صلاحیت شده بود: سید محمد خاتمی، علی اکبر ناطق نوری، محمدی ری شهری و سید رضا زواره ای. هر چهار نفر این کاندیداها سابقه اجرایی دولتی در کارنامه داشتند. در انتخابات ریاست جمهوری هشتم، علاوه بر سید محمد خاتمی، کاندیداهای دیگری شامل احمد توکلی، عبدالله جاسبی، سید محمد کاشانی، حسن غفوری فرد، سید منصور رضوی، سید شهاب الدین صدر، علی فلاحیان، مصطفی هاشمی طبا و علی شمخانی تایید صلاحیت شدند. در این بین صدر، تنها سابقه معاونت وزارت بهداشت را در کارنامه داشت، جاسبی و کاشانی نیز هیچگونه سابقه دولتی نداشتند. در انتخابات ریاست جمهوری نهم و دهم نیز شاهد کاندیداتوری چهره های سرشناس دارای سوابق اجرایی دولتی بودیم. با این وجود مروری بر ده دوره انتخابات ریاست جمهوری نشان می دهد، حضور در مسئولیتهای دولتی، پیش نیاز تایید صلاحیت کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری نیست، کما اینکه اگر حتی از انتخابات ریاست جمهوری اول نیز به دلیل تعدد بیسابقه کاندیداهای تایید صلاحیت شده فاکتور بگیریم، در دوره های بعدی، نزدیک به ۱۰ کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری بدون هیچگونه مسئولیت دولتی، تایید صلاحیت شده اند.