گروه دیپلماسی- هدیه گلمحمدی: مدیران سیاسی وزارت امور خارجه انگلیس، فرانسه و آلمان، سه کشوری که هفته پیش بانی صدور قطعنامه ضد ایرانی در شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی شدند، پس از ملاقات با هیات جمهوری اسلامی ایران در ژنو، با لحنی محتاطانه اعلام کردند که گفتوگوهای دیپلماتیک با ایران پیگیری خواهد شد.
به گزارش مردم سالاری آنلاین ،ماراتن گفتوگوهای سیاسی میان دیپلماتهای ایران و اروپا پس از ۴۸ ساعت در ژنو به پایان رسید و دو طرف توافق کردند تا به رغم اختلافات و مسائل جدی که روابط فیمابین را تیره کرده است، به مسیر دیپلماسی برای کاهش تنشها ادامه دهند. روزنامه گاردین مذاکرات ژنو با مشارکت ایران، تروئیکای اروپایی (انگلیس، فرانسه، آلمان) و اتحادیه اروپا را تلاش برای خروج از بن بست هستهای تا قبل از بازگشت دونالد ترامپ رئیس جمهور منتخب آمریکا به کاخ سفید ارزیابی کرد.
این آخرین فرصت برای خروج از این بن بست تا قبل از روی کار آمدن دوباره ترامپ در آمریکا است.به نوشته این روزنامه، ترامپ که سیاست «فشار اقتصادی حداکثری» را علیه ایران در دوره نخست ریاست جمهوری خود اتخاذ کرد بار دیگر ۲۰ ژانویه (اول بهمن) به کاخ سفید باز میگردد.
گاردین مدعی شد: در آستانه مذاکرات کاظم غریب آبادی (معاون امور حقوقی و بینالمللی وزارت امور خارجه ایران) با بیان این که اتحادیه اروپا باید «رفتار خودبینانه و غیرمسئولانه» خود را در خصوص مسائلی مانند جنگ اوکراین و مساله هستهای ایران کنار بگذارد، تنشها را افزایش داد.
گاردین در ادامه این گزارش با نادیده گرفتن همکاریهای ایران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی و رد این ادعا که تهران موشک بالستیک در اختیار روسیه قرار داده است، افزود: اروپاییها از رویکرد ایران از جمله تسلیح روسیه در جنگ اوکراین و فقدان همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی ناامید شده اند. همچنین برخی از اروپاییها نگران برنامه مخفی هستهای ایران برای ساخت بمب هستهای هستند.
بی اعتمادی بین دو طرف ۲۱ نوامبر (اول آذر) زمانی که سه کشور اروپایی خواستار آماده کردن گزارشی جامع از فعالیتهای هسته ای ایران شدند، بروز کرد. این گزارش گامی ضروری برای کشورهای اروپایی برای بازگرداندن تحریمهای سازمان ملل در پاییز آینده است؛ تحریمهایی که تا قبل از امضای توافق هستهای سال ۲۰۱۵ علیه ایران اجرا میشد.
موضع محتاطانه تروئیکا
دیپلماتهای ارشد سه کشور، با انتشار پیامی هماهنگ که در شبکه اجتماعی ایکس (توییتر سابق) منتشر شد، اعلام کردند: مدیران سیاسی بریتانیا، فرانسه و آلمان روز جمعه در ژنو با همتای ایرانی خود آقای غریب آبادی دیدار کردند تا درباره برنامه هستهای ایران و تحریمها، مسائل دوجانبه و وضعیت منطقه گفتوگو کنند.
در ادامه این پیام آمده است: ما توافق کردیم که گفتوگوهای دیپلماتیک را در آینده نزدیک ادامه دهیم.
همچنین کاظم غریب آبادی معاون حقوقی وزیر امور خارجه کشورمان با انتشار پیامی در ایکس، با همین مضمون نوشته بود: دور دیگری از گفتوگوها با مدیران سیاسی فرانسه، آلمان و انگلیس برگزار شد. آخرین تحولات دوجانبه، منطقه ای و بینالمللی، به ویژه مباحث هستهای و رفع تحریم، مورد بحث و ارزیابی قرار گرفت.
وی با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران قاطعانه به پیگیری منافع مردم متعهد است افزود: ترجیح ما مسیر گفتوگو و تعامل است. توافق شد که در آینده نزدیک گفتوگوهای دیپلماتیک ادامه یابد.
مطالبه جدی ایران
خبرنگار رسانه آمریکایی در پیامی به توصیف فضای گفتوگوهای ایران و اروپا در ژنو پرداخت و گفت که دیپلماتهای ایرانی به همتایان اروپایی خود گفتهاند آماده هیچ گونه اقدام آشتیجویانه یکطرفهای پیش از تحلیف رئیسجمهور جدید آمریکا نیستند.
