خصوصی سازی دو باشگاه بزرگ و پرطرفدار فوتبال ایران، پرسپولیس و استقلال، داستانی قدیمی است.

خصوصی سازی دو باشگاه بزرگ و پرطرفدار فوتبال ایران، پرسپولیس و استقلال، داستانی قدیمی است. در سالهای گذشته هم دولت محمود احمدی نژاد و هم دولت حسن روحانی بارها از این موضوع سخن گفتند؛ همچنان که در طول این سالها ضعف مدیریت دولتی، همواره دامنگیر این دو باشگاه بوده و هر سال بحرانی برای این تیم ها پدید می آورد. خصوصی سازی به عنوان چاره این درد مزمن مطرح شده است اما معلوم است که همتی برای کار نبوده است.
به گزارش "مردم سالاری آنلاین" خبر جدیدی که شنبه 13 اردیبهشت اعلام شد، می تواند آغازی برای خصوصی سازی این دو باشگاه باشد، اما متاسفانه نمی تواند مشکلات مدیریتی این دو تیم را حل کند. رئیس سازمان خصوصی سازی با بیان اینکه ارزش گذاری پرسپولیس انجام شده است، اعلام کرد که باشگاه‌های پرسپولیس و استقلال تا مرداد ماه در بورس پذیرش می‌شوند.
صالح در خصوص روند واگذاری سرخابی ها به بخش خصوص این نکته را مورد توجه قرار داد: دارایی‌ها و برند باشگاه پرسپولیس مشخص شده و در ادامه ارزش گذاری برای باشگاه پرسپولیس صورت گرفته است. صالح توضیح داد: در این راستا باشگاه پرسپولیس برند ۴۵ طبقه خود را در اداره مالکیت معنوی شرکت‌ها ثبت کرده و در حال ارزیابی است. وی در خصوص وضعیت آبی‌پوشان پایتخت نیز گفت: برای باشگاه استقلال نیز بررسی دارایی ها و ارزش گذاری این باشگاه درحال انجام است، ضمن اینکه ۵ طبقه از برند باشگاه استقلال به ثبت رسیده و ۴۰ طبقه دیگر در حال ثبت است.
 
استقلال و پرسپولیس چگونه دولتی شدند؟
پایه گذاری باشگاه استقلال در سال 1324 توسط عده ای از دوچرخه سواران آن روزهای تهران شکل گرفت. با رشد این باشگاه، امتیاز آن در سال 1328 توسط پرویز خسروانی خریداری شد و نام آن به «باشگاه فوتبال تاج تهران» تغییر کرد و به ثبت رسید. پس از آن با رونق فوتبال، همواره تیم تاج یکی از مدعیان قهرمانی مسابقات باشگاهی بود، تا اینکه پس از پیروزی انقلاب اسلامی، اموال این باشگاه مصادره شد و این تیم تا مرحله انحلال پیش رفت اما نهایتا با پایمردی جمعی از بازیکنان استقلال بخصوص مرحوم منصور پورحیدری، این تیم با نام «استقلال تهران» احیا شد؛ اما سازمان تربیت بدنی متولی و مدیر این تیم شد.
باشگاه ورزشی پرسپولیس متعلق به «شرکت سی. آر. سی» در دی ماه سال ۱۳۴۲ به دست علی عبده بنیانگذاری شد که عمدتا در زمینه بولینگ فعالیت داشت. در سال 1346 با انحلال باشگاه پرطرفدار «شاهین»، بازیکنان و مربیان آن باشگاه جذب پرسپولیس شدند و به این ترتیب تیم فوتبال این باشگاه با قدرت شروع به کار کرد و طرفداران بسیاری یافت. پرسپولیس هم در سالهای قبل از انقلاب همچون تیم تاج، همواره یکی از تیم های مدعی قهرمانی بود. این باشگاه نیز پس از انقلاب مصادره شد و در ابتدا متعلق به بنیاد مستضعفان بود و نام آن چند بار تغییر کرد که مهمترین آن «پیروزی» بود؛ اگر چه در بین هواداران همواره پرسپولیس مانده بود و همین باعث شد این نام دوباره احیا شود. در سال ۱۳۸۰رسما اعلام شد که  باشگاه  پرسپولیس دولتی و متعلق به سازمان تربیت بدنی است.
 
باید خصوصی سازی شوند
از دوره دولت احمدی نژاد که بحث خصوصی سازی اموال دولتی بیش از پیش مطرح شد، خصوصی سازی پرسپولیس و استقلال هم مورد توجه قرار گرفت اما به نظر می رسید منظور از خصوصی سازی همان چیزی بود که به «خصولتی سازی» معروف بود. یعنی واگذاری به شرکت هایی که ظاهرا خصوصی است اما در واقع متعلق به مجموعه دولت ( به معنی اعم آن) است. در همین راستا مدتی مدیریت باشگاه پرسپولیس به شهرداری تهران واگذار شد. در همان دوران شایعاتی در خصوص تمایل افراد مختلفی شبیه حسین هدایتی (سرمایه داری که اینک در زندان است) برای خرید این باشگاه ها به گوش می رسید. حتی خبرهایی درباره خرید این باشگاه ها توسط پیشکسوتان آن منتشر می شد اما نهایتا این شایعات به واقعیت نرسید. مهمترین اقدام در این خصوص در بهمن 1393 صورت گرفت که با توجه به وضعیت آن روزهای این دو باشگاه، نهایتا خریداری برای استقلال پیدا نشد و دو خریدار پرسپولیس هم مورد تائید قرار نگرفتند! به این ترتیب چند ماه بعد، دولت وقت با اعلام «فرهنگی» بودن این دو باشگاه، قید واگذاری آنها را زد.
 در همان دوران گفته می شد که هواداران بسیار این دو باشگاه، مساله مالکیت و مدیریت آنها را به مساله ای ملی و امنیتی بدل کرده است. ضعف های مدیریت دولتی، تغییر دائمی هیات مدیره و مدیرعامل این باشگاه ها و... همواره یکی از عوامل زیاندهی این دو باشگاه باشد. خریدهای گران، جریمه هایی که حاصل سوء مدیریت بود و عدم شفافیت مالی، در بیشتر سالها این دو باشگاه را بدهکار و زیانده کرده است.
 
جدی شدن داستان
در طول دو – سه سال گذشته موضوع خصوصی سازی پرسپولیس و استقلال جدی تر از قبل شده است. آذرماه 1397 خبر آغاز تلاش‌ها برای واگذاری پرسپولیس و استقلال به بخش‌خصوصی در محافل رسانه‌ای منتشر شد و با تاکید وزارت ورزش همراه شد. بهمن ماه همان سال محمدرضا داورزنی معاون وقت وزارت ورزش  درباره آخرین وضعیت خصوصی‌سازی استقلال و پرسپولیس و اقدامات وزارت ورزش گفت: مسئولیت در این‌باره در اختیار سازمان خصوصی‌سازی و  وزارت ورزش مصوبه دولت را گرفته است. بدون شک ما در وزارت ورزش بیش از خیلی از دوستان علاقه داریم هرچه زودتر این دو باشگاه به مردم واگذار شود. از آن تاریخ تا آبان ماه 1398 مجموعا سیزده جلسه در این خصوص با حضور وزیر ورزش و جوانان، مدیران سازمان‌های بورس و خصوصی‌سازی و مدیران عامل دو باشگاه برگزار شدکه نهایتا در این تاریخ اعلام شد که احتمالا خصوصی سازی این دو باشگاه از طریق سازمان فرابورس انجام می شود.
با رونق بازار بورس در یک سال اخیر و تصمیم دولت برای ورود شرکت های دولتی در بورس، سخن از عرضه سهام پرسپولیس و استقلال هم به میان آمد تا نهایتا خبر قطعی شدن عرضه سهام این دو باشگاه تا مرداد ماه 1399 منتشر شد. همزمان وزیر ورزش با اشاره به برنامه زمان بندی دو باشگاه پرسپولیس و استقلال در ستاد واگذاری دو باشگاه گفت: طبق برنامه، اواخر مرداد پرسپولیس و استقلال وارد بورس می شوند و من شخصا در تمامی جلسات ستاد واگذاری و سازمان خصوصی‌سازی تا زمان وارد شدن به بورس حضور خواهم داشت و یکی از مهمترین برنامه های ما امسال واگذاری استقلال و پرسپولیس است.
 
ابهامات خصوصی سازی پرسپولیس و استقلال
عرضه سهام در بورس، به این معنا است که مدیریت این دو باشگاه همچنان دولتی خواهد ماند، اگرچه این عرضه باعث شفافیت نسبی مسائل مالی این دو باشگاه خواهد شد. ضعف مدیریت دولتی و بلایی که این مدیریت بر سر این دو باشگاه آورده، آینده روشنی را برای این دو باشگاه نشان نمی دهد. علاوه بر این، زیان و بدهی های انباشته ، ورشکستگی احتمالی و وضعیت نامعلوم دارایی های این دو باشگاه هم واگذاری آن را با اشکال روبرو خواهد کرد. با این حال، رئیس سازمان خصوصی سازی با اعلام این خبر که دو ورزشگاه را به نام سرخابی‌ها ثبت کرده ایم، توضیح داد: سند ساختمان‌های در اختیار این دو باشگاه به نامشان ثبت نشده بود و با توجه به برنامه زمانی که در هیئت واگذاری سرخابی‌ها به بخش خصوصی داشتیم در این خصوص جلسات متعددی را با وزارت ورزش و جوانان برگزار کردیم. با اهدای ساختمان‌ها و دو زمین به سرخابی‌ها به طور عملی دارایی‌های استقلال و پرسپولیس از بدهی‌های آنها بیشتر می‌شود و ورشکست نمی‌شوند.
با این حال نمی توان از این دغدغه گذشت که مشکل بزرگ و اصلی که مدیریت ناکارآمد دولتی است، همچنان باقی است و به این ترتیب ورشکستگی همچنان چون لاشخوری بالای سر این دو باشگاه می چرخد.
 
گزارش:محمدحسین روانبخش