مردم سالاری آنلاين - چرا استقبال مردم از انتخابات کم بود؟

تا لحظه نگارش این یادداشت، آمار رسمی از میزان مشارکت مردم در انتخابات مجلس ارائه نشده است، اما قرائن حاکی از آن است که سطح مشارکت به طور متوسط پایین بوده است.

تا لحظه نگارش این یادداشت، آمار رسمی از میزان مشارکت مردم در انتخابات مجلس ارائه نشده است، اما قرائن حاکی از آن است که سطح مشارکت به طور متوسط پایین بوده است. کلیت استقبال کم رنگ مردم از انتخابات می تواند ناشی از عواملی باشد که در ادامه به آنها پرداخته خواهد شد.
اعتراض به عملکرد شورای نگهبان و آنچه رد صلاحیت شدگان آنرا «نظارت استصوابی» می نامند در برودتِ پدیده ی انتخابات مؤثر بوده است اما اینکه این سردی ناشی از رد صلاحیت گسترده کاندیداها چقدر در رخوتِ انتخابات سهم مهمی به خود اختصاص داده است ربط مستقیمی به عواملی بعدی دارد که ذکر خواهند شد. هرچند شاید اگر شورای نگهبان همه را هم تایید صلاحیت می کرد، سوخت بیشتری به تنور انتخابات اضافه نمی شد.
نارضایتی مردم از وضعیت معیشتی و فقدان آرامش بر فضای حوزه های اقتصادی مانند خودرو، مسکن و از همه مهم تر استیلای سایه ی ابهام بر چشم انداز این حوزه ها و فقدان کورسویی برای بهبودی اوضاع نیز نقش مهمی در قهر با صندوق انتخابات داشته است.
ناآرامی های ناشی از افزایش قیمت بنزین و وقایع تلخ پس از آن در آبان ماه، مشخصا خیز مجلس برای تحرکاتی علیه آن و عدم اجازه برای نقش آفرینی، سبب افت جایگاه مجلس در اذهان کنش گران سیاسی از یکسو و افکار عمومی از سوی دیگر شده است. مجلسی که قرار بود در رأس امور باشد، به سادگی در جریان امور هم قرار نمی گرفت. این نیز به شأن مجلس و انتخابات صدمه جدی وارد کرد.
تقارن انتخابات با ورود ویروس «کرونا» به کشور نیز کسر زیادی از کسانی را که مردد در رای دادن یا ندادن بودند، از حضور در مکان‌های عمومی اخذ رأی و شایعه انتقال ویروس از طریق استامپ و...معاف ساخت. آنها ترجیح دادند در خانه بمانند تا ریسک رأی را به جان بخرند.
ادبیات رسمی و دستاویز به اظهارات تکراری مبنی بر اینکه دشمن از عدم حضور مردم شاد می شود و منفعت عدم مشارکت به سبد دشمن می رود، برای خیلی ها دیگر به کلیشه های توجیهی تبدیل شده است.
مردم می دانند که از عدم حضورشان دشمن خوشحال می شود اما خوب هم می دانند که با حضورشان شادیهای آبکی نیز ایجاد می گردد، خوشحالی هایی که برداشتهای نادرست از آنها می شود. ساده ترین تلقی از حضور حداکثری، مصادره ی مشارکت به رضایتمندی از سیاست‌های اتخاذی است که موجب استمرار هزینه های مضاعف بر دوش کشور و مردم خواهد شد.
با ملاحظه ی علل مختلف و برآورد ترکیب مجلس جدید (ورود نماینده هایی با تجربه ی پایین سیاست ورزی، عدم آشنایی به ساحت های سیاست، تازه نفس با نگاهی به طعم نمایندگی درازمدت و عدم اقتدار لازم برای استقلال از نهادها و لابی های بیرون از چرخه مجلس) با ورود کشور به لیست سیاه FATF سپهر سیاسی کشور در حوزه ی داخلی به سمت اصطکاک شدید مجلس - دولت پیش خواهد رفت، در حوزه ی سیاست خارجی نیز واکنش ها هیجانی و به موازات همسویی با نهادهای ناظر و مکمل مجلس خواهد بود.