خصوصی سازی و واگذاری سهام دو باشگاه بزرگ و پرطرفدار ایرانی، استقلال و پرسپولیس موضوعی است که در این سالها سیاست و ورزش و اقتصاد را به هم گره زده است؛ گرهی که متاسفانه باز کردن آن راحت نیست و تلاشی که برای این کار شده تا به حال ثمری نداشته است.

گروه سیاسی – محمدحسین یزدی: خصوصی سازی و واگذاری سهام دو باشگاه بزرگ و پرطرفدار ایرانی، استقلال و پرسپولیس موضوعی است که در این سالها سیاست و ورزش و اقتصاد را به هم گره زده است؛ گرهی که متاسفانه باز کردن آن راحت نیست و تلاشی که برای این کار شده تا به حال ثمری نداشته است. اگر در سال های گذشته این موضوع علی رغم وعده ها به ثمر نمی نشست و ظاهرا مشکلی ایجاد نمی شد، اما امسال محروم شدن این دو باشگاه از حضور در لیگ قهرمانان آسیا نشان داد که بیش از این نمی توان در این کار تعلل کرد.
اولین اقدامها در زمان اعمال این محرومیت ها تقریبا شبیه به همان کارهای گذشته بود: اینکه این دو باشگاه به دو وزارتخانه داده می شود تا مثلا مالک مشترک و دولتی نداشته باشد؛ اما از همان آغاز مشخص بود که دیگر دوره این کارها گذشته است. از سوی دیگر در طول دو دهه گذشته بارها از خصوصی سازی این دو باشگاه از طریق واگذاری سهام سخن گفته شده بود و چند بار حتی برای این کار تاریخ مشخص شده بود که به سرانجام نرسید. با این پیشینه این بار تصمیم جدی تری در این زمینه اتخاذ شده است؛ اگرچه هنوز هم نمی توان با قاطعیت گفت که چنین می شود. قبلا اعلام شده بود که پایان بهمن و آغاز اسفندماه 1400 زمان واگذاری است ولی در آستانه این روزها حالا اما و اگرها در این زمینه شروع شده است!
در دولت قبل موضوع خصوصی سازی پرسپولیس و استقلال در آذرماه سال ۱۳۹۷ با جدیت طرح شد. در آن زمان مسعود سلطانی فر وزیر وقت ورزش و جوانان اعلام کرد که «پیشنهاد این وزارتخانه مبنی بر واگذاری دو شرکت استقلال و پرسپولیس که به تایید رییس جمهور رسیده بود، بعد از طی کردن مراحل  کارشناسی در کمیسیون اقتصادی در هیات دولت به تصویب رسید و با توجه به این مصوبه هیات وزیران، سازمان خصوصی‌سازی وابسته به وزارت امور اقتصادی و دارایی تمامی مراحل ارزیابی، قیمت‌گذاری، تعیین شرایط و نحوه واگذاری به متقاضیان را بر عهده خواهد داشت» ولی با این همه تا پایان عمر دولت قبلی خبری از این موضوع نشد.
 ۱۸ شهریور امسال هم حمید سجادی وزیر فعلی ورزش و جوانان اعلام کرد خصوصی‌سازی استقلال و پرسپولیس تا دو ماه بعد یعنی ۱۸ آبان با عرضه اولیه در بازار سرمایه کلید می‌خورد، که این وعده هم مثل وعده های قبل پوچ از آب درآمد.
با قطعی شدن محرومیت استقلال و پرسپولیس در دی ماه دوباره پرونده این موضوع به جریان درآمد و این بار از خصوصی سازی در پایان بهمن یا آغاز اسفند سخن گفته شد. در این راستا چند روز پیش یک گام ظاهرا بلند برداشته شد و این دو تیم «قیمت گذاری» شدند. 25 بهمن حسین قربانزاده، رئیس سازمان خصوصی‌سازی اعلام کرد که با ارزش‌گذاری کارشناسی سرخابی‌ها در هیات واگذاری، پرسپولیس ۳۲۰۰ میلیارد تومان و ‌استقلال۲۸۰۰ میلیارد تومان قیمت‌گذاری شده‌اند. وی وعده داد که به زودی عرضه در بازار پایه فرابورس انجام می‌شود.
با این حال در این چند روز شایعاتی مبنی بر پیدا شدن یک خریدار بزرگ برای کل سام قابل عرضه این تیم ها منتشر شد. واضح است که اگر بنا بر عرضه اولیه سهام این دو باشگاه در بازار سرمایه باشد، این سهام با محدودیت به افراد متقاضی فروخته می شود و اصولا فروش عمده آن به یک نفر امکان پذیر نیست. اما احتمالا این خبر برای بعضی سیاسیون مهم و محتمل بوده که امام جمعه تهران روز جمعه یکی از موضوعات اصلی خطبه هایش را به این مساله اختصاص داد و ضمن استناد به بیانات رهبری در حوزه ورزش و جوانان در مورد واگذاری سهام پرسپولیس و استقلال گفت: خطای راهبردی در واگذاری سهام پرسپولیس و استقلال این است که عده‌ معدودی بخواهند این سهام را در دست بگیرند. سهام باید به هواداران واگذار شود.
ابوترابی‌فرد تصریح کرد: دنیای فوتبال یک حوزه ورزشی خاص نیست. ورزش وجه فرهنگی، اقتصادی و سیاسی دارد. مدیریت ورزش نیازمند فرآیندی نظام‌مند است. خطای راهبردی در واگذاری سهام پرسپولیس و استقلال این است که عده‌ معدودی بخواهند این سهام را در دست بگیرند. سهام باید به هواداران واگذار شود و باید برای خرید سهم محدودیت قائل شد. بعضی کشورهای پیشرو به صورت تعاونی اداره می‌شوند یعنی ۱۶۰ هزار هوادار سهم باشگاه را در دست دارند.
این هشدار ابوترابی و استقبال خبرگزاری های نزدیک به دولت از این سخنان، می تواند نشانه ای باشد از وقفه ای که در واگذاری افتاده یا خواهد افتاد. این سخنان به عنوان مقدمه ای بر واگذاری در روزهای وعده داده شده، در حالی بیان شده که اگر واقعا سخنان چند روز پیش رئیس سازمان خصوصی‌سازی ملاک عمل باشد، سهام این دو باشگاه در بازار سرمایه به عنوان عرضه اولیه عرضه می شود. در این نوع عرضه هر متقاضی خرید فقط می تواند تا مقدار مشخصی سهام خریداری کند که طبق معمول این سالها سهام فروخته شده نه بین 160 هزار نفر، که بین بیش از 2 میلیون متقاضی تقسیم می شود! البته واضح است که در طول زمان این سهام خرید و فروش می شود و ممکن است مقدار سهام هر فرد کم و زیاد شود؛ اما اینکه « عده‌ معدودی بخواهند این سهام را در دست بگیرند» منتفی است.
با این توضیح دو احتمال که پیش می آید این است که یا تصمیم برای نحوه واگذاری سهام این دو تیم در همین چند روز عوض شده است که درباره آن هشدار داده می شود؛ یا اینکه واگذاری از طریق بازار سرمایه هم به نظر دوستان مشکل دارد و باید جلوی آن را گرفت! نتیجه البته یکی است: اینکه این بار هم داستان واگذاری سهام در موعد مقرر انجام نخواهد شد و باز هم این موضوع مهم گرفتار «شاید وقتی دیگر...» می شود.