در یک سالگی عملیاتی شدن برجام آنچه مطرح می‌شود این است که در یک سال گذشته و بعد از اینکه قرار بر اجرایی شدن برجام شد، چه چیزی نصیب کشور شده و ایران چه چیزهایی در این زمینه از دست داده است؟

در یک سالگی عملیاتی شدن برجام آنچه مطرح می‌شود این است که در یک سال گذشته و بعد از اینکه قرار بر اجرایی شدن برجام شد، چه چیزی نصیب کشور شده و ایران چه چیزهایی در این زمینه از دست داده است؟
اما اگر با نگاهی منطقی به برجام نگاه کنیم متوجه می‌شویم که برجام خود یک دستاورد است، برای همین معتقدم اگر بخواهیم درباره دستاوردهای برجام صحبت کنیم درواقع چالشی معرفت شناسانه در برابر خود برجام ایجاد کرده‌ایم. برجام یک انتخاب نبود یک ضرورت بود که با زاده شدنش نتایجی را به دنبال داشت که به نفع کشور بود. برجام در واقع تلاشی از طرف پایتخت‌های اصلی و کنش‌گر بنیادی (تهران و واشنگتن) برای جلوگیری از تبدیل شدن تخاصمات موجود به یک جنگ تمام عیار بود. بعضی‌ها شاید بگویند این حرفها، بزرگنمایی برای تایید برجام است اما اگر واقعا برجام چیزی غیر از آنچه که گفته شد، آمریکا نمی‌پذیرفت که ایران حق غنی‌سازی دارد و حتی حاضر نمی‌شد این حق را برایش قائل باشد. از طرفی ایران هم نمی‌پذیرفت که پای مذاکره با کشوری بنشیند که حدود 35 سال به صورت شبانه روزی، مرگ این کشور را در محافل سیاسی و رسمی‌خود خواستار باشد.
برای همین احتیاجات است که برجام را یک دستاورد می‌دانم که با انعقادش، پیامدهای گوناگونی را رقم زد. یکی از آنها دستیابی به انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز مبتنی بر غنی‌سازی هسته‌ای بود. چیزی که به عنوان هدف اولیه ایران در نشستن پای میز مذاکرات مطرح می‌شد. اینکه ایران می‌تواند در کشور خود، به غنی‌سازی عناصری دست بزند که تا قبل از آن، از انجامش منع می‌شد. این خود یک پیروزی بزرگ است. چون از ابتدا هدف گذاری بزرگ ایران در مذاکرات، رسیدن به این حق بود.
دیگر دستاورد ایران ورود به جامعه بین‌المللی بود همانطور که در سند چشم انداز 1404 ایران مشخص شده است که ایران باید با کشورهای جهانی به تعامل سازنده برسد. برجام به نظر من نمونه عملی شده این طرح است. چون پای صحبت با کشورهایی نشست که از کشورهای قدرتمند جهان هستند. از طرفی ایران همیشه به دنبال کاهش فشارهای اقتصادی بر مردم خود بود. این کاهش این روزها حاصل شده است و همه آن ناشی از اجرایی شدن برجام است. برجام تا حد زیادی تحریم‌ها را حذف کرد و مبادلات پولی و ارزی امکان پذیر شد. هواپیماهایی که امروز به حالتی کاملا تمسخرآمیز با آنها برخورد می‌شود و حتی دلواپسان ورودشان به کشور را مضحکه می‌کنند، در دهه گذشته یکی از هدف گذاری‌های معنادار برای کشور بود. اینکه تحریم‌ها کاهش یافته خودش دستاورد عظیمی‌است. زمانی ما در کشور معتقد بودیم تحریم‌ها کاغذپاره‌ای بیش نیستند اما همان کاغذپاره‌ها کمر اقتصاد را فلج کرده بود. این تحریم‌ها همان چیزهایی بودند که ما سالها خواهان برداشته شدنشان بودیم.
با برداشته شدن آنها ناگهان فضایی باز شده است که اقتصاد می‌تواند نفس بکشد و ما می‌توانیم با کشورهای جهان تعامل سازنده داشته باشیم.
*کارشناس روابط بین‌الملل