دکتر سید حسین فاطمی را به راستی می‏توان از شخصیت‏های نادر سیاسی یک صد ساله‏ی اخیر ایران دانست که به گواه تاریخ انگشت بر نقطه‏ی اصلی درد یعنی «استبداد و استعمار» نهاد.

 دکتر سید حسین فاطمی را به راستی می‏توان از شخصیت‏های نادر سیاسی یک صد ساله‏ی اخیر ایران دانست که به گواه تاریخ انگشت بر نقطه‏ی اصلی درد یعنی «استبداد و استعمار» نهاد.
این فرزند وارسته وطن  در بخشی از سرمقاله روزنامه باختر امروز به عنوان سردبیر آن روزنامه می‏نویسد: "بالاخره باید برویم به نزد پدران، می‏شود با روی سیاه رفت؟ ماییم و آیندگان، با خفت و خواری می‏توان در گور خفت؟ در انجام وظیفه، فداکاری می‏کنیم و تا لبه پرتگاه می‏رویم ومردانه می‏کوشیم..."
و در سرمقاله دیگری با عنوان یا مرگ یا زندگی نوشت  "ایران برخیز! بیدار شو! این خواب طولانی، افتخار را از دست تو گرفت. تو مایه‏ی فخر دنیا بودی ... حیف که منقرض شود."
از دیدگاه تاریخ، ملتی دارای ارزش است که هویت و اعتبار خود را با تلاش و مبارزه‏ فرزندانش از گزند رویدادها و مطامع بیگانگان آزمند، نگاهبانی کند و مصون بدارد.
میهن ما  به ویژه در سده‏ی معاصر، شخصیت‏های بزرگی را در دامان پر مهر خود پروراند تا پیشاپیش ملت در نبرد با دشمنان درونی و بیرونی، آثار فنا ناپذیری از خود، به جای بگذارد و استقلال و تمامیت میهن‏مان بر جای بماند.
همت والای این رادمردان سبب شد در سال‏های پر تلاطم دهه سی و بعد از کودتای امرداد32 غارتگران نتوانند به نابودی مبارزات ملی که امید و آرزوی نهایی آنان بود، جامه عمل بپوشانند.
 فاطمی یکی از شجاع‏ترین روزنامه‏نگارانی است که تا واپسین لحظه زندگی‏، برای مردم قلم زد و  در نخستین سرمقاله‏اش نوشت: دکتر مصدق پیشوای بزرگ ایرانیان پاک اندیش و مزین به پندار نیک، نیم قرن تمام، در راه منافع مردم محروم این مملکت، مبارزه کرده.
در مجلس شانزدهم دکتر مصدق نماینده نخست تهران شد و  فاطمی و 5 تن دیگر از یارانش در مجلس، در کنار هم به پیکار ضد استبدادی – ضد استعماری خود ادامه دