آمریکا با ریاست جمهوری «دونالد ترامپ» در سودای جهان تک قطبی است. کاخ سفید ظرف دوسال و نیم گذشته آسمان و زمین را بهم ریخته است تا واشنگتن را به جایگاه رهبری جهان بازگرداند. پیمان‌های اقتصادی و امنیتی شرکای غربی با چالش مواجه شده‌اند اما کانون بحران بیشتر متوجه گسل‌های قدیمی دوران جنگ سرد با روسیه است.

آمریکا با ریاست جمهوری «دونالد ترامپ» در سودای جهان تک قطبی است. کاخ سفید ظرف دوسال و نیم گذشته آسمان و زمین را بهم ریخته است تا واشنگتن را به جایگاه رهبری جهان بازگرداند. پیمان‌های اقتصادی و امنیتی شرکای غربی با چالش مواجه شده‌اند اما کانون بحران بیشتر متوجه گسل‌های قدیمی دوران جنگ سرد با روسیه است.
به گزارش مردم سالاری آنلاین، «ولادیمرپوتین» در واکنش به خروج آمریکا از پیمان موشکی اعلام کرد که مسکو با واشنگتن مقابله به مثل خواهد کرد. تا روز جمعه اروپایی‌ها فکر می‌کردند با پیمان INF  یا پیمان موشک‌های هسته‌ای میان برد از شر موشک‌های اتمی در امان خواهند ماند.توافقی از دوران جنگ سرد که در سال ۱۹۸۷ بین دو کشور آمریکا و اتحاد شوروی به امضا رسیده بود.
اروپا نگران آن است که لغو این پیمان به جنگ تسلیحاتی دامن زده و منجر به استقرار جنگ‌افزارهای هسته‌ای در اروپا گردد. ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو در گفت‌وگویی که با شبکه دو تلویزیون آلمان ZDF داشته است، تصریح کرده که ناتو مخالف استقرار جنگ‌افزارهای هسته‌ای در خاک اروپا است.
گرچه روسیه  ، آمریکا و اروپا شش ماه برای نجات پیمان موشک‌های هسته‌ای میان‌برد فرصت دارند، اما ناظران بر این باورند که واشنگتن تمایلی برای پایبندی به این پیمان ندارد.
 
تهدید نظامی اتمی علیه کرملین
رئیس جمهوری آمریکا در پی اعلام خروج کشورش از معاهده منع موشک‌های هسته‌ای میان‌برد و کوتاه‌برد «آی ان اف» تصریح کرد، قصد دارد گزینه‌هایی برای «واکنش نظامی» نسبت به بازدارندگی برتری نظامی روسیه در نتیجه نقض معاهده (آی ان اف) در نظر بگیرد.
در بیانیه‌ای که کاخ سفید منتشر کرد، گفت: ما گام دیگری برخواهیم داشت و گزینه‌هایی خاص خود را برای پاسخ نظامی در نظر خواهیم گرفت و با ائتلاف ناتو، هم‌پیمانان و شرکای دیگرمان برای جبران هرگونه برتری نظامی که روسیه در نتیجه فعالیت‌های «غیرقانونی‌اش» به دست می‌آورد، عمل خواهیم کرد.
ترامپ افزود:« صحبت درباره نظارت بر تسلیحاتی است که قابلیت نظارت را دارند و شرکای توانایی را دربرمی‌گیرد که می‌توانند به تعهدات‌شان عمل کنند.»
رئیس‌جمهوری آمریکا خاطرنشان کرد: شرکای واشنگتن در پیمان ناتو از تصمیم ما برای خروج از معاهده حمایت می‌کنند زیرا خطر ناشی از نقض معاهده از سوی روسیه و خطراتی که در خصوص اشاعه تسلیحات به دلیل نقض بندهای معاهده وجود دارد را درک می‌کنند.
وی تاکید کرد، آمریکا از دوم فوریه یعنی از امروز (شنبه) تدابیر خروج از معاهده را جهت تکمیل فرایند خروج رسمی خود از اواسط سال جاری میلادی در صورت تغییر نکردن رویه روسیه در این مدت آغاز خواهد کرد.
رئیس‌جمهوری آمریکا بار دیگر روسیه را به نقض «بدون مجازات» بندهای معاهده منع موشک‌های هسته‌ای میان‌برد و کوتاه‌برد متهم کرد و در عین حال گفت، خواهان مذاکراتی با هدف دستیابی به توافقنامه‌ای جدید برای کاهش این نوع سلاح‌هاست. روسیه می‌گوید برد موشک اسکندر-ام ۴۸۰ کیلومتر است و بنابراین نقض پیمان تلقی نمی‌شود.
ترامپ به خبرنگاران در کاخ سفید گفت: «این امید را دارم که بتوانیم با همه طرف‌ها در یک اتاق بزرگ و زیبا بنشینیم و توافقنامه جدیدی را امضا کنیم که بسیار بهتر از معاهده قبلی باشد. قطعاً دوست دارم شاهد این اتفاق باشم.»
وی پیشتر گفته بود، شنبه آمریکا تعهداتش به معاهده موشک‌های هسته‌ای را تعلیق خواهد کرد و فرایند خروج را شروع می‌کند فرایندی که یک پروسه شش ماهه است تا روسیه کل موشک‌های ناقض این معاهده و بمب‌افکن‌هایش را از بین ببرد.
 
