سنت‌ها و رسوم یک ملت بواسطه عوامل مختلفی دارای خاصیت انباشتی هستند، یعنی در گذر زمان خشت روی خشت افتاد و چسبنده های قدرتمندی لایه های آن را آنقدر فشرده کرد که به سادگی امکان تغییر و تحول در آن وجود ندارد.

سنت‌ها و رسوم یک ملت بواسطه عوامل مختلفی دارای خاصیت انباشتی هستند، یعنی در گذر زمان خشت روی خشت افتاد و چسبنده های قدرتمندی لایه های آن را آنقدر فشرده کرد که به سادگی امکان تغییر و تحول در آن وجود ندارد. این انباشتگی، حافظان سنتی مقتدری هم برای خودش ایجاد کرده است که کار را به مراتب پیچیده تر کرده است و ساختارهای عرفی و مهمتر از آن ساختارهای متصلب ذهنی آنچنان از هژمونی برخوردار هستند که عرصه را بر کارگزاران برای اصلاح روند امور بسیار سخت کرده اند. تنها راه فرار از پیامدهای ناگوار آنها (که البته همه الزاما ناگوار نیستند) این است که صبور بود و با همان ظرافتی که لایه ها روی هم تلنبار شده اند، با همان دقت لایه ها برداشته یا جایگزین شوند تا سنت کارآمدی خودش را به موازات الزامات مدرنیته و پسا آن انجام دهد و گذشته از آن هموار کننده راه پیشرفت و ترقی هم بشود.
این پروسه مربوط به شرایط عادی است اما زمانی اتفاقاتی رخ می دهد که روندِ عادی امور را به هم می‌ریزند. در این موقع سنت و حافظان قَدَرش هم نمی توانند تاب مقاومت داشته باشند، و در صورت مقاومت متولیان، حکم عرض بردن و زحمت دادن است. آنچه ویروس ذره ای کرونا با ماهیت حکمرانی مطلوب از یکسو و رفتارهای سخیف برخی گردانندگان شرایط اقتصادی مملکت از سوی دیگر کرد، با لشکری از مصلحان اجتماعی انجام نمی شد! موجودی اپسیلونی دست خیلی از ماها را که پشت شعارهای پرطمطراق سنگر گرفته بودیم نیز رو کرد، شعارهای خودگول زن که ما چنینیم و ما چنانیم! اما با بی رحمی تمام یک ماسک بی ارزش را از هم دریغ می کنیم!
رفتارهای برخی از قشریون مذهبی برای مقابله با اقدامات علمی و پزشکی متولیان امر و فراتر از آن اقدامات سخیفی مثل لیس زدن ضریح مکان‌های مقدس از جمله ی همین مقاومت های بیهوده بود، که از جهاتی مورد انزجار عمومی هم قرار گرفت. این گونه افراد تصور می کردند شأن و جایگاهی که این بزرگواران در نگاه ملت دارند، بخاطر این ابزارهاست و از اینرو اقدام به کارهای دون شأن آنها انجام می دادند. منزلت آنها در نگاه مردم، بواسطه کرامات آنها است نه چیز دیگر!
سوایِ بخشی از تندروهایی که در غیاب اندیشمندان مذهبی سازگارا با علم (مانند شهید مطهری،آیت الله طالقانی، دکتر بهشتی) حرکتهای سخیف علم ستیز انجام می دادند (سوزاندن کتاب علمی طب هریسون توسط فردی نادان) تحلیل گفتمانی ادبیات مسئولین که از نوع نگاه آنها به پدیده ای پزشکی هویدا بود نیز، جای تأسف بسیار داشت. ادبیاتی که به قول یکی از دوستان به خوبی گویای این امر است که ما حتی به ویروس هم نگاه سیاسی داریم!  صحبت‌هایی مانند: شکست دادن ویروس، ویروس منحوس، توطئه دشمنان دین و برنامه ریزی برای برگزاری انتخابات کم رمق و مواردی از این دست !
اخیرا هم که وزیر بهداشت گفته ما طرح خانه به خانه مقابله با کرونا را داریم! معلوم نیست آقای وزیر خودش تصمیم می گیرد یا این افکار ماحصل مشاوران ایشان است!؟ سیاستی که ناشی از سوء مدیریت و در تناقض با تصمیمات قبلی و در واقع نابود کننده آن است، یعنی کسانی را که سالم هستند و بنا به توصیه های مؤکد در خانه مانده اند با اکیپ‌های جدیدی از کنج خانه به درب خانه بکشانیم و با دستکشی که هزاران خانه قبلی را تجربه کردیم، آلوده کنیم! یعنی نه تنها کمکی نشده بلکه اکیپ خود، ناخواسته، متولی تکثیر آن هم شده اند!
شاید اساسی ترین نسخه برای ما مردم در این وانفسای هزاران اپیدمی، این است، کمی به هم رحم کنیم، کمی با هم مهربان باشیم!