تاريخ ادبيات فارسي _با در نظر گرفتن تماميت حوزه زبان فارسي و نه تنها كشور ايران_ گستره درخشاني است. در واقع شعر فارسي مهم ترين مؤلفه فرهنگ فارسي است كه در اعصار گوناگون و در مقتضيات مختلف تاريخي، سياسي و اجتماعي اهميت و جايگاه منحصر به فرد خود را حفظ كرده است. اين گستره طولاني و كهن نقاط درخشان بسياري دارد و آنچه معيار سنجش اين درخشش محسوب ميشود از سويي حافظه تاريخي يك يا چند جامعه در جوار هم است و از سوي ديگر تأكيد نهادهاي رسمي آن جامعه يا جوامع بر اين گونه آثار است. البته شايد با تسامح بتوان گفت تنها نهادي كه به شكل رسمي با ادبيات و انواع آن سر و كار داشته و دارد، نهاد آموزش است. در گذشته نه چندان دور مكتب خانه ها و امروز هم مدارس و دانشگاه ها بار آموزش رسمي با محتواهاي تأييد شده را به دوش مي كشند. مسئله اصلي اين يادداشت اين است كه چگونه و چرا برخي از متون و آثار ادبي همواره مورد تأكيد و توجه قرار گرفته اند و بعضي ديگر به دست فراموشي و غفلت سپرده شده اند؟ در يك تصوير كلي آنچه در دانشكده هاي ادبيات ما تدريس مي شود بيشتر متون و آثار عرفاني قرن پنجم تا هشتم هجري است. جاي ترديد نيست كه شاعراني نظير فردوسي، سعدي، مولوي، خاقاني، نظامي و حافظ ستيغ هاي رشته كوه بلند شعر فارسي اند. اما به نظر مي رسد بسنده كردن به يك يا دو سبك و يك دوره تاريخي به نوعي غفلت از محتواهاي بديع و تازه اي است كه خود حاصل شرايط اجتماعي و تاريخي و البته جغرافيايي اند. سبك هندي از جهت كشف هاي شاعرانه و بكر چنان سرشار است كه به آن "طرز تازه" هم نام داده اند، اما عدم تدريس محتواهاي هندي فرصت تحقيق در اين آثار را از بين برده است و بسياري از ديوان هاي شاعرهاي اين سبك هنوز رنگ تصحيح انتقادي را به خود نديده اند. اين مشكل دقيقا از آنجا نشأت مي گيرد كه اساتيد رشته ادبيات فارسي از سويي در دانشگاه ها به تدريس سبك هاي خراساني و عراقي مشغول اند و از سوي ديگر به نقد و تحقيق در همين آثار مي پردازند. پس تا زماني كه امكان تدريس مضامين و آثار هندي وجود نداشته باشد، فرصت نقد و بحث در اين باب هم فراهم نخواهد بود. از اساتيد دانشگاه كه بگذريم چهره هاي برجسته و كمتر شناخته شده اي نظير محمد قهرمان (١٣٩٢_١٣٠٨) تلاش هايي ستودني در اين زمينه به خرج داده اند. جمع آوري مجموعه بي نظير و سترگ "صيادان معني" (انتشارات اميركبير) و تصحيح ديوان صائب تبريزي (٦ جلد)، صيدي تهراني، كليم همداني (كاشاني) و سليم تهراني تنها نمونه هايي از اين تلاش هاي ماندگار است. با وفات محمد قهرمان، فقدان يك محقق سخت كوش و توانا كه متخصص حوزه هندي باشد بيش از قبل احساس مي شود.
شمس لنگرودي نيز در قالب كتاب كم حجم و كم نظيري با عنوان "روزي كه برف سرخ ببارد" (نشر مركز) به جمع آوري تك بيت هاي نابي از شاعرهاي سبك هندي پرداخته است. مقدمه مفصل اين كتاب از نمونه هاي ارزشمند تحقيق و نقد در سبك هندي محسوب ميشود.
از آنجا كه وجه حياتي شعر، زبان است و حوزه زبان فارسي نيز از جنبه جغرافيايي وسعت بسياري دارد، در نظر گرفتن تمام سخنوران تاريخ آن، استفاده از يك امكان مهم و گسترده و تو در تو است كه در دنياي امروز ميتواند براي تمام فارسي زبانان جهان عامل هويت بخش و متمايزكننده اي باشد.