واکنش سریع کرملین
ظهر دیروز (شنبه) پوتین در نشستی با وزرای خارجه و دفاع روسیه گفت: «آمریکا اعلام کرده که مشارکتش را در پیمان کنترل موشک‌های هسته‌ای میانبرد به حال تعلیق درمی‌آورد، ما هم متقابلا همین کار را می‌کنیم.»
پوتین رسما اعلام کرد که «روسیه کار بر روی تولید موشک‌های جدید از جمله موشک‌های مافوق صوت را آغاز می‌کند.» وی همچنین به وزرایش دستور داد هیچ مذاکره خلع سلاحی را با واشنگتن آغاز نکنند.
وی افزود: «اقدام ما پاسخی مشابه به اقدامات آمریکا است. آنها گفتند که تحقیقات و آزمایش بر روی سلاح‌های جدید را آغاز می‌کنند ما نیز همین کار را می‌کنیم.»
رهبر روسیه تاکید کرد مادامی که پیشنهاد مسکو در مدرنیزه کردن و شفاف سازی بیشتر قرارداد ۱۹۸۷ روی میز باشد هیچ مذاکره‌ای نباید با طرفین آمریکایی آغاز شود.
وی با این حال گفت که به رغم اقدامات تلافی‌جویانه روسیه هرگز آغازگر مسابقه تسلیحاتی نخواهد بود. پوتین گفت: «من می‌خواهم توجه شما را به این نکته جلب کنم که ما نباید و هرگز وارد مسابقه تسلیحاتی که برای ما هزینه‌بر خواهد بود نمی‌شویم.»
رئیس جمهوری روسیه گفت: «همه پیشنهادات ما در این مورد همانند گذشته به قوت خود باقی است و درهای مذاکره باز هستند. من از همه وزارتخانه‌ها و بخش‌ها درخواست کرده‌ام که از این ببعد در مورد در انجام هرگونه مذاکره‌ای در این مورد پیش قدم نشوند.»
«شویگو» وزیر دفاع روسیه نیز در این راستا گفت: «طی روزهای آتی ما متمم بودجه ۲۰۱۹ را ارائه می‌دهیم که براساس آن ما در چارچوب برنامه‌های تسلیحات در کشور و برنامه‌های دفاعی‌مان برای سال ۲۰۱۹ برنامه‌های خود را اجرا خواهیم کرد.»
«سرگئی لاوروف» وزیر خارجه روسیه هم تاکید کرد، پس از تعلیق گفت‌وگوها روی دفاع موشکی در ۲۰۱۴ آمریکا مواضعش را در اروپا و آسیا گسترش داد و سامانه‌هایش از جمله در آلاسکا و ساحل شرقی را تقویت کرد. او افزود: «روسیه از دکترین نظامی آمریکا برای ایجاد مهمات هسته‌ای با قدرت انفجاری کمتر روی موشک‌های میان‌برد نگران است.»
 
اختلاف و استرس اروپا
پیش از آنکه آمریکا خروج از INF را اعلام کند، «فدریکا موگرینی» رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا از دو طرف خواست تا به آن متعهد بمانند. او در جمع خبرنگاران در رومانی گفت: «آنچه که ما به طور قطع نمی‌خواهیم در قاره خودمان شاهد باشیم این است که به میدان جنگ یا جایی برای رویارویی سایر ابرقدرت‌ها تبدیل بشویم.»
کشورهای اروپایی عضو ناتو بر سر استقرار موشک‌های هسته‌ای و حضور نظامی آمریکا در این قاره اتفاق نظر ندارند. کشورهای اروپای شرقی و بالکان به علت نگرانی‌های امنیتی خود از حضور نظامی پررنگ‌تر آمریکا در اروپا دفاع می‌کنند. کشورهای اروپای شرقی و بالکان نسبت به حمایت و پشتیبانی کشورهای اروپای غربی از آن‌ها در برابر تهدیدهای روسیه تردید دارند.
«جاکیچ کژاپوتوویژ» وزیر امور خارجه لهستان در گفت‌وگو با سایت خبری  "اشپیگل" اعلام کرده است که حضور نظامی آمریکا و استقرار موشک‌های هسته‌ای این کشور در خاک اروپا به سود کشورهای این قاره است.
این در حالی است که «هایکو  ماس» وزیرامور خارجه آلمان، با استقرار موشک‌های هسته‌ای در خاک اروپا مخالف است و بر این باور است که دوران جنگ سرد به پایان رسیده است.وزیر امور خارجه آلمان در عین حال تاکید کرده است که جهان به یک کارزار جدید بین‌المللی علیه جنگ‌افزارهای هسته‌ای نیاز دارد. اشاره‌هایکو ماس به تولید سامانه‌های جدید موشکی و همچنین ورود کشورهای دیگر به عرصه تولید موشک‌ است. «ینس استولتنبرگ» دبیرکل ناتو نیز مخالفت خود را با استقرار جنگ‌افزارهای هسته‌ای در اروپا اعلام کرده است.
 
اقدامی در حد حرف
روی دیگر اقدام ترامپ در خروج از پیمان موشکی INF  را اقدامی تبلیغاتی می‌توان قلمداد کرد. رئیس جمهوری آمریکا و رفقایش مظنونین اصلی رسوایی بزرگ تبانی با کرملین در انتخابات الکترال موسوم به «راشاگیت» هستند. از یک طرف گفته شده که تحقیقات دادستان «مولر» درباره رسوایی راشاگیت به انتهای خود نزدیک شده است؛ از طرف دیگر یک پورن استار بلاروس به نام نام « آناستازیا واشوکه ویچ » مدعی شده است که 16 ساعت نوارهای صوتی و تصویری از « اولگ دریپاسکا » دارد که از افراد نزدیک به پوتین به حساب می‌آید و در این نوارها در مورد دخالت در انتخابات آمریکا صحبت می‌شود. واشوکه ویچ همچنین ویدیوهایی منتشر کرده است که در آنها درپیاسکا با یک مقام ارشد دولتی در مورد روابط آمریکا و روسیه صحبت می‌کند.
باتوجه به این موضوع ممکن است رویکرد خصمانه کنونی ترامپ به روسیه - که در تعلیق شش ماهه پیمان منع موشک‌های میانبرد هسته‌ای جلوه گر شده - تلاشی تبلیغاتی برای تطهیر ستاد انتخاباتی وی از اتهام همکاری با روسیه باشد. بویژه اینکه، رویترز دیروز با اشاره به تصمیم مقامات آمریکایی برای تعلیق این پیمان اعلام کرد: «زمانی که این موضوع اعلام شود, خروج رسمی آمریکا از این پیمان شش ماه طول خواهد کشید.» این بدان معنا است که هنوز اتفاقی در زمینه تعلیق این پیمان صورت نگرفته و همه چیز در حد حرف است. ورای تمام این حرف‌ها،اروپایی‌ها که تلاش می‌کنند برجام را زنده نگه دارند بیش از همه تحت فشار آمریکا قرار خواهند گرفت.
گزارش: علی ودایع