در آخرین روزهای اردیبهشت 1401 درحالی دولت ارز ترجیحی را به پرداخت‌های نقدی تغییر داد که وزیر کشور در همان روزها طی مصاحبه‌ای اعلام کرد، یارانه 4 کالا حذف شده و به جای آن مبلغ 300 یا 400 هزار تومان به حساب همه کسانی که در دهک 1 الی 9 هستند واریز می‌شود،

گروه اقتصادی-سید روح‌الله موسوی:در آخرین روزهای اردیبهشت 1401 درحالی دولت ارز ترجیحی را به پرداخت‌های نقدی تغییر داد که وزیر کشور در همان روزها طی مصاحبه‌ای اعلام کرد، یارانه 4 کالا حذف شده و به جای آن مبلغ 300 یا 400 هزار تومان به حساب همه کسانی که در دهک 1 الی 9 هستند واریز می‌شود، در همان زمان پیش‌بینی می‌شد که تغییر قیمت 4 کالا موجب افزایش قیمت سایر کالاها نیز خواهد شد به‌طوری که حالا افزایش قیمت برخی کالاهای خارج از سبد ارز ترجیحی نیز بسیار بیشتر از آن 4 قلم کالا است.
به گزارش مردم سالاری آنلاین ،با فرض اینکه فقط آن 4 قلم کالا گران شده باشند، آیا یارانه 300 یا 400 هزار تومانی می‌تواند مابه‌التفاوت قیمت‌های فعلی و قیمت قبل از اجرای طرح را جبران کند؟
مقایسه قیمت 50 قلم کالای پرمصرف در فروردین 1401 یعنی قبل از اجرای طرح یارانه نقدی جدید با مهر 1402 (داده‌های رسمی مرکز آمار ایران) نشان می‌دهد افزایش قیمت در تمامی کالاها با شدت عجیبی رخ داده است، به طوری ‌که افزایش قیمتی که قرار بود فقط روی 4 کالا (لبنیات، روغن، مرغ و تخم مرغ) اعمال شود، روی تمامی کالاها اثر گذاشته است، حالا آمارها حکایت از آن دارد که طی مدت مذکور همه 50 قلم کالای پر‌مصرف به‌طور میانگین 90 درصد افزایش قیمت داشته‌اند.
طبق داده‌های رسمی مرکز آمار و محاسبات این گزارش، یارانه کنونی باید بیش از 450 هزار تومان برای هر ایرانی باشد چرا که با در نظر گرفتن سرانه مصرف آن 4 قلم کالا و قیمت فعلی آن‌ها مشاهده می‌شود سبدی که قبلا با 330 هزار تومان تامین می‌شد، حالا برای تامین آن حداقل 780 هزار تومان بودجه نیاز است. این درحالی است که یارانه پرداختی دولت همچنان همان 300 یا 400 هزار تومان است. البته باید در نظر داشت سرانه مصرف برخی از این کالاها به دلیل اوضاع نابسامان اقتصادی از استانداردها و متوسط جهانی به مراتب پایین‌تر است.
اگر فقط دو کالای برنج و گوشت را به این محاسبات اضافه کرده و افزایش قیمت آنها را در نظر بگیریم، دولت با اجرای این طرح و از طرفی افزایش قیمت‌ها، سفره هر ایرانی را حداقل برای این 6 قلم کالا، به مقدار 330 الی 430 هزار تومان کوچک‌تر کرده است.
این در حالیست که آمار رسمی و دقیقی از سرانه مصرف کالاهایی مثل ماکارونی، کنسرو ماهی، پسته، سس مایونز، رشته آش، میوه‌ها و شیرینی که هر کدام تا 145 درصد افزایش قیمت داشته‌اند در دسترس نیست و نمی‌توان به‌طور دقیق محاسبه کرد که سفره هر ایرانی از فروردین 1401 تا کنون چه مقدار کوچک‌تر شده است. بااین‌حال، با توجه به مشخص بودن میزان افزایش قیمت هر کدام از کالاها و افزایش فقط 28 درصدی حقوق و دستمزد، می‌توان حدس زد فاجعه بزرگی در کوچک شدن سفره ایرانیان رخ داده است.
در واقع دولت با اجرای این طرح سفره هر خانواده ایرانی را در خوش‌بینانه‌ترین حالت حداقل به میزان 1 میلیون و 290 هزار تومان کوچکتر کرده است.