بررسی تاریخ روابط بین‌الملل نشان می‌دهد که پیمان‌ها بین اعضای کلوپ قدرتمندان در معادلات جهانی همیشه تعیین کننده بوده است. حالا صدراعظم آلمان و رئیس‌جمهوری فرانسه در ۶۵‌مین سالگرد پیمان دوستی «الیزه» یک پیمان مودت جدید امضا کردند.

بررسی تاریخ روابط بین‌الملل نشان می‌دهد که پیمان‌ها بین اعضای کلوپ قدرتمندان در معادلات جهانی همیشه تعیین کننده بوده است. حالا صدراعظم آلمان و رئیس‌جمهوری  فرانسه در ۶۵‌مین سالگرد پیمان دوستی «الیزه» یک پیمان مودت جدید امضا کردند.
به گزارش مردم سالاری آنلاین بنا به گزارش خبرگزاری دویچه وله، رهبران آلمان و فرانسه امروز (سه‌شنبه) در شهر آخن آلمان یک پیمان دوستی جدید امضاء کردند. این پیمان سندی ۱۶ صفحه‌ای است که هدف آن رسمأ، تقویت دوستی دو کشور و آغاز مرحله تاز‌ه‌ای در روابط آلمان و فرانسه اعلام شده است.
مرکل در جریان این مراسم که با حضور دیگر مقامات اروپایی از جمله «ژان کلود یونکر» و «دونالد توسک» رئیس کمیسیون اروپا و رئیس شورای اروپا برگزار شد، گفت: «امروز روز مهمی در دوستی آلمان و فرانسه است.در توافق آخن ما همکاری میان دو کشور را تجدید خواهیم کرد و امیدواریم که بتوانیم شانه به شانه و در کنار هم به مسایل مهم بپردازیم. ما شهر آخن را انتخاب کردیم چرا که اینجا محل اصلی اقامت شارلمانی است که ما (آلمانی‌ها) به آن کارل کبیر و پدر اروپا می‌گوییم...ما  پیمان آخن را ۵۶ سال پس از پیمان الیزه امضا کردیم و چارچوبی را برای همکاری آتی ما مشخص می‌کند.»
وی در ادامه با اشاره به جنگ‌هایی که در اروپا رخ داده‌اند به مقاماتی از جمله  شارل دوگل»  رئیس‌جمهور وقت فرانسه و «کنراد آدناور» صدراعظم وقت آلمان اشاره کرد که در ادوار گذشته در ایجاد پیمان الیزه و یا تحکیم روابط آلمان و فرانسه نقش داشته‌اند. مرکل دوستی میان آلمان و فرانسه را رابطه‌ای بی‌همتا توصیف کرد و وجود چنین رابطه نزدیکی را لازمه امضای پیمان جدید آخن دانست.
مرکل در بخش دیگری از سخنانش به موضوع دفاع و مسایلی دفاعی مشترک هم پرداخت و بر لزوم صنعت دفاعی فرهنگ دفاعی مشترک، خط مشی مشترک و سیاست مشترک در صادرات تسلیحات تاکید کرد. تشکیل ارتش اروپایی از دیگر مواردی بود که صدراعظم آلمان آن را مهم دانست. وی تحقق این موارد را تنها در صورتی امکان پذیر دانست که میان کشورها هماهنگی باشد.
در همین حال، «امانوئل مکرون»  هم ضمن خطاب قرار دادن مهمانان حاضر در این مراسم گفت: «زمانی که شارل دوگل و کنراد ادناور در سال ۱۹۶۳ پیمان الیزه را امضا کردند، صلح میان دو کشور را تائید کردند. آنها بر خلاف هر آنچیزی عمل کردند که به اختلاف منجر می‌شد.امروز هم این صلح تحکیم شد.»
رئیس جمهوری فرانسه تاکید کرد: «در دنیای کنونی آلمان و فرانسه باید مسئولیت خود را بپذیرند و بر اساس آن عمل کنند...اتحاد، همبستگی و انسجام؛ سه واژه کلیدی پیمانی هستند که ما امروز امضا کردیم. اتحادیه اروپا بدون اتحاد از بین‌ می‌‌رود و آلمان و فرانسه در این زمینه مسئول هستند.»
 
