یکی از اساسی ترین نیازهای مردم مسکن است که در یک سال ونیم اخیر و ضعیت وخیمی را از نظر قیمت پیدا کرده و باعث شده تا حداقل ۳۵ تا ۴۵ درصد از درآمد خانواده ها در این حوزه هزینه شود. از این رو ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری وعده ساخت یک میلیون مسکن را در سال داده درحالیکه کارشناسان اقتصادی معتقدند این اتفاق در شرایط اقتصادی ایران غیرممکن و امیدی واهی به مردم است.

به گزارش مردم سالاری آنلاین، ساخت و ساز مسکن چند سالی است که با وقفه زیادی مواجه شده است و همین وقفه فاصله بین عرضه و تقاضا را بیشتر کرده است. با افزایش این فاصله و گران تر شدن ساخت مسکن به واسطه رشد تورم و در ادامه آن رشد قیمت مصالح ساختمانی و پررنگ تر شدن نقش دلالان و بنگاه دارانی بزرگ نظیر بانک ها که با سرمایه های هنگفت مردم این بازار را قبضه کرده اند، رشد قیمت مسکن در وانفسای رکود بازار بیشتر شد. 

براساس آمارها و داده های رسمی، کشور سالانه به 800 هزار تا یک میلیون و صد هزار واحد مسکونی جدید نیاز دارد تا بتواند نیاز به مسکن مردم در سراسر کشور بویژه در شهرهای پرجمعیتی نظیر تهران را تامین کند. با این وجود در سال های گذشته دولت ها به وظایف خود برای هموارسازی راه انبوه سازان اقدامات زیادی عمل نکرده اند و التبه هرجایی خود دولت مستقیم وارد ماجرا شده مشکلات بزرگی مثل مسکن مهر را رقم زده است! 

 

براساس آمارهای رسمی مرکز آمار ایران سهم مسکن در سبد هزینه ای خانوار بین 35 تا 45 درصد، بسته به شهری است که افراد در آن زندگی می کنند و این رقم در حال افزایش است و به همین دلیل هم نیاز به اقدامات سریع و البته برنامه ریزی شده برای تامین مسکن مردم است.

در قانون برای دولت ها در تامین مسکن مردم وظایفی تعیین شده است، از این رو دولت ها سعی دارند تا در زمینه تامین مسکن مشارکت کنند اما این مشارکت نباید حضور مستقیم در ساخت و ساز باشد چراکه هزینه و زمان و نیروی انسانی بسیاری را می طلبد. اما با این حال رئیس دولت سیزدهم وعده ساخت یک میلیون واحد مسکونی در سال را داده که اگر اجرا شود می تواند به کاهش چشمگیر مشکلات بازار مسکن در کشور منجر شود. 

ولی با این حال اجرایی شدن این وعده دور از انتظار است چراکه با یک حسال و کتاب ساده در هر روز باید حداقل سه هزار خانه در روز، 21 هزار خانه در هفته و 90 هزار خانه در ماه بسازد و تحویل دهد تا بتواند به تحقق این وعده برسد! اما این وعده دور از دسترس است؛ بویژه با انتخاب وزیری همچون رستم قاسمی برای وزارت راه و شهرسازی که تجربه مستقیمی در این حوزه ندارد.

بیت‌الله ستاریان، کارشناس اقتصاد مسکن ساختار اقتصاد دولتی را به اسب مرده تشبیه کرد و به ایسنا گفت: «احداث یک میلیون واحد فقط در یک سال نیاز به ۴۰۰۰ میلیارد تومان یعنی منابعی بیش از نقدینگی موجود در کشور دارد؛ سوال این است که آیا چنین منابعی در اختیار داریم و آیا ساخت سالانه یک میلیون مسکن به ذهن دولت های قبل نرسیده بود؟»

این کارشناس اقتصاد مسکن، ریشه اصلی معضلات اقتصادی را دخالت دولت در تمام سطوح اقتصادی دانست و افزود: «دولت هم می‌خواهد نقش سیاسی و امنیتی داشته باشد و هم اقتصاد و تجارت را در اختیار بگیرد؛ در حالی که این دو موضوع در تعارض با یکدیگر هستند. یک ضرب المثل سرخ‌پوستی می‌گوید باید از اسب مرده پیاده شد. حالا یکی می‌گوید من زین قشنگی آورده‌ام، یکی می‌گوید من شلاق خوبی دارم. اقتصاد دولتی مثل اسبی مرده‌ ای است که حرکت نمی کند. ته چنین اقتصادهایی بن‌بست است و اگر آقای رئیسی مسیر خود را تند برود زودتر به بن‌بست می‌رسد.»

حسن همتی، نماینده مردم تکاب شاهیندژ و عضو کمیسیون امنیت ملی نیز درباره وعده‌های دولت در حوزه ساخت یک میلیون مسکن در سال به خبرگزاری سلامت گفته است: «امروز بخش مسکن یکی از معضلات اصلی کشور ما است و اجاره ها روزانه و گاها ساعتی بالا می‌رود و طبیعتا نیاز به برنامه مدون و محکمی وجود دارد تا بتوان این وعده را اجرایی کرد. اینکه گفته شده سالیانه یک میلیون واحد ساخته خواهد شد نمی‌گویم که انجام می‌شود یا نمی‌شود ولی دولت باید تمام توان خود را برای اجرای این موضوع به کار بگیرد، البته این موضوع نسبی است و احتمال دارد سال اول ۵۰۰ هزار واحد ساخته شود و سال دوم بیشتر. امیدوارم بتوانند این کار را انجام بدهند.»

 

دادن وعده های کوچک که احتمال اجرای آنها زیاد است از دادن وعده هایی که امکان و احتمال عملی شدن آنها در حد صفر است، بهتر است چرا که حداقل باعث ناامیدی و بی اعتمادی به دولت ها نمی شود. متاسفانه در این دولت علاوه بر رئیس جمهوری وزرای پیشنهادی هم وعده هایی داده اند که هیچ چشم اندازی برای مردم ایران ندارند، وعده هایی که با «میلیون» مزین شده تا بتواند نظر مخاطبان را جلب کند!

امروز فرصتی برای آزمون و خطا وجود ندارد؛ تورم به 45 تا 50 درصد رسیده و هر ماه 40 تا 50 درصد به هزینه سبد خانوار اضافه می شود، اجاره بها تا هر روز بیشتر و توان مردم برای تامین مسکن کاهش می یابد، ازدواج و فرزندآوری تحت تاثیر مشکلات اقتصادی کاهش و آمار طلاق رشد یافته است، مهاجرت نخبه ها و کاهش سرمایه گذاری خارجی در کشور و ناامیدی از بهبود وضعیت اقتصادی و سیاسی کشور را در معرض آسیب های اجتماعی عظیم قرار داده است و همچنان مسئولان وعده بهبودی می دهند درحالیکه هیچ روزنه ای برای بهتر شدن اوضاع دیده نمی شود.
گزارش: محمد سیاح