مردم سالاری آنلاين - استیضاح وزیر کار، مقوله پارتی بازی و فقدان نظام حزبی

استیضاح وزیر کار، مقوله پارتی بازی و فقدان نظام حزبی

اگر میخواهیم مسائل جامعه ای که مسائلش هم کم نیست و امروزه تاثیرات عمومی آن روز بروز در حال ظهور است یک به یک حل شود یکی از آنها در فقدان نظام حزبی است. بحث پارتی بازی به طور کامل در استیضاح وزیر کار در مجلس نمود پیدا کرد و اشکالات فقدان نظام حزبی به طور واضح و آشکار در کلام دو طرف ظهور یافت. من دریافت خود را از این مشکل مطرح می کنم که شاید بشود فکری کرد:
در هر جامعه ای تعاملات اجتماعی و سیاسی مبتنی بر قواعد خاصی است. از زمانی که جامعه ایرانی از نظام قبیله ای به نظام جدید که همراه با دیوان سالاری و شکل گیری دولت جدید بود تغییر سبک زندگی داد، مبنای تعاملات اجتماعی و سیاسی هم عوض شد و رویکردهای قبیله ای در نظام و ساختار جدید کمرنگ شد. شاید بشود آموزش عمومی و پیشرفته (دانشگاهی) جدید و سازوکار زندگی جدید را که نظام اداری مدرن بود، مبنای اصلی در تعاملات اجتماعی دانست. یکی از جلوه های جدید در تعاملات اجتماعی با توجه به شکل گیری احزاب در ساختار جدید بحث پارتی بازی بود که در ابتدا همان حزب بازی بود. این البته یک انحراف در بحث نظام حزبی و مبنای سیاسی جدید یعنی مشارکت مردمی بود که روی داد. در این‌رابطه هم باید بررسی هایی صورت گیرد تا منشا انحراف معلوم شود. امروزه با عطف توجه به تاریخ معاصر ایران، پارتی بازی و پارتی داشتن در همه سطوح اجتماعی و سیاسی رسوخ کرده است که البته لزوما همیشه هم بد نبوده است ولی منطق تعاملات اجتماعی و سیاسی شده و هر گونه تعاملی در هر سطحی، آشنا بازی یا پارتی بازی شده است. هرچند ممکن است رفیق بازی و آشنا بازی از پارتی بازی قابل تفکیک هم باشند ولی در این نوشتار در کنار هم قرار داده می شوند. خلاصه اینکه یکی از ویژگی های فعلی جامعه ایرانی برای پیشبرد کارها، در نظر داشتن پارتی است و پارتی بازی کردن و لزوم داشتن پارتی برای انجام دادن کاری در فکر و زبان همه از عام و خاص هست. یک جور بده بستان و معامله در سطوح متفاوت اجتماعی و‌ مبنای کنش و فعل همه است. این در حالی است که یکی از ویژگی های جوامع پیشرفته مبتنی بر بحث مشارکت مردمی و از منظر دانش سیاست، داشتن نظام حزبی مناسب است. حزب و نظام حزبی در نظام های جدید که مبتنی بر مشارکت مردمی هستند از اهمیت و تاثیر گذاری زیادی برخوردارند. در صورتی که این نظام حزبی در ایران شکل مناسب پیدا نکرده است.
جامعه فعلی ما گرفتار مشکل و معضل پارتی بازی و رفیق بازی و آشنابازی است. این پارتی ها بدنبال بده بستان های خودشان هستند و منافع خود را دنبال می کنند که در صحبت های نمایندگان مجلس و وزیر کار در زمان استیضاح وزیر کار دولت دوازدهم به نحو بی سابقه ای نمود یافت. تا زمانیکه از این ساختار فاسد عبور نکنیم ظرفیت جامعه ایرانی شکوفا نمی شود و چه استعدادهایی که در این میان هدر نمی روند. نظام حزبی مناسب مبتنی بر مشارکت مردمی دارای ساختار خود کنترلی است و نظام حزبی، شاید گردش نخبگانی و بالا بردن کارایی و کارآمدی نظام را رقم بزند. هر چند جامعه ما از لحاظ رویکردی و اندیشه ای دارای انسجام و یکپارچگی نیست و چون سازوکار مناسبی برای رسیدن به مبنای مشترک وجود ندارد این ساختارهای معطوف به قدرت و ثروت هستند که تاثیر گذارند. خلاصه اینکه در این رابطه اگر فکری نشود این اشکالات برآمده از این نوع رفتار سر جای خودش باقی خواهد ماند. در این رابطه بحث زیاد است که فعلا در حد این طرح موضوع کفایت می کند.