مردم سالاری آنلاين - آیا پایان «وس» فرا رسیده؟

گزارش «مردم سالاری آنلاین» از رویارویی وزیر ارتباطات با سرویس‌های ارزش افزوده

«امشب شب تلخی برای کلاهبرداران است! پول‌های که برای شرکت‌های ارزش افزوده در این چند سال از شما اخذ شده است با #6*800* می‌توانید ببینید. شکایتی هم داشتید لطفا از طریق پیامک به 8007 بفرستید. کاملا رایگان! حتما برای خانواده خود انجام دهید. کمکم کنید حقتون رو بگیرم.#پایان_وس #حق‌الناس». این پست اینستاگرامی وزیر ارتباطات بود...
به گزارش «مردم سالاری آنلاین» این پست اینستاگرامی وزیر جوان در یکشنبه شب بود؛ وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات مدتی است که از #پایان_وس سخن می‌گوید. از حق‌الناس و بازپس گیری حق مردم از شرکت‌های ارزش افزوده. چندی پیش نیز در صفحه توئیتر خود نوشته بود که: «شاید وقتش رسیده باشد که به زودی «کل سرویس‌های ارزش افزوده» را برای همیشه تعطیل کنیم. دوستان دیگر به یقین رسیده‌اند که در مورد حق‌الناس هیچ خط قرمزی ندارم، مخصوصا اگر از جیب مردم دزدی شود! #پایان_وس». محمدجواد آذری‌جهرمی، از ابتدای وزارت خود همواره از ساماندهی وضعیت VAS سخن گفته است، وزیر جوان تاکید دارد که سرویس‌های ارزش افزوده هزینه‌های گزافی را به مشترکان تلفن همراه تحمیل کرده‌اند؛ هزینه‌های که مشترکی بعضا از آن بی اطلاع بوده‌اند. اما این وس که او مدام از آن سخن می‌گوید چیست؟ اپراتورهای تلفن همراه چگونه حق مردم را ناحق کرده‌اند که وزیر جوان اینگونه مسرانه پیگیر بازپسگیری این حق است؟ آیا وزیر جوان با همه هجمه‌ها و تخریب‌ها میتواند نقطه #پایان_وس باشد یا زور شرکتهای ارزش افزوده بیشتر از اوست؟

وس (VAS) چیست؟
خدمات ارزش افزوده یا همان VAS (Value Added Service) عنوانی برای بخشی از صنعت مخابرات است که شامل سرویس‌های فرعی بوده که تعرفه آن‌ها از سرویس‌های استاندارد مانند صدا و فکس بیشتر است. این خدمات می‌توانند در هر صنعتی مورد بهره‌برداری قرار گیرند. اتحادیه بین‌المللی مخابرات خدمات ارزش افزوده را خدماتی تعریف می‌کند که همراه یا علاوه بر خدمات پایه مخابراتی همچون تماس صوتی، پیامک، خدمات پیام چندرسانه‌ای و دسترسی داده به مشترکان عرضه می‌شود. در واقع سرویس ارزش افزوده به نوعی خدمات پیامکی گفته می‌شود که با ایجاد بستری مناسب سعی در افزایش ارتباط و تعامل میان اپراتور و مشترک را دارد.
یکی از تفاوت‌های ارزش افزوده و پیامک در نحوه پرداخت هزینه است. در سرویس‌های VAS هزینه پیامک‌های ارسال شده را مخاطب پرداخت می‌کند. در واقع در سرویس‌های ارزش افزوده هزینه این پیامک‌ها برای ارگان مربوطه درآمدزا است.

دلایل مقابله وزیر با وس
کاربران تلفن همراه به ویژه سالمندان همواره شکایت دارند که ناخواسته در سرویس‌های ارزش افزوده پیامکی عضو شده‌اند. دلیل این بی‌خبری از عضویت‌ها این است که عضویت در این خدمات بسیار آسان است و در زمان عضویت توضیحات شفافی به مخاطب داده نمی‌شود اما بلعکس پایان دادن دریافت این خدمات پیچیده و دشوار است. به همین دلیل این شبهه ایجاد می‌شود که صاحبان وس عضویت در این خدمات را به عمد آسان درنظر گرفته‌اند تا با افزایش مشترکان و کسر مبلغی بابت هر پیام درآمد بادآورده‌ای به جیب بزنند و همزمان خدمات لازم را نیز به مخاطب خود ارائه ندهند. قشر کم‌سواد و سالمند جامعه که با این روند آشنایی لازم را ندارد، با تبلیغات مکرر به ویژه از طرف صدا و سیما به راحتی در دام وس داران می‌افتد و بدون اینکه بدانند متحمل ضرر می‌شود. در پی تبلیغات مکرر این خدمات از طریق رسانه مالی و افزایش نارضایتی‌های عمومی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات به این موضوع ورود پیدا کرد.
حالا وزیر ارتباطات با تکیه به تعدد شکایات مردمی به وس‌دارن اخطار داده است قصد قطع این خدمات را دارد. وزیر جوان چندی پیش اعلام کرد که حالا وقت آن رسیده است که بساط خدمات ارزش افزوده برچیده شود. در پی این اظهارات سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی وزارت ارتباطات، ابلاغیه‌ای را به تمام اپراتورها ارسال کرده و از آنها خواست تا توقف عملی سرویس‌های ارزش افزوده را آغاز کنند. این عملیات نزدیک به دو سال است که آغاز شده، اما حالا آذری‌جهرمی گفته است که می‌خواهد عمر اختاپوس‌های ارزش افزوده را به پایان برساند.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات همچنین اعلام کرده بود که بیش از سه سال است که اپراتور موبایل اول کشور طرح حمایت مالی خود از تیم ملی فوتبال را به پایان رسانده اما همچنان از جیب مردم به حساب این اپراتور پول واریز می‌شود. به گفته آذری‌جهرمی برآوردها نشان می‌دهد که تقریبا ماهی ۲ میلیارد تومان از جیب مردم به حساب اپراتور موبایل اول کشور در قالب حمایت از تیم ملی فوتبال واریز می‌شود.
با طرح موضوع مقابله‌ی وزیر ارتباطات با کلاهبرداری‌ها و پایان دادن به خدمات ارزش افزوده، نمایند‌های مجلس نیز از او حمایت کردند و از تلاش جهرمی برای جلوگیری از ورود پول‌های کثیف به انتخابات تقدیر دانسته و بر کردند.

چرا برخی با #پایان_وس مخالفند؟
اقدامات وزارت ارتباطات مبنی بر «پایان وس» یا خدمات ارزش افزوده اخیرا واکنش‌های متفاوتی به همراه داشته است. در حالی که او توانسته حمایت‌ حداکثری کاربران در شبکه‌های اجتماعی و نمایندگان مجلس را داشته باید، اما برخی نیز در مقابل وزیر ایستاده و معتقد هستند این اقدام بیکاری شاغلان این عرصه را به دنبال خواهد داشت. آذری جهرمی در پاسخ به این افراد گفته است: «مگر می‌شود در بازار ۲۶۰۰ میلیارد تومانی سالانه، مردم حتی یک بازیکن اصلی در این عرصه را نشناسند؟ زمانی که از مبارزه با کلاهبرداری‌های خدمات ارزش افزوده صحبت کردیم، طرفداران این خدمات اعلام کرده‌اند ۳۰ هزار شغل با پایان ارزش افزوده از بین خواهد رفت. اگر واقعا این تعداد شغل ایجاد شده، چطور هیچ‌کدام از مردم حتی نام یکی از این شرکت‌های ارزش افزوده را نمی‌دانند؟»
او معتقد است که بیزینس مدل شرکت‌های ارزش افزوده اشتباه است و به عنوان وزیر با مدل کسب و کار شرکت‌های VAS در ایران مشکل دارم و در همین راستا این شرکت‌ها نیاز به نظارت و چارچوب مناسبی دارد که پیگیر این موضوع از شرکت‌های اپراتور و فعال در حوزه ارائه خدمات ارزش افزوده هستم تا به زودی حوزه VAS با تعامل اپراتورهای تلفن همراه کشور ساماندهی شود.
جهرمی با اشاره به شیوع اپلیکیشن‌های ارائه دهنده خدمات ارزش افزوده با عنوان‌های تبلیغاتی مختلف در پیام رسان‌ها و عضویت برخی از مردم و در نتیجه کسر هزینه به صورت نامحسوس مدتهاست به مردم توصیه می‌کند تا با شماره گیری کد دستوری #۸۰۰* نسبت به بررسی عضویت شماره تلفن همراه خود در سرویس‌های ارزش افزوده اقدام کنند و در صورتی که در یک سرویس عضو هستند و اطلاعی ندارند به سامانه ۱۹۵ برای شکایت و پیگیری‌های بیشتر طلاع دهند.
حالا باید دید آیا وزیر جوان ارتباطات می‌تواند از این نبرد پیروز بیرون بیاید یا شرکت‌های ارزش افزوده که شکایتشان از آذری‌جهرمی تا بیت رهبری هم رسیده است می‌توانند وزیر را از ادامه این راه منصرف کنند...