در دهه های گذشته صنعت گردشگری توسعه روز افزون اقتصادی متنوعی را تجربه کرده است و این صنعت پرکشش را تبدیل به یکی از سریع و رو به رشد ترین صنعت های  پر سود در دنیا کرده است .

در دهه های گذشته صنعت گردشگری توسعه روز افزون اقتصادی متنوعی را تجربه کرده است و این صنعت پرکشش را تبدیل به یکی از سریع و رو به رشد ترین صنعت های  پر سود در دنیا کرده است . امروزه با درک اهمیت اثرات مثبت گردشگری به عنوان عاملی برای تحرک رشد و توسعه اقتصادی کشورها و برپایه آمار های سال های رو به رو افزایش پیدا می کند ، باعث رقابتی شدن بازار کشور ها برای کسب درآمد بیشتر و متمایل شدن به روش های جدید و ارائه نوآوری در این صنعت برای بهره مندی از سهم بیشتری از بازار شده است. 
روش های پر هزینه و کم هزینه مدیریت گردشگری ، از ابزارها ی رقابت در این بازار وسیع هستند که فراخور شاخص ها وهدف گذاری های صورت گرفته ، برنامه ریزان از آنها استفاده می کنند .
قابلیت های گردشگری به عنوان صنعتی که با دیگر فعالیت ها ارتباط مستقیم و رونق آن بر بازار های متنوع اثر گذاری می کند ، روز به روز بیشتر مورد توجه قرار می گیرد و هر کشور برای جذب بیشتر این اثار مثبت و پیامد های اجتماعی ، سیاسی و فرهنگی تلاش می کند.
توسعه صنعت گردشگری در ایران ، راه حلی منطقی و کم هزینه در شرایط فعلی اقتصادی بعد ازرفع تحریم ها و محدودیت ها در سال های اخیر می باشد . با اتخاذ سیاست های تنش زدایی و گفتگو محور به جای مناقشه و دامن زدن به اختلافات جهانی دولت در چهار سال گذشته فضای گردشگری همچون کسب و کار های دیگر وارد مرحله تازه ای از حیات شده اند . همچنین با توجه به رویکرد اقتصاد مقاومتی کشور و نیاز به کمتر شدن وابستگی در آمد های نفتی بر توسعه کار و کار آفرینی داخلی تاکید می نماید و گردشگری می تواند با استفاده از ظرفیت های مردمی و بومی کشور ، به کمک دیگر صنایع کم توان و از پا افتاده بشتابد.
با وجود ظرفیت های متنوع و منجصر به فرد جغرافیایی ، تاریخی ، فرهنگی ، مذهبی و اقلیمی در زمینه گردشگری که درون کشور قرار دارد ، ایران جایگاه متناسب در نظام سلسله مراتبی و بازارهای بین المللی به عنوان مقاصد سفر قرار ندارد. عوامل متعددی به کم تحرکی و عدم نقش آفرینی شایسته در سهم اندک ایران از عایدات صنعت گردشگری وجود دارد که بر اساس تحقیقات صورت پذیرفته ، توسعه منابع انسانی یکی از مهم ترین و مهجور ترین شاحص های طبقه بندی شده است . در گذشته دلیل عدم توجه به بخش توسعه و آموزش منابع انسانی ، ذهنی و باور های غلط متولیان امور گردشگری و فعالان صنفی بود ؛ ولی امروزه به خاطر جمعیت جوان رو به گسترش ،وجود انبوه انبوه زیر ساخت های آموزشی سطح بالای انتقال تجربه کمی و کیفی شاغلین این حوزه و وجود فرصت های شغلی در کشور می تواند در برطرف کردن این نقصینه کمک شایانی بکند .
