همزمان با برگزاری انتخابات ترکیه، از کلاس درس تا تیتر اول روزنامهها و مشروح اخبار سیاسی مسئله تحلیل و گفتوگو درباره انتخابات ۱۴ می در سرزمین گرگها بیشتر از هر خبر دیگری جلب توجه میکند؛ و حضور یک میلیون و ۷۰۰ هزار نفری طرفداران اردوغان و برنامههای تبلیغاتی کمپین تبلیغات اوباما برای قلیچدار اوغلو ذهنهای کنجکاو را بر آن کرده است که آیا سیاست ۲۰ ساله اردوغان تداوم مییابد، یا مطابق پیروزی در نظرسنجیها، و پیشبینی حمایت رای اولیها و وعده ساختن بزرگراه ترکیه به چین، بزرگراه سیاسی اردوغان به اپوزیسیون رفته و در سرزمین سرنوشتساز این روزهای شرق و غرب قلیچدار اوغلوی متمایل به غرب با میز ائتلافش به پیروزی و قدرت میرسند. سوال اساسی این است که چرا این انتخابات (از مجله اشپیگل آلمان تا رسانهها در ایران و از نشستهای تحلیلی سیاستمداران تا استادان دانشگاه و سیاست پژوهان) مسئلهای همگانی شد؟ پاسخ را در ۶ عنصر کوتاه و متمایز میشود سنجید که از رویدادهای میدانی به آنها میشود رسید:
۱- تاثیر رسانهها:
از تجمعهای میلیونی و بازتاب آنها در رسانهها و سفر حمایتی علی اف و پوشش نمادین و تبلیغات گسترده برای اردوغان تا ائتلاف شش نفره و بازتاب جهانی آن و سخنان اصلاحی قلیچدار اوغلو و بازتاب آنها و برنامههای تبلیغاتی، نشان از نقش رسانه در این همگانی شدن توجهات سیاسیون به انتخابات ترکیه دارد.
۲- شیطنت یا برنامه غرب برای همگانیسازی انتخابات ترکیه:
همگانی شدن این سناریوی جذاب میتواند غربی را که خود را پرچمدار دموکراسی میداند به یک پیروزی ایدئولوژیک در عرصه جهانی برساند.
۳- اقتدارگرایی انتخاباتی اردوغان:
که با لفاظیهای دینی و اسلامگرایی ترکی و بهرهبرداری از طرحهای نظامی و اقتصادی در این روزها برای از بین بردن اثر روانی سیاستهای اقتصادی شکست خورده و تبدیل شدن به رئیس جمهور محبوب ترکیه در برابر مسائل متضاد قلیچدار اوغلو کاملا محسوس است.
۴- سیاستهای موثر و منطقهای ترکیه ناشی از کنش و روابط مناقشهبرانگیز ترکیه با ۱۲ کشور :
همین عنصر علی اف را به ترکیه و حمایت از اردوغان و سفیر آمریکا را به دیدار قلیچدار اوغلو کشاند و ارمنیها را به پیروزی قلیچدار اوغلو امیدوار و دلخوش کرد. این عنصر سبب شده ترکیه در تحولات هر کدام از این ۱۲ منطقه (سوریه، عراق، قبرس و...) نقشی اساسی داشته باشد.
۵- رویارویی عمیق و آشکار غرب و شرق در ترکیه:
پیروزی اردوغان میتواند با ائتلاف چین، ایران و روسیه وزنهای مناسب برای مذاکره یا مقابله درخصوص بهبود شرایط اقتصادی و داخلی با غرب باشد و پیروزی قلیچدار اوغلو که رسما حامی اجرای خواستههای اتحادیه اروپا در ترکیه است، میز ائتلاف را به اهداف سیاسی نزدیک و سیاستهای اجرایی غرب را در مقابله با شرق عملیاتی میکند.
۶- ساخت یا بافت شگفتانگیز ائتلافها و جامعه دوقطبی شده ترکیه امروز:
که تمام اقشار و طبقات مختلف مردم ترکیه را به دو قطب در مقابل هم تبدیل کرده است که همین میتواند انگیزهای برای حضور پرشور افراد در انتخابات و حتی انگیزههایی برای تحلیل و بررسی سیاستپژوهان و سیاستمداران سایر کشورها باشد.
بنابراین همگانی شدن انتخابات بیشتر نگاههای سیاسی را به خود جلب کرده است و تکاپوی پژوهشگران و سیاستمداران کشورهای مختلف دنیا را با خود همراه کرده است. حال چند روزی باید به تماشا نشست و منتظر بهرهبرداری یکی از این دو رقیب از کارت طلایی انتخابات برای پیروزی باقی ماند.