مجمع عمومی سازمان ملل 24 ژانویه (برابر 4 بهمن) را به عنوان روز جهانی آموزش اعلام کرده است؛ این کار به هدف  قدردانی از نقش آموزش در راستای صلح و توسعه است.

مجمع عمومی سازمان ملل 24 ژانویه (برابر 4 بهمن) را به عنوان روز جهانی آموزش اعلام کرده است؛ این کار به هدف  قدردانی از نقش آموزش در راستای صلح و توسعه است. بدون آموزش فراگیر، با کیفیت، عادلانه و فرصت‌های همیشگی برای همه، کشورها در دستیابی به برابری جنسیتی و جلوگیری از چرخه فقر که میلیون‌ها کودک، جوان و بزرگسال را پشت سر گذاشته است، کامیاب نخواهند شد. امروز 258 میلیون کودک و نوجوان هنوز هم به مدرسه نمی‌روند؛ 617 میلیون کودک و نوجوان نمی‌توانند بخوانند و ریاضیات پایه را انجام دهند. "اگر می‌خواهیم آینده را دگرگون کنیم و اگر می‌خواهیم مسیر را تغییر دهیم باید آموزش را بازاندیشی کنیم. این یعنی پدید آوردن یک قرارداد اجتماعی تازه؛ همان گونه که در نوامبر گذشته در گزارش یونسکو درباره آینده آموزش درخواست شده است ما باید بی عدالتی‌های گذشته را ترمیم کنیم و دگرگونی‌های دیجیتالی را به سوی برابری و فراگیری ببریم." این قسمتی از متن سخنان ادری ازولاوی، رییس سازمان یونسکو در بزرگداشت روز جهانی آموزش در سال ۲۰۲۱ است .توجه به نکات آمار گفته شده می‌تواند علت بسیاری از مشکلات و بی عدالتی‌های موجود در جهان را بیان کند. بیشترین تاثیر نبود آموزش، فقر است. فقر تنها به فقر اقتصادی اطلاق نمی‌شود بلکه نمودهای دیگری نیز دارد. 
فقر فرهنگی یکی از موارد حاصل از نبود آموزش در هر جامعه‌ای است. البته صرف برخورداری از آموزش از فقر فرهنگی نمی‌کاهد بلکه در این زمینه کیفیت آموزش هم از اهمیت بالایی برخوردار است. بسیاری از مشکلات کشورهای توسعه نیافته حاصل عدم آگاهی و فقر فرهنگی آنهاست. کشورهایی که هنوز با رسومات غلط و خرافی گرفتارند عمدتاً کشورهایی هستند که آموزش عمومی در آنها سطح رضایت بخشی ندارد و سطح سواد و مهارت آموزی در آنها بسیار پایین تر از استانداردهای جهانی آموزش است. آموزش اساس آگاهی بخشی جوامع است و اگر زیرساخت‌های آموزش در جامعه‌ای درست طرح ریزی شود شاهد رشد فرهنگی آن جامعه خواهیم بود. کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه کشورهایی هستند که تاثیر آموزش را پذیرفته اند و به درستی مسیر اصلاح ناهنجاری‌های اجتماعی و فرهنگی را درپیش گرفته اند .
نبود آگاهی کافی باعث گسترش خرافات و عقاید و تعصبات قومی و قبیله‌ای شده و حاصل آن جوامعی است که خود‌برتر‌بین و متعصب بوده و علاقه‌ای به تغییر شرایط موجود ندارند. جوامعی که قدرت سنت و خرافه در آنها زیاد است در برابر تغییرات نوین مقاومت نشان می دهند. حمایت توده مردم از سنتهای نادرست، حاصل عدم آگاهی آنها بوده و این عدم آگاهی موجب می‌شود که معتقدین به این سنت‌ها و خرافات، تسلط خود را هر روز بیشتر و بیشتر کنند.عدم توسعه فرهنگی در جوامع مشکلات زیادی به همراه دارد. نادیده ‌گرفتن حقوق شهروندی، حقوق زنان، حقوق کاری افراد، بی عدالتی‌های اجتماعی، افزایش خشونتهای خانگی، بزهکاری و بسیاری موارد دیگر حاصل فقر فرهنگی بوده و تنها راه رسیدن به تعادل و توازن در هر یک از این موارد افزایش آگاهی جوامع آن هم از راه آموزشهای درست است.
در کشور ما نیز گسترش آموزش عمومی وعالی توانسته اندکی آثار سنتهای نادرست و خرافات را کمرنگ کند ولی متاسفانه هنوز هم در گوشه گوشه کشور شاهد آثار سوء آن هستیم. مرگ کودکان و نوجوانان توسط خانواده، کودک همسری و گسترش طلاق در سنین پایین به تبع آن، افزایش پرونده‌های خشونت و زورگیری در ملاعام، ترویج روشهای سنتی و مخالفت در برابر علوم نوین (نمونه مخالفت با واکسیناسیون) و دهها مورد آزار دهنده دیگر نتیجه عدم آگاهی یعنی نبود آموزش کافی در کشور ماست.
اگر می خواهیم خود را در مسیر توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی قرار دهیم چاره ای نداریم جز اینکه آموزش رسمی را بها داده و آگاهی عموم مردم را بالا ببریم. بها دادن به امر آموزش مستلزم داشتن برنامه ای دراز مدت و مدون از طرف حاکمیت است. چیزی که اکنون شاهد آن نیستیم و اگر برنامه‌ای هم تهیه می‌شود به درستی اجرا نمی گردد. از آنجایی که شعار امسال بر دگرگونی آموزشی و رفتن به سمت آموزش‌های نوین تاکید دارد، پیشنهاد می‌شود فرادستان سیستم آموزشی کشور در چگونگی آموزش و تاثیرات آن در توسعه‌ی پایدار کشور دقتهای لازم را مبذول دارند چراکه: تغییر مسیر نیازمند دگرگونی در آموزش است.
*معاون مجتمع آموزشی