گروه سياسي - سيد مجيد حسيني: سخنان جديد سيدابراهيم رئيسي در مراسم اختتاميه جشنواره ملي رسانه هاي ياران نشان ميدهد همچنان تحريم، ذهن و فکر مسئولان را به خود مشغول کرده است اما واقعيت آن است که آنها نميخواهند بپذيرند يا نشان دهند پذيرفتهاند که بسياري از مشکلات اقتصادي کشور به تحريم گره خورده است و اين بر خلاف گفته رئيسي در زمان آغاز به کار دولت و ماههاي پس از آن است.
به گزارش مردم سالاری آنلاین ،رئيسي ديروز (سه شنبه) با اشاره به دستاوردها و پيشرفتهاي چشمگير کشور طي 2 سال گذشته بهويژه در رشد توليد، تجارت، توليد نفت، صادرات غيرنفتي، علم و فناوري و ابزار توليد، گفت: امروز با وجود همه تهديدها و تحريمها در بخشهاي مختلف شاهد رشد هستيم و اقدامات صورت گرفته بهويژه از سوي شرکتهاي دانشبنيان و علمپايه موجب افتخار است و بايد به آن باليد. رئيس جمهور در ادامه به موضوع برجام و مذاکرات رفع تحريم نيز اشاره کرد و با بيان اينکه ما هيچگاه نقض توافق نکرده و ميز گفت وگو را ترک نکردهايم، تأکيد کرد: امروز ما در مذاکرات رفع تحريم با وجود داشتن دست برتر و سخن متقن به طرف مقابل اعتماد نخواهيم کرد، چون پيمانشکني آنها را به دفعات مشاهده کردهايم، لذا در عين پيشبرد مذاکرات با نگاه عزتمندانه، با نگاه به ظرفيتهاي داخلي در مسير خنثي کردن تحريمها و خودکفايي در کشاورزي، صنعت و ديگر بخشها تلاش ميکنيم. در بسياري از حوزهها در منطقه و جهان دست برتر را داريم و امروز جهان ايران را کشوري پيشرفته و فناور ميشناسد.
هرچند ذکر اين نکته که ما هيچوقت ميز مذاکرات را ترک نکردهايم نميتواند نقل قول دقيقي باشد چراکه اگرچه مذاکرات به صورت جسته و گريخته ادامه داشت اما همانند مذاکراتي که در زمان دولت محمود احمدي نژاد صورت ميگرفت، عملا عزمي براي به نتيجه رسيدن مذاکرات وجود نداشت. از سوي ديگر، چه رئيسي و چه ساير دولتمردان او، هيچگاه در سخنان خود، از عبارت برجام استفاده نکرده اند و به جاي آنکه در پي احياي برجام باشند، صرفا به رفع تحريم ميانديشند و اين موضوع در سخنان ديروز رئيسي هم آشکار بود. اين درحاليست که برجام فراتر از رفع تحريم و به معناي حذف گام به گام کليه محدوديتها عليه ايران بود که اگرچه با نقض توافق از سوي ترامپ، دچار چالش شد اما دولت رئيسي نيز عزم جدي براي احياي برجام نداشت. با اين حال سخنان دولتمردان نشان ميدهد که آنها بر خلاف دو سال پيش که تازه دولت تشکيل شده بود، به اهميت رفع تحريم واقف شده اند. يک روز پيش از آنکه رئيسي درباره عزم دولت براي تداوم گفتگو براي رفع تحريم سخن بگويد، محمد مخبر معاون اول رئيس جمهور هم به تاثير تحريمهاي آمريکا در آزاد نشدن منابع مالي ايران اذعان کرده و گفته بود: «در برخي کشورها توافق انجام شده تا ارز وارد کشور شود و 24 ساعت بعد از توافق نماينده آمريکا توافقات را به هم زد. در سه کشور که توافق به خوبي انجام شده بود، بعد 24 ساعت توافقات لغو شد.» او همچنين گفت: «امروز دولت در مسائل اقتصادي هرچه در توان داشته انجام داده است.»
اين سخن مخبر نشان ميدهد وقتي دولت در رفع مشکلات اقتصادي چندان توانمند نبوده، پس ميتوان تاثيرات تحريم را هم در نظر گرفت. حسن روحاني، در اواخر دولتش گفته بود اگر دست دولت را باز ميگذاشتند در اسفند 1399 شاهد احياي برجام بوديم. اما پس از آنکه دولت روحاني رفت، دولت رئيسي نتوانست مذاکرات را تداوم ببخشد چراکه اين دولت اعتقاد داشت نبايد اقتصاد را به برجام گره زد. رئيسي بارها و بارها و با تعابيري نزديک به هم گفت که اقتصاد و زندگي مردم را به برجام و مذاکرات گره نزديم. مهر و اسفند 1400، و فروردين و مرداد 1401، تنها چند مقطع زماني بود که رئيسي گفت زندگي مردم و اقتصاد را به برجام و مذاکرات گره نميزند و به جز آن هم بارها اين سخن را تکرار کرد. اما واقعيت اساسي که مورد توجه او و دولتمردان قرار نگرفت و بسياري از صاحبنظران و کارشناسان بارها به آن اذعان کردند اين بود که اقتصاد کشور خواه ناخواه به تحريم گره خورده است و نميتوان بدون لغو تحريم و صرفا با اتکا به منابع داخلي، مشکلات اقتصادي را رفع کرد.
جذب سرمايه گذاري خارجي نخستين گام براي افزايش رونق اقتصادي، افزايش رشد اقتصادي، ايجاد اشتغال و کنترل تورم است اما بدون رفع تحريم نميتوانيم شاهد جذب سرمايه گذاري خارجي باشيم. حتي نقل و انتقالات مالي هم بدون رفع تحريم با چالش مواجه است و عضويت در پيمان شانگهاي هم عملا تغييري در وضعيت ايجاد نميکند چراکه از يک سو روسيه، خود، تحريم است و عليرغم انعقاد تفاهمنامه هايي با ايران در حوزه اقتصاد، عملا حرکت جدي و چندان مهمي در مشارکت و سرمايه گذاري در ايران انجام نداده و از سوي ديگر چين هم عزم جدي براي سرمايه گذاري با ايران ندارد؛ کمااينکه همين چند روز پيش خبر خروج شرکت ساينوپک چين از يکي از پروژه هاي نفتي ايران منتشر شد.
از سوي ديگر کمبودهاي متعددي همچون فرسودگي و همچنين کمبود ناوگان هوايي کشور که بايد سه برابر شود تا نياز کشور را رفع کند و بدون لغو تحريم، اين مشکل قابل حل نيست؛ استفاده از فناوري و سرمايه گذاري خارجي براي توسعه ميادين مشترک نفت و گاز، راه و مسکن، صنعت و معدن و ... و موارد ديگري از اين دست، نشان ميدهد چاره اي جز قدم برداشتن براي لغو تحريم وجود ندارد. کشور ايران با اين همه پتانسيل هاي اقتصادي و اجتماعي و فرهنگي، تا زماني که گرفتار تحريم باشد، نميتواند پتانسيل هاي خود را به فعليت در آورد و اين مشکل بزرگي است که دولتمردان بايد به آن توجه کنند.