حوزة سلامت، یکی از مهمترین شاخصهای پیشرفت یک جامعه است که عموم مردم نسبت به آن بسیار حساس هستند و تحولات آن را به دقت و وسواس زیادی دنبال میکنند. تصمیمهای کوچک و بزرگ در این حوزه در وضعیت اقتصادی خانوادهها تأثیرگذار است و شاخصهای پیشگیری و درمان را، حتی در سطح خانوادهها تغییر میدهد.
درمان، بهداشت و آموزش، سه ضلع اساسی وزارتخانه ای به نام بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است که بودن هر کدام از آنها، همدیگر را تضمین و ترغیب میکند ولی این مثلث برای پابرجا بودن و رشد کردن متناسب هر سه ضلع، نیاز به یک مرکز ثقل است که باعث هدفمند شدن و نزدیکتر شدن این سه رکن گردد.
این مرکز مدیریت است، مدیریتی که باید بر 4 اصل برنامهریزی، سازماندهی، رهبری و نظارت باشد. برای رسیدن به یک مدیریت عالی و جامع باید علم آکادمیک آن وجود داشته باشد.
سالهاست که وزارت بهداشت از این موضوع رنج میبرد، وزرای این وزارتخانه همگی از پزشکان و اساتید حاذق و توانمند در حوزة درمان و آموزش پزشکی بودهاند که متأسفانه شناخت کافی و جامع از علم مدیریت و اقتصاد نداشتهاند.
هماکنون نیز، پزشکان، کلیة شبکهها و مراکز بهداشتی ما را مدیریت میکنند. مدیریتی که براساس تجربه، خطا و آزمون بوده است. ادارة مراکز درمانی و بهداشتی علاوه بر شناخت از علوم پزشکی، محیط درمان و بهداشت نیازمند آشنایی با چهارچوبهای نوین مدیریت خدمات بهداشتی است که شامل بیمه، اقتصاد بهداشت، اعتبارات، و برنامهریزی عملیاتی است.
آشنایی مدیران بخش سلامت با علوم مدیریت با اجرای تحول سلامت و ورود شاخصهای اقتصاد، سیاست و فرهنگ به این حوزه، وارد مرحلة جدید و مهمی شده است. با توجه به سخنان مقام معظم رهبری دربارة اقتصاد مقاومتی، مراکز درمانی و بهداشتی برای ارائة روند طرح تحول سلامت و پویا بودن از نظر امکانات و تجهیزات و نیروی با دانش انسانی، نیازمند برنامهریزی بسیار دقیق در سه حوزه آموزش، بهداشت و سلامت است که محقق شدن این مهم نیاز به آگاهی و اطلاعات کافی و جامع هم در حوزه مدیریت و هم سلامت دارد.
به گفتة تمام اساتید علم مدیریت منبع تمام فعالیتهای مدیریتی، اطلاعات است. اطلاعات جریان حیاتی فرآیند برنامهریزی است. در بخش سلامت استفاده از سیستمهای اطلاعاتی کارآمد برای تحقق اهداف، اثر بخشی و کیفیت خدمات و نیز رضایتمندی مراجعین ضرروتی انکارناپذیر بهشمار میرود. شناخت کافی از استفاده بهینه از این ابزارها، برنامهها و عملکردهای مراکز بهداشتی و درمانی را سریعتر و به روزتر و مثمرثمرتر باید نگرش وزارت بهداشت در سطح کلان مدیریتی تغییر پیدا کند و استفاده از پزشکانی که در حوزة مدیریت خدمات درمانی آموزش دیدهاند در اولویت سازمانی قرار گیرد استفاده از مشاوران و اساتید زبدة مدیریت، راهکرد دیگری است که میتواند حلقة سلامت جامع را تکمیل کند و طرح تحول سلامت را به سرانجام برساند.