صنعت گردشگری فعالیتی خدماتی و تقاضا محور است و عرضه کنندگان خدمات ، نقش اساسی در میزان کیفیت و رضایت مشتری دارند ؛ بنابر این ، این تدوین و اجرای راهبرد توسعه منابع انسانی در صنعت گردشگری ، از اهمیت ویژه ای برخوردار است و آموزش مهم ترین را در این راستا ایفا می کند . همچنین باید توجه داشت برنامه های آموزشی گردشگری تدوین شده توسط مراجع ذی صلاح با شرایط و نیاز های واقعی و قابل پیش بینی کشور هم خوانی داشته باشد تا از صرف هزینه و هدر رفتن منابع انسانی و زمانی جلوگیری شود . همچنین نقش و جایگاه کلیدی دانشگاه ها و مراکز علمی برای سکان داری و جهت دهی علمی و نظری دانش پذیران می بایست تثبیت گردد تا به عنوان پدیده ای هدفمند از ورود و میدان داری نا آگاهان در صنعت خدمات محور گردشگری جلوگیری کند .
توسعه منابع انسانی از ارکان توسعه مقاصد ، رضایت گردشگران و به تبع آن حفط و بقای عملکرد به عنوان بخشی از سیستم است ؛بنابر این با تدوین و اجرای راهبرد توسعه منابع انسانی بر روی کل صنعت گردشگری به عنوان یک سیستم جامع تاثیر می گذارد .
آموزش ، نوعی سرمایه گذاری مفید است و چنان چه به درستی برنامه ریزی و اجرا شود ، می تواند بازده های بسیار قابل ملاحطه ای داشته باشد . آموزش های لازم برای خدمات رسانی با کیفیت و ایجاد بهره مندی دانش لازم برای برنامه ریزی های مدون در زمینه فعالیت های گردشگری و توسعه ی آموزش آن در سطوح عالی و دانشگاه ها ، از مهم ترین عوامل برای توسعه صنعت گردشگری داخلی محسوب می شود . در حال حاضر با درک اهمیت وجود و گسترش آموزش ، رشته های علمی و دانشگاهی مربوط به صنعت گردشگری و هتلداری ، توسعه بسیار یافته اند که این امر به خاطر استقبال و مشارکت فعال جوامع علمی ، صنایع بزرگ ، نهادها و سازمان های دولتی و خصوصی به عنوان ذی نفعان مالی و معنوی صنعت گردشگری بوده است .
سیاست گذاری های هوشمندانه و برنامه ریزی های دقیق و اهتمام به حسن اجرای آن از سوی سازمان های دولتی به عنوان تسهیل گر و حمایت کننده ، باعث شده است که در میان رشته های دیگر ، کمتر زمینه علمی و تجاری بدین صورت توسعه و رشد فزاینده داشته باشد .
در کشور ما ، آموزش حرفه ای و نظری هتلداری و گردشگری در مرحله تدوین و اجرا در سال های آغازین توسعه توسعه خود به سر می برد و تصمیم گیران این صنعت تاکید دارند که نیرو های شاغل و مستعد در این صنعت، پتانسیل لازم را برای آموزش پذیری و رفع نیاز کشور به نیروی آموزش دیده برای برطرف کردن موانع دسترسی به بازار های بین المللی را برخوردارند . در این راستا ، دانشگاه ها باید با رعایت دو بعد کمی و کیفی آموزش که رشد متعادل و موزون آن نیز باید در هر دو بعد به موازات یکدیگر باشد ، به تربیت نیروی انسانی نو آور ، خلاق و با کیفیت برای جلب رضایت گردشگر اهتمام ورزند . پیوند صحیح و اصولی بر مبنای برد برد میان دانشگاه و صنعت باعث رفع نیاز های دو جانبه و رسیدن به یک حط مشی با ثبات و استاندارد آموزشی می باشد. آموزش های هدفمند جهت دسترسی به توسعه پایدار به مراتب کمتر و اثر گذار تر خواهد بود .
 
 
شهرام علیمحمدی ؛ کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی گردشگری