جمهوریت در مقابل استبداد و دیکتاتوری به معنای تعیین سرنوشت مردم توسط خودشان در انتخابات و با مشارکت آزادانه آحاد مردم معنا و مفهوم می یابد.

جمهوریت در مقابل استبداد و دیکتاتوری به معنای تعیین سرنوشت مردم توسط خودشان در انتخابات و با مشارکت آزادانه آحاد مردم معنا و مفهوم می یابد. جمهوری اسلامی تاکنون ده دوره انتخابات مجلس را با تجربه های مختلفی از ترکیب اکثریت یا اقلیت دو گروه عمده سیاسی کشور پشت سر گذاشته است. در ایران موضوع انتخابات و  کیفیت آن با بیطرفی یا جانبداری سلایق افراد در شوراهای اجرایی و نظارت گره خورده است و میزان اثرگذاری شورای نگهبان در تصمیم انتخاب کنندگان و انتخاب شوندگان امری حیاتی و پر چالش است.
دراسفندماه سال جاری یازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی برگزار می شود و هم اکنون در مرحله تایید صلاحیت از تعداد اولیه 16 هزار نفر ثبت نام کننده میزان 5 هزار نفر مورد تایید شورای نگهبان قرار گرفته اند که اکثرا از جناح اصولگرایان هستند و در این دوره تعداد 90 نفر از نمایندگان کنونی مجلس که کاندیدای دوره بعدی هستند رد صلاحیت شده اند و سخنگوی شورای نگهبان این وضعیت کم سابقه رد صلاحیت ها را عموما به تخلفات مالی و اخلاقی نمایندگان مرتبط می داند. لذا در این دوره جامعه با حجم عمده ای از عدم احراز یا رد صلاحیت داوطلبان نمایندگی مجلس رو برو است که طبق اظهار داوطلبان دو دلیل عمده عدم التزام به اسلام و عدم التزام به نظام جمهوری اسلامی را شامل میشود که عمدتا مربوط به احزاب و افراد اصلاح طلب می شود. وضعیت احراز صلاحیت افراد در این دوره به گونه ای است که رئیس جمهور و رئیس قوه مقننه در قابل آن موضع گیری داشته اند و از عدم توازن و تعادل در تایید صلاحیت کاندیداها انتقاد کرده اند. لذا با شرایط کنونی و عدم تغییر در نگرش اتخاذ شده به نظر میرسد رقابت انتخاباتی به رقابت بین گروهی در بین اصولگرایان تقلیل خواهد یافت.
زمینه و زمانه انتخابات چندین کارکرد اساسی دارد. در انتخابات تقویت وحدت و همبستگی با مشارکت حداکثری مردم به همراه پویایی احزاب و گروههای سیاسی در رقابت سالم و فراگیر محقق می شود و موجب معرفی جوانان و نخبگان و بهره گیری از پتانسیلها و ظرفیتهای نیروی انسانی مستعد و الیت در سپهر سیاسی کشور در راستای گردش نخبگان است. همچنین افزایش نرخ  مشارکت و تکثرگرایی با حضور گروههای مختلف سیاسی موجب تایید و تقویت جمهوریت و افزایش مشروعیت ساختار سیاسی است. رویه کنونی در حذف موج عظیمی از نخبگان و دلسوزان موجب می شود که سلایق مختلف مردم در این عرصه ملی نادیده گرفته شود و تک صدایی نه تنها سطح مشارکت را تنزل داده بلکه وحدت ملی و همبستگی ملی خدشه دار شده و خطر آن میرود که پروسه انتخابات به پروژه ای جناحی تبدیل شود. یقینا حذف نخبگان به جای جاذبه به دافعه نظام سیاسی و تشدید بی اعتمادی منجر خواهد شد.
شرایط بد اقتصادی ناشی از تحریم ها و ناکارآمدی برخی مسئولین در اداره امور در کنار رویدادهای بزرگ اخیر همانند شهادت سردار ایرانی و سقوط هواپیمای اوکراینی فضای افکار عمومی ایران و جهان را بشدت تحت تاثیر قرار داده است و به تبع آن فضای انتخابات تحت تاثیر این موج رخدادها تحت الشعاع قرار گرفته است. لذا گرچه فضای انتخاباتی بر خلاف دوره های گذشته بدلایل ذهنی و عینی جامعه در محاق است ولی روند تائید صلاحیت ها مزید بر این عوامل، سکوت و انزوا و بی اعتنایی را بیشتر می کند.
نکته بعدی اهمیت و نیاز به تکثر گرایی و حضور همه قشرها در گام دوم انقلاب است. یقینا هنگامی که در خصوص آینده ایران و توسعه و پویایی کشور سخن به میان می آید هرگز نباید امور مهم همانند انتخابات و مجلس را به گروه خاصی سپرد. اداره امور سیاسی و برنامه ریزی و آینده نگری باید بر دوش همه افراد و گروهها و رضایت همه شهروندان باشد. تکصدایی و حذف، آینده مطلوبی ندارد و گام دوم انقلاب با این رویه پیش رو هرگز محقق نمی شود.
در تاریخ ایران تجربه های تلخ فراوانی از گرایشات یکتا انگارانه و یک صدایی ثبت شده است، شایسته است بزرگان و تصمیم گیران بزرگی و مطلوبیت تکثرگرایی را به کوتاهی و نارضایتی یک جانبه نگری ترجیح دهند.