دانشجویان در هر دوره ای سرچشمه تحولات گسترده اجتماعی و سیاسی و فرهنگی بسیاری بوده اند. اگر نگاهی گذرا به تاریخ اجتماعی، سیاسی کشورها بیندازیم، رد پای دانشجویان به واسطه میل آنها به تغییر و رشد و پیشرفت در همه یا حداقل، در اکثر تحولات جوامع مشهود است.
به گزارش پایگاه خبری فریادگر، از اولین سالهای بازگشت دانشجویانی که با بورسیه دولتی به خارج از کشور اعزام شده بودند، و در پی آن تاسیس دانشگاه به شیوه نوین در کشور، دانشجویان تازه نفس ایرانی هم که عمدتا از روشنفکران، صاحبنظران، و پیشروان عصر خود بودند، وارد عرصه فعالیت های اجتماعی و سیاسی شدند و البته منشأ بسیاری از تحولات بودند. اولین بارقه های علوم نوین، با بازگشت آنها به کشور ایجاد شد و دگرگونی هایی در همه عرصه ها در ایران آن روز ایجاد کرد و در دستگاه دولتی نیز وارد شدند.
اما امروز دانشجو و دانشگاه رنگ دیگری به خود گرفته است. جمعیت دانشجویی در کشور با روند بی سابقه ای رو به رشد است و میل فراگیر به " دانشجو بودن " روز به روز افزایش می یابد. ظرفیت دانشگاه های کشور هم مطابق با این میل افزایش یافته و حتی از آن پیشی گرفته است، چرا که بخشی از صندلی های دانشگاه ها که روزی رقابت برای تصاحب آنها، نفس گیر ترین رقابت برای جوانان بود، امروز خالی می ماند! البته این روند افزایشی هم از قاعده کلی "افزایش کمیت برابر با کاهش کیفیت" مستثنی نبوده است. به طور منطقی و بدیهی انتظار می رود همانطور که جمعیت دانشجویی در کشور افزایش می یابد، مشارکت آنها در عرصه های گوناگون، به ویژه در عرصه مشارکت سیاسی نیز افزایش یابد.اما این، آن چیزی نیست که امروز در دانشگاههای کشور شاهد هستیم. بر اساس نتایج به دست آمده ازتحقیق پژوهشگران جهاد دانشگاهی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، تنها۴۰درصد از دانشجویان ایرانی به فعالیت سیاسی می پردازند و مهمتر اینکه، با افزایش میزان تحصیلات، مشارکت سیاسی دانشجویان نیز کاهش می یابد.علت این انفعال در فضای دانشگاهی را شاید بتوان در نارضایتی های عمومی یا عدم تأیید جامعه یا حاکمیت بر حرکتهای دانشجویی سرنوشت ساز جستجو کرد. چرا که همین تأیید عموم و حمایت آنها کارکردی تأیین کننده در شکل گیری حرکات این چنینی و مشروعیت آنها دارد و به نظر می رسد فقدان همین حمایت های مردمی از جبهه های خاصی از دانشجویان است که امروز فعالیت آنها را محدود کرده است. اما قطعا سیاستهای جدید دانشگاهی نیز در بروز این انفعال از سوی آن دسته از دانشجویانی که گرایش بیشتری به سمت جریان های اصلاح طلب دارند، بی تاثیر نبوده است.
تفکیک جنسیتی، اعمال تغییرات در حوزه علوم انسانی به ویژه علوم اجتماعی و فلسفه، بی اعتنایی به مطالبات دانشجویان، سخت گیری های بی اساس و... احتمالا موثرترین عواملی هستند که باعث این دلمردگی در عرصه مشارکت دانشجویی شدند. به طوریکه امروز نه تنها خبری از فعالیت های سیاسی - اجتماعی آزادانه و بدون نظارت و قضاوت شخصی در دانشگاه ها نیست بلکه متأسفانه با خیل عظیم دانشجویانی که برای گرفتن پذیرش از دانشگاه های مختلف دنیا تکاپو می کنند مواجه هستیم. البته درصد بالایی از دانشجویانی که پس از فارغ التحصیلی از کشور خارج می شوند را دانشجویان نخبه دانشگاه های برتر کشور تشکیل می دهند و این به معنای از دست دادن بخش قابل توجهی از سرمایه انسانی متخصصی است که برای تربیت او هزینه شده است.
به نظر می رسد با وجود این سیاست ها که هر روز نیز بر شدت آنها افزوده می شود، جنبش های دانشجویی در ایران که در تمام کشورهای دنیا از تأثیرگذارترین نهادهای اجتماعی و سیاسی در عرصه تحولات هستند، به کلی حذف شوند یا تبدیل شوند به پایگاهی برای آن دسته از فعالان سیاسی که به دنبال یافتن حمایت دانشجويی پيرو و کاملاً فاقد درک و بينش سياسي باشد تا افکار آن ها را در سطح دانشگاه تبليغ کند و در حد یک ابزار سیاسی تنزل دهد که این تهدیدی است که باید آن را جدی گرفت.