«لارنس نورمن» در پیامی در صفحه شخصی خود در شبکه اجتماعی ایکس درباره گفتوگوهای اخیر ایران و کشورهای اروپایی در ژنو نوشت: ایران به اروپاییها گفته هیچ اقدام آشتیجویانه یکطرفهای پیش از آغازبهکار رسمی ترامپ از سوی ما انجام نخواهد شد. آنها این موضوع را علنی نکردهاند. اما به طور ضمنی اشاره کردند که محدود کردن انباشت ذخایر اورانیوم با خلوص ۶۰ درصد در نتیجه رایزنیها با «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی دیگر انجام نمیشود.
نورمن در ادامه نوشت: دادههای منابع مخلتلف در فضای مجازی درباره لحن این رایزنیها کمی متفاوتاند. برخی به میزان تمایل ایران به ادامه دادن گفتوگوها با در نظر گرفتن رویکرد «دونالد ترامپ» نسبت به ایران پس از (تحلیف او) در ۲۰ ژانویه تاکید کردهاند. در این زمینه، جالب است که مذاکرات تروئیکای اروپا(آلمان، فرانسه و انگلیس) پس از قطعنامههای شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیز ادامه پیدا کرد. او با اشاره به تحلیلهای دیگری که از این گفتوگوها وجود دارد، مدعی شد: دیگر منابع نیز آن را «مایوسکننده» دانستهاند. هیچ نشانهای از کنشی از سوی ایران نیست که خود را در داخل و خارج ضعیف و در تنگنا مییابد. از اروپاییها پرسیده شده از برنامههای ترامپ چه میدانند که جواب مشخصی به آن داده نشده است.
ادعاهای بی اساس
ادعای بیاساس دخالت ایران در جنگ اوکراین، گامهای جبرانی ایران در برجام و ادعای نگرانی غرب از پیشرفتهای هستهای ایران، تحریمهای جدید و تهدید اروپاییها به فعال کردن سازوکار اسنپبک (برگشت تحریمهایی که به واسطه قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت رفع شد)، مسائل منطقهای و همچنین تاثیر تحولات آمریکا بر حوزه سیاست خارجی اروپا بخشی از عناصر و مولفههای متعددی است که بشدت بر روابط دو طرف سنگینی میکند و از این منظر، پیدا کردن زبان مشترک، به ویژه با توجه به موعد انقضای قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت در مهر ۱۴۰۴، کار دشواری است.
روز پنجشنبه انریکه مورا معاون دبیرکل سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا پس از ملاقات با هیات جمهوری اسلامی ایران، با انتشار پیامی در شبکه اجتماعی ایکس (توییتر) اعلام کرد که گفتوگوهای صریحی را پیرامون مساله هستهای، جنگ اوکراین، تنشهای منطقهای و همچنین ادعاهای حقوق بشری داشته است. گفتوگوهای ایران و اروپا در ادامه جلساتی است که مهرماه گذشته در حاشیه مجمع عمومی ملل متحد در نیویورک برگزار شد و دو طرف توافق کردند که برای ادامه رایزنیها در ژنو ملاقات کنند. این مذاکرات در شرایطی برگزار شد که تنشهای غیرضروری بر روابط میان ایران و اروپا سایه افکنده و دو طرف تلاش کنند تا از طریق مذاکره، تبادل ایدهها و شفافسازی نظرات به یک الگو برای کاهش اختلافها دست پیدا کنند.
گفته میشود؛دو طرف راه دشواری برای رسیدن به زبان مشترک در جهت کاهش تنشها دارند. یک منبع آگاه به ایرنا گفت که پیامهای مورا و غریب آبادی به خوبی بیانگر «جدی بودن دعوا» است.از طرفی هم نباید از این واقعیت غافل شد که حضور دو طرف پای میز مذاکره به معنای تمایل به خروج از وضعیت کنونی و تلاش برای رسیدن به یک نقشهراه مشترک از طریق دیپلماسی است.
جزئیات بیشتری درباره محتوای گفتوگوها در دست نیست و حتی این دور از جلسات در یک نوع سکوت خبری برگزار شد. به همین خاطر خبرنگارانی که برای پوشش اخبار گفتوگوها به ژنو آمده بودند، از محل و زمان برگزاری جلسات اطلاع نداشتند. به هر روی آنچه میتوان از پیام آقای غریب آبادی استنباط کرد این است که دو طرف آمادگی دارند تا با ادامه مسیر مذاکرات، از وضعیت کنونی خارج شوند.