برای بسیاری از مردم ایران، این روزها افزایش شدید نرخ تورم و گرانی کالاها به مهمترین معضل اقتصادی تبدیل شده است. نرخ تورم در کشورهای مختلف دنیا در چه وضعیتی قرار دارد؟ کدام کشورها بیشترین و کمترین نرخ تورم را دارند و ایران از نظر شاخص نرخ تورم، چه جایگاهی در جهان دارد؟
به گزارش مردم سالاری آنلاین، بانک مرکزی از آذر سال گذشته، در اقدامی عجیب و خلافِ شفافیت اقتصادی، انتشار آمار نرخ تورم در ایران را متوقف کرد. مرکز آمار اما همچنان نرخ تورم را اعلام میکند و در آخرین گزارش خود، نرخ تورم دوره ۱۲ ماهه منتهی به اردیبهشت ۹۸ را ۳۴.۲ اعلام کرده است.
تورم نقطه به نقطه که شاخص مهمتری است و نشان میدهد که خانوارهای کشور برای خرید یک مجموعه یکسان کالاها و خدمات، نسبت به اردیبهشت سال گذشته، چقدر بیشتر هزینه کردهاند، بنا به گزارش مرکز آمار به ۵۲.۱ درصد رسیده است.
اگر نرخ تورم نقطه به نقطه را ملاک بگیریم، ایران از حیث تورم شدید، در جایگاه ششم دنیا قرار دارد. در واقع، ایران یکی از کشورهایی است که در حال حاضر، با تورم بالا دست و پنجه نرم میکند.
بنا به آمارهای وبسایت معروف تریدینگ اکونومیکس، ونزوئلا با نرخ تورم بیش از یک میلیون و ۳۰۰ هزار درصدی بالاترین نرخ تورم را در دنیا دارد. ونزوئلا با یک بحران سیاسی و اقتصادی عمیق دست و پنجه نرم میکند و میتوان گفت که اقتصاد این کشور در حال حاضر در وضعیت فروپاشی قرار دارد.
بعد از ونزوئلا، زیمبابوه با تورم ۷۵ درصدی در جایگاه دوم قرار دارد. سودان جنوبی و آرژانتین نیز به ترتیب با نرخ تورم ۵۶ و ۵۵.۸ درصدی در جایگاه سوم و چهارم قرار دارند. پنجمین تورم بزرگ در دنیا در حال حاضر مربوط به کره شمالی است؛ نرخ تورم در این کشورِ درگیر با تحریمهای شدیدِ آمریکا، ۵۵ درصد است. ایران با تورم نقطه به نقطه ۵۲.۱ درصدی بعد از کره شمالی در جایگاه ششمِ کشورهایی با تورم بالا قرار دارد. بعد از ایران نیز سودان، لیبریا، ترکیه و سیرالئون قرار دارند.
در بین کشورهایی که در منطقه خاورمیانه یا در همسایگی ایران واقع شدهاند، ترکیه با تورم ۱۹.۵ درصدی، بیشترین نرخ تورم را دارد. البته چند سالی است که نرخ تورمِ دو کشور سوریه و یمن که درگیر جنگ هستند منتشر نمیشود و نرخ تورم در این کشور باید قاعدتاً بیشتر از ایران و ترکیه باشد.
به نحو عجیبی، عراق که تازه چند وقتی است کابوس داعش و تروریسم را پشت سر گذاشته، عملکرد خوبی در زمینه مهار تورم دارد و نرخ تورم در این کشور در ماه مارس سال ۲۰۱۹ تنها ۰.۷ درصد بوده است. بعد از ترکیه، بالاترین تورم را در میان همسایگان ایران، ترکمنستان دارد که نرخ تورم در این کشور ۹.۴ درصد است.
کشورهایی با کمترین نرخ تورم
کمترین نرخ تورم در دنیا مربوط به کشور نیجر است. نرخ تورم در این کشور، منفی ۲.۸ درصد است. جالب است که در میان کشورهایی با کمترین نرخ تورم برخی از کشورهای حاشیه حنوبی خلیج فارس قرار دارند.
بعد از نیجر، امارات متحده عربی با منفی ۲.۵ درصد، کمترین نرخ تورم را در دنیا دارد. بروندی، بورکینافاسو و عربستان سعودی در جایگاه سوم تا پنجم کشورهایی با پایینترین نرخ تورم قرار دارند. نرخ تورم عربستان سعودی منفی ۱.۹ درصد است. این کشورها همگی تورم منفی دارند و این بدان معناست که ارزش پول ملی آنها به تدریج بالا رفته است. در واقع، تورم مثبت به مرور باعث کاهش ارزش پول ملی و تورم منفی به مرور باعث افزایش ارزش پول ملی میشود.
گرچه تورم منفی قدرت خرید دستمزدها یا قدرت خرید کالاها با میزان واحدی از پول ملی را افزایش میدهد، اما در میانمدت بروز پدیده تورم منفی یک معضل اقتصادی محسوب میشود؛ چرا که تورم منفی به تدریج باعث بروز رکود مزمن در یک اقتصاد میشود.
برخی دولتها یا بانکهای مرکزی برای نرخ تورم، هدف اعلام میکنند و سعی میکنند نرخ تورم را در سطح بهعنوان مثال دو درصدی نگه دارند. تورم بسیار پایین و تورم بسیار بالا هر دو برای اقتصاد یک کشور مضرند. اما اگر بخواهیم وضعیت معیشتی مردم یک کشور را درنظر بگیریم، تورم بالا بسیار مخربتر از تورم منفی است. تورم بالا، در مدتی کوتاه، ارزش واقعی دستمزدها را به شدت کاهش میدهد و باعث افت قدرت خرید شهروندان میشود. علاوه بر این، تورم شدید باعث بیثباتی اقتصادی میشود و تولیدکنندگان در شرایط تورمی نمیتوانند برنامهریزی صحیحی برای تولید انجام دهند؛ به این خاطر، تورم شدید معمولاً رکود اقتصادی را نیز در پی دارد و در پی رکود نیز غول بیکاری، اقتصاد کشورهایی که تورم بالایی را دارند، تهدید میکند.