دادستان عمومی وانقلاب شهرستان تکاب با تاکید بر اینکه شیوه دفع موادخطرناک سمی و فاضلاب صنعتی درکارخانه فعلی تولید طلای زره شوران تکاب کاملا غیراستاندارد و غیراصولی است گفت: فعالیت این کارخانه تهدیدی جدی علیه بهداشت عمومی منطقه به شمار می رود و موجب بروز آلودگی محیط زیست شده است.
به گزارش پایگاه خبری فریادگر حجت الاسلام محمد حیدری ضمن تشریح جزئیات تخلفات بهداشتی کارخانه تولید طلای زره شوران تکاب تصریح کرد : پساب این کارخانه حاوی مقادیر زیادی سیانور و مواد سمی دیگر است که نه تنها در یک سد باطله مجهز و ایمن جمع آوری نمی شود بلکه توسط حوضچه ها و استخرهای کوچک بصورت غیر اصولی و غیراستاندارد و با حفاظ نایلونی دفع می گردد. به گفته وی همین امر موجب تعطیلی و پلمپ سایت پایلوت تولید طلای زره شوران تکاب شد. وی تصریح کرد: اواخر آبان ماه گذشته گزارشاتی مبنی بر بروز آلودگی های زیست محیطی از کارخانه طلای زره شوران تکاب رسید که پس از بررسی های فراوان فعالیت این کارخانه متوقف گردید. حجت الاسلام حیدری اظهارکرد : گزارش های ادارات حفاظت محیط زیست و بهداشت و درمان تکاب در جلسه شورای تامین شهرستان مورد بررسی قرارگرفت و اعضای این شورا پس از تایید نظر این ادارات همگی خواستار برخورد قاطع با فعالیت این کارخانه شدند که نهایتا به تعطیلی آن با حکم قضایی منجر شد . وی ادامه داد : پس از بررسی و پیگیری های مکرر و مداوم کارشناسان و نیز ماموران قضایی از محدوده سد احمد آباد تا سرچشمه های رودخانه ساروق مشخص شد علت آلودگی منابع آب و رودخانه های اصلی تکاب و نیز تلف شدن آبزیان و احشام منطقه ناشی از نشت و نفوذ مواد سمی از جمله سیانور از کارخانه تولید طلای زره شوران تکاب بوده است. دادستان تکاب با بیان اینکه اردیبهشت ماه سال گذشته نیز مسئله نشت سیانور از کارخانه طلای زره شوران تکاب اتفاق افتاد که تعطیلی بیست روزه آن را در پی داشت، خاطرنشان ساخت: بنده شخصا به بررسی موضوع و معاینه محل پرداختم و در آن مقطع مسوولان این کارخانه با توافقی که با ادارات ذبربط در تکاب انجام دادند متعهد شدند که سد باطله موادسمی را در مدت کوتاهی به محل مناسب و امنی در پشت کارخانه منتقل کنند و کارخانه بطور موقت بازگشایی شد. حجت الاسلام حیدری افزود: انتقال مواد آلاینده به مکان مناسب توسط کارخانه زره شوران تکاب پس از گذشت ۱۸ ماه تحقق نیافت گرچه بخش عمده ای از این سد احداث شده است. این مقام قضایی با اشاره به عمل نکردن مسوولان کارخانه طلای زره شوران تکاب به وعده خود در مورد احداث وتجهیز سد باطله گفت: بنابر سوابق قبلی نشت آلودگی از این کارخانه و دلایل ،شواهد و مستندات نهادهای مطلع و ذیربط، نشت مواد سمی از جمله سیانور و آرسنیک از کارخانه تولید طلای زره شوران تکاب که تحت مدیریت شرکت پیشتازان فناوری طلاکه اخیرا نام خود را نیز تغییر داده کاملا اثبات شده است. وی متذکرشد: تا زمان رفع نواقصات و مشکلات ایمنی و بهداشتی، احداث و تجهیز سد باطله و دفع استاندارد و اصولی پساب سمی ، کارخانه تولید طلای زره شوران تکاب اجازه فعالیت نخواهد داشت. وی در پایان با ذکر این نکته که علاوه بر این مسئله ،تخلفات ایمنی کار نیز در این کارخانه صورت گرفته است یادآورشد:مسوولان کارخانه طلای زره شوران تکاب از جمله مدیرعامل آن پس از احضار به مراجع قضایی ، تفهیم اتهام گردیده و به جرم آلوده نمودن محیط زیست منطقه ،دفع غیر اصولی پسآب صنعتی و بی توجهی به بهداشت عمومی منطقه برای آنان قرار مجرمیت وکیفرخواست صادر شده است. حجت الاسلام حیدری گفت: در حال حاضر پرونده تخلفات این کارخانه در شعبه ۱۰۱جزایی تکاب تحت رسیدگی و پیگرد قضایی قرار دارد.
