اگرچه 29 اسفند، روز ملی شدن نفت ایران است، اما جریان ملی شدن نفت، از ماهها پیش از آن آغاز شد و 24 اسفند 1329، در مجلس شورای ملی به تصویب رسید تا مهمترین مناقشه دکتر محمد مصدق با دربار، به سود نفت پایان یابد.

گروه سیاسی: اگرچه 29 اسفند، روز ملی شدن نفت ایران است، اما جریان ملی شدن نفت، از ماهها پیش از آن آغاز شد و 24 اسفند 1329، در مجلس شورای ملی به تصویب رسید تا مهمترین مناقشه دکتر محمد مصدق با دربار، به سود نفت پایان یابد.
پاییز و زمستان 1329 نهضت ملی شدن نفت ایران که پیش از آن صرفا در سخنان شخصیتهای سیاسی مطرح بود، با دیدار آیت الله کاشانی و دکتر مصدق در آبان ماه، وارد فاز اجرایی شد. رزم آرا در  پاییز 1329 قرارداد الحاقی را به مجلس ارائه داد که توسط کمیسیون نفت مجلس رد شد و همین امر عامل رودررویی رزم آرا و حامیان ملی شدن نفت در مجلس شد. هماهنگی مصدق و کاشانی که پس از رد قرارداد الحاقی در مجلس شکل گرفت، مهمترین مقدمه پیروزی نهضت ملی شدن نفت بود، چراکه دو بازوی ملی و مذهبی را در کنار هم قرار داد تا اتحاد تاثیرگذار آنها زمینه ساز ملی شدن نفت شود.  
روز 19 آذر 1329 گزارش کمیسیون نفت به وسیله حسین مکی، مخبر کمیسیون در مجلس شورای ملی، قرائت شد و یک ماه بعد، در دی ماه، نمایندگان جبهه ملی در مجلس شورای ملی رسما طرح ملی شدن نفت را مطرح کردند. با طرح این موضوع در مجلس که سپهبد رزم آرا نخست وزیر وقت، در مقابل آن قرار داشت، بازوهای دیگر حامی ملی شدن نفت، به حمایت از آن برخاستند. از یک سو به دعوت آیت الله کاشانی و جبهه ملی، تظاهرات گسترده ای برای حمایت از طرح ملی شدن نفت در تهران برگزار شد و سایر مراجع و روحانیون نیز از آیت الله کاشانی حمایت کردند و از سویی دیگر مطبوعات حامی ملی شدن نفت که در راس آن روزنامه باختر امروز به مدیریت دکتر حسین فاطمی قرار داشت، با تندترین مقالات، از ملی شدن نفت حمایت کرده و به روشنگری افکار عمومی پرداختند تا ملی شدن نفت به یک مطالبه ملی تبدیل شود. هرچند که در اواخر دی ماه، تعدادی از روزنامه نگاران منتقد از جمله فاطمی بازداشت شدند. بازداشت آنها، واکنش صریح آیت الله کاشانی را در پی داشت که ادامه مبارزه برای ملی شدن نفت را واجب اعلام کرد و به رزم آرا هشدار داد.
16اسفند 1329 سپهبد حاجعلي رزم آرا نخست وزير وقت كه براي شركت در يك مجلس ترحيم به مسجد شاه واقع در بازار تهران رفته بود با گلوله خليل طهماسبي، از اعضاي جمعيت فدائيان اسلام كشته شد و دو روز بعد حسين علاء برجاي وي نشست و نخست وزير شد و از يكم فروردين 1330در تهران حكومت نظامي برقرار كرد.
طهماسبي در بازجويي گفته بود كه چون رزم آرا خائن به ملت بود او را كشتم. چهار روز پيش از اين رويداد، جمعيت فدائيان اسلام در همان مسجد اجتماعي برپا كرده بود و از رزم آرا كه با ملي شدن نفت وطن مخالفت مي كرد شديدا انتقاد كرده بود. روز پس از رويداد، آية الله كاشاني اقدام خليل طهماسبي را در كشتن رزم آرا «امري واجب» اعلام داشت و از طهماسبي به عنوان نجات دهنده ملت ياد كرد.
15 مارس 1951 ( 24 اسفند 1329 ) پس از سالها مبارزه، تغيير كابينه ها و بالاخره ترور رزم آرا نخست وزير وقت، طرح دكتر محمد مصدق و يارانش مبني بر ملّي شدن نفت كشور به اتفاق آراء به تصويب مجلس شورا رسيد.  چهار روز بعد (29 اسفند) سنا نيز به رغم اعتراض شديد دولت انگلستان، طرح را تصويب و همان روز به امضاي شاه رسيد و قانون شد. بعدا به پيشنهاد دكتر مصدق «29 اسفند» روز ملّي و تعطيل عمومي اعلام شد. از آغاز قرن 20 نفت ايران طبق قرارداد دارسی در انحصار انگلستان بود.
يك روز پيش از اعلام 29 اسفند به عنوان يك روز ملي، دكتر مصدق جزئيات ظلمهاي انگلستان به ملت ايران در طول 150 سال و مداخلات اين دولت از جمله انحصار نفت ايران در دست خود را براي دهها روزنامه نگار آمريكايي كه به تهران آمده بودند تشريح كرده بود و چند روز پيش از آن هم آب پاكي روي دست نمايندگان بانك جهاني كه براي ميانجيگري به تهران آمده بودند ريخته و گفته بود که یک ملت مستقل و حاکم برخود بر سر حق مسلم و طبیعی اش مصالحه نمی کند و لذا نیاز به میانجی گری نیست. درهمین روز در اسفندماه 1332 و هفت ماه پس از براندازي حكومت دكتر مصدق، راجرز استيونس سفير تازه انگلستان در تهران اعلام كرد كه ميان انگلستان و آمريكا در قبال نفت ايران توافق حاصل شده است.
مصدق با وجود ملی کردن صنعت نفت با کودتای 28 مرداد 32 برکنار شد و سپس محاکمه، زندانی و تبعید شد و سالهای پایانی عمر خود را در حصر خانگی سپری کرد.