درهم تنیدگی همکاری‌های نظامی و اقتصادی
براساس «پیمان آخن»، آلمان و فرانسه همکاری‌های‌ خود را در راستای اتخاذ سیاست خارجی و امنیتی مشترک تقویت می‌کنند که عملا به منزله تایید سازوکار «ارتش اروپایی» است.
دو کشور همچنین از این پس، هماهنگی بیشتری در تعیین سیاست‌های حوزه محیط زیست و آب و هوا خواهند داشت و یک منطقه اقتصادی مشترک نیز ایجاد خواهند کرد.
آلمان مهمترین شریک تجاری اقتصادی فرانسه است. آندرآس یونگ، رئیس هیئت دوستی آلمان و فرانسه در مجلس فدرال آلمان در گفتگو با دویچه‌وله تأکید کرده است که هدف از ایجاد منطقه اقتصادی مشترک، تنها ایجاد یک بازار داخلی مشترک نیست، بلکه قصد ساختن منطقه‌ای با قوانین تجاری مشترک است که زمینه پیشرفت بیشتر همکاری اقتصادی دو کشور را فراهم کند.
همکاری‌های نظامی و مبارزه با تروریسم نیز یکی دیگر از محورهای «پیمان آخن» است. آلمان و فرانسه از سال ۱۹۸۹ میلای تا کنون یک واحد نظامی مشترک دارند، اما از آنجا که آلمان در مقایسه با فرانسه تمایلی به مداخله نظامی در سایر کشورها ندارد، دو کشور تا کنون پروژه مشترکی در زمینه سیاست‌های دفاعی نداشته‌اند.
حال در «پیمان آخن» تضمین شده است که در صورت حمله مسلحانه به یکی از طرف‌های این پیمان، دیگری به دفاع از آن وارد عمل خواهد شد و حتی در صورت نیاز از اهرم نظامی استفاده خواهد کرد.
آلمان و فرانسه همچنین همکاری‌ دیجیتال خود را گسترش می‌دهند و در پی تأسیس یک "اتحادیه دیجیتال" هستند. در حال حاضر آمریکا با غول‌هایی مانند اپل، گوگل یا آمازون بازار فعالیت‌های دیجیتال را در اختیار خود دارد. آلمان و فرانسه تصمیم دارند با تأسیس «مرکز هوش مصنوعی آلمان و فرانسه» از شرکت‌های اروپایی حمایت  کنند.
مکمل پیمان الیزه برای حمایت از اصلاحات اتحادیه اروپا
تنها موردی که به طور مشخص در این پیمان به آن اشاره نشده، سیاست‌های پناهندگی است. در نتیجه می‌توان گفت که همکاری دو کشور در این زمینه در چارچوب پیمان الیزه باقی خواهد ماند.
آلمان و فرانسه ۲۲ ژانویه سال ۱۹۶۳ «پیمان الیزه» را با هدف پایان دادن به دشمنی دیرینه خود امضا کردند. این دو کشور در ۵۶ سال گذشته چندین موافقت‌نامه تکمیلی دیگر به پیمان «الیزه» افزوده‌اند. پیمان مودت جدید قرار نیست که تغییری در پیمان دوستی «الیزه» ایجاد کند، بلکه تنها مکمل آن خواهد بود.
ایده امضای یک پیمان مودت جدید  میان آلمان و فرانسه – به ویژه از سوی سیاستمداران فرانسوی- پیش‌تر بارها مطرح شده بود.
مجلس فدرال آلمان و مجلس ملی فرانسه نیز در بیانیه مشترکی خواستار همکاری نزدیک‌تر دو کشور شده بودند. تبادل‌نظر و اطلاعات میان پارلمان‌های دو کشور برای اجرای بهتر اهداف اتحادیه اروپا از جمله مواردی بود که در بیانیه مشترک مجلس فدرال آلمان و مجلس ملی فرانسه به آن اشاره شده بود.
 
تلاش برای رهبری اروپا
آلمان و فرانسه با امضای پیمان آخن رسما به دنبال تثبیت انسجام اتحادیه اروپایی هستند. این دو عضواروپایی کلوپ قدرتمندان نگران هستند که یکجانبه گرایی آمریکا منجر به وقوع جنگ شود. از طرف دیگر مدافعان چندجانبه گرایی اروپایی نگاهی راهبردی پیمان آخن دارند.
ورای تمام موضوعاتی که گفته شد ؛ اروپا یک گام دیگر به تشکیل ارتش مستقل اروپایی و عبور از پیمان آتلانتیک شمالی موسوم به ناتو ، نزدیک شد. قطعا «دونالد ترامپ» به امضای پیمان آخن روی خوش نشان نخواهد داد. ژرمن‌ها که حالا چشم به لغو برگزیت دوخته اند ، قطعا در صورت لغو طلاق لندن از بروکسل با آنها وارد تعامل خواهند شد. بریتانیا به طور سنتی برادرخوانده ایالات متحده است اما خصلت‌های اروپایی لندن و ترس از بازگشت جنگ‌های استقلال طلبانه ایرلند موضوعاتی است که اتحادیه اروپایی را به آینده روابط با بریتانیا امیدوار می‌کند.
پیمان آخن همانند بسیاری از پیمان‌های دیگر همچون «پیمان اتحاد مقدس» می‌تواند در آینده روابط بین کشورهای قاره سبز و معادلات جهانی تاثیرگذار باشد.
گزارش: علی ودایع