ماجرای کارخانه طلای زره شوران از کجا آغاز شد؟
مسئله نشت آلودگی محیط زیست و منابع طبیعی ناشی از نشت موادسمی از کارخانه طلای زره شوران تکاب به داستانی تکراری ، دنباله دارو آزار دهنده طی سال های اخیر تبدیل شده است ونهادهای ذیربط این شهرستان طی سه سال اخیر بارها بصورت جدی هشدارهایی به مسوولان کارخانه و مدیران ارشد تکاب داده اند ونسبت به بروز مشکلات فراوان زیست محیطی نامه های اخطارآمیز نوشتند اما هم مسوولان این کارخانه به این هشدارها توجهی نکردند وهم دستگاه های اجرایی آذربایجان غربی آنطور که باید به حل این موضوع نپرداختند. در بهمن ماه سال ۱۳۸۹ فرمانداری تکاب در نامه ای از مدیران شرکت پیشتازان فناوری طلای زره شوران تکاب خواسته که« نسبت به جلوگیری از سرریز فاضلاب ونشتی مایعات از پمپ ها و لوله های اتصال در بخش های مختلف کارخانه طلا اقدامی جدی صورت گیرد.» در اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۰ که کارخانه طلای زره شوران به علت نشت آلودگی سیانور پلمپ گردید ،اداره کل محیط زیست استان آذربایجان غربی در نامه ای به اداره محیط زیست تکاب از توافق فرمانداری ودادستانی تکاب مبنی بر بازگشایی موقت کارخانه طلا فقط به مدت یک ماه خبردادکه در این مدت می بایست مسوولان کارخانه نسبت به رفع آلودگی اقدام کنند. در این نامه همچنین به مسوولان کارخانه هشداری جدی داده شده که در صورت «استمرارآلودگی » کارخانه طلای زره شوران تکاب «بدون قید وشرط تعطیل خواهدشد». هشداری که نه تنها از سوی مسوولان کارخانه ی طلا جدی گرفته نشد بلکه این کارخانه با سوءاستفاده های مداوم بدون رفع نواقص ایمنی وبهداشتی حتی پس از پایا ن ضرب الاجل یک ماهه ی اداره کل محیط زیست آذربایجان غربی به فعالیت خود ادامه داد و داستان تلخ وغم انگیز آلودگی محیط زیست تکاب با نقش آفرینی سیانور و آرسنیک و سموم مهلک دوباره تکرار شد .
پرسش اصلی این است که چرا پس از پایان ضرب الاجل داده شده به کارخانه طلای زره شوران تکاب در حالیکه آلودگی های مورد اشاره هیچگاه رفع نشد، فعالیت این کارخانه همچنان تا آذر ماه امسال ادامه یافت ومسوولان امر برخوردی قاطع با این مسئله نداشته اند واجازه ادامه فعالیت با چه مکانیزمی به این کارخانه داده شده است؟ چرا کارخانه طلای زره شوران در ۱۸ ماه گذشته بدون قبول هیچ مسوولیتی و بطور غیر قانونی بدون توجه به مهلت ضرب الاجل داده شده به تولید طلا با ضریب آلودگی بالا وسطح تخریب فراوان مشغول بوده است؟
یکی از باسابقه ترین کارکنان سایت پایلوت طلای زره شوران در این زمینه می گوید :شرکت پیشتازان فناوری طلا(پارس کانی ) کارخانه طلای زره شوران تکاب در مقاطعی در سال های۱۳۸۸ تا ۱۳۹۱ بارها بدون مجوز و پروانه بره برداری فعالیت کرده است. محمد علیایی افزود: در مدت فعالیت غیرقانونی این کارخانه پس از بازگشایی مجدد مسئله نشت آلودگی را به سازمان های ذیربط در استان آذربایجان غربی و مدیران تکاب اطلاع دادیم اما هیچ اقدام بازدارنده ای در این زمینه صورت نگرفت و نقض قانون در این کارخانه شدت یافت. این مسایل تا آنجا پیش رفت که شبکه ی بهداشت ودرمان تکاب در اواخر اسفندماه سال۱۳۹۰ در نامه ای بسیار هشدار آمیز و نگران کننده به معاونت اموربهداشتی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی استان آذربایجان غربی بصورت صریح اعلام کرده که « سدباطله کارخانه زره شوران تکاب از دپو لجن وفاضلاب صنعتی انباشته شده و در حال سر ریز است و احتمال نشت فاضلاب حاوی مواد شیمیایی به آبهای زیرزمینی بسیار بالاست.» اما مشخص نیست چرا حتی در آن زمانی که هشدارهای جدی به مدیران استانی مرتبط با موضوع داده شد فعالیت کارخانه طلای زره شوران تعطیل نشد .بی توجهی به این هشدار ها تا زمانی ادامه یافت که در اواخر آبان ماه گذشته در یکی از روزهای بارانی حوضچه غیر ایمن وغیر استاندارد حاوی مواد سمی سیانور و آرسنیک سرریز نمود و پالپ های آلوده وارد رودخانه های جاری تکاب شد که در اولین ضربه به محیط زیست و طبیعت تکاب هزاران ماهی و آبزیان تلف شدند و نگرانی از آلودگی منابع آب و خاک به جان مردم منطقه افتاد .
مجموعه سایت پایلوت استحصال طلای زره شوران در سال ۱۳۸۲در ۲۷ کیلومتری شهرستان تکاب در جنوب استان آذربایجان غربی زیرنظرسازمان گسترش و نوسازی صنایع معدنی ایران احداث شده اما در حال حاضر با حضور شرکت های خصوصی از جمله پیشتازان فناوری طلا که در سال ۱۳۸۴ تاسیس شده و فعالیت می کند.در این سایت روزانه بیش از یک کیلوگرم طلا و بیش از پنجاه کیلوگرم نقره تولید می شود.
گزارش : امیر خالق نژاد