انتخابات ترکیه در مرحله اول به پایان رسید و سکولارها نزدیک به نیمی از آرای ماخوذه را از آن خود کردند؛ علیرغم اینکه دولت و ملت ترکیه مسلمان هستند، رقابت آزاد احزاب اسلامگرا با سکولارها نشان از یک دموکراسی از جنس مشارکت‌های حزبی، رقابتی، و البته آزادی در این کشور دارد.
براساس آمار، ۹۷ درصد مردم ترکیه مسلمان و بیشترشان حنفی مذهب هستند. از لحاظ قومیتی ۷۵ درصد جمعیت ترکیه، ترک زبان و جمعیتی بین ۲۰ تا ۲۵ درصد نیز کرد زبان هستند. جمعیت ترکیه (بر اساس آمار سال ۲۰۲۲) ۸۴ میلیون نفر است که ۶۸ میلیون نفر آنان واجد شرایط شرکت در انتخابات بودند که ۸۷ درصد در انتخابات شرکت کردند که در خاورمیانه یک رکورد محسوب می‌شود !
فارغ از اینکه در انتخابات ترکیه چه نامزدی پیروز می‌شود، اما درس‌های خوبی از انتخابات ترکیه می‌توان گرفت. نکات زیر بخشی از درس‌های انتخابات ترکیه است:
یک: کمترین درگیری‌ها و تنش‌های خیابانی
دو: حضور فعال احزاب شناسنامه‌دار و مطبوعات آزاد در انتخابات
سه: آزادی و رقابت بیش از ده حزب بزرگ و کوچک سیاسی و البته تاثیرگذار در رقابت برای گرفتن قدرت
چهار: حضور احزاب چپ و کمونیستی در ائتلاف با سکولارها و مذهبی‌ها
پنج: ائتلاف بخشی از احزاب مسلمان با احزاب سکولار در یک ائتلاف فراگیر (رقیب اردوغان)
شش: نگاه ویژه جهانیان به انتخابات ترکیه بخصوص غرب برای آینده خاورمیانه
هفت: حضور پرشمار خبرنگاران خارجی برای پوشش انتخابات در یک فضای باز سیاسی
هشت: پوشش رسانه‌ای وسیع و آزاد رسانه‌های رقیب دولت و پوشش کامل و فراگیر آن در شهرها و روستاها
نه: حضور گسترده مردم و جوانان ترکیه در انتخابات؛ علیرغم تورم بالای ۴۰ درصدی در آن کشور
ده: حضور نمایندگان بعضی کشورها (طبق اعلام رسانه‌ها) برای راستی آزمایی انتخابات در ترکیه
علیرغم اینکه اردوغان یک فرد اقتدارگرا و به‌دنبال ایجاد امپراتوری جدید عثمانی بوده و هست، اما بر پایه تبلیعات یا دستاورد چندین ساله، نیمی از رای دهندگان در انتخابات به او رای دادند که نشان از این دارد که همچنان به او وفادار هستند .
رقبا نیز با کمترین فاصله برای اولین بار انتخابات ترکیه را به دور دوم کشاندند که نشانه‌هایی از رقابت سخت و نفس‌گیر در عصر حاضر است. اردوغان دوست ندارد مخالفان در ترکیه به قدرت برسند چه در انتخابات پارلمانی (که فعلا اکثریت آن را به دست آورده) چه ریاست جمهوری که ۲۰ سال قدرت را در اختیار دارد و شاید تصور نمی‌کرد این بار انتخابات ریاست جمهوری به دور دوم کشیده شود !
در این میان وضعیت اقتصادی ترکیه نقش مهمی در انتخابات دارد. دکتر‌هانکه یکی از نظریه پردازان مطرح اقتصادی در جهان که بعضی اقتصادی‌های خاورمیانه را نیز با آمار به چالش کشیده در مصاحبه‌ای گفته بود: اگر اردوغان برنده انتخابات شود شرایط اقتصادی ترکیه همین است که اکنون هست (به باور او تورم در ترکیه ۳۵ درصد است) اما ممکن است اردوغان برای گذار سخت اقتصادی در سیاست خارجی خود تغییراتی ایجاد کند. اگر رقیب برنده انتخابات شود به دلیل نداشتن برنامه‌های اقتصادی، اوضاع بدتر نشود بهتر هم نخواهد شد، اگرچه تمایل رقیب اردوغان به غرب، اهرمی خواهد شد تا با پشتیبانی آنها مشکلاتش را حتی المقدور کم کند، نه اینکه حل کند !
در مجموع به نظر می‌رسد انتخابات ترکیه مسیر جدیدی را در خاورمیانه رقم زده و آن اینکه می‌شود سکولار بود اما با یک فرد یا جریان مذهبی ائتلاف کرد و رای بخشی از مسلمانان را از رقیب گرفت. البته کاستی‌های هم در انتخابات وجود داشته که می‌شود بررسی کرد.
امید آنکه دولتهای خاورمیانه، انتخابات ترکیه را کاملا رصد کرده باشند (که حتما کرده‌اند) و نقاط قوتش را بگیرند (آزادی احزاب، رسانه‌ها و رقابت آزاد) و نقاط ضعفش را هم بررسی و آسیب شناسی کنند تا ببینند کدامیک بیشتر به آزادی و دموکراسی جهت اعتمادسازی بین دولت و ملت نزدیک تر است و آن را بکار گیرند. دموکراسی برترین نظام در جهان نیست، اما بهترین آن در عصر حاضر است.
دریافت صفحه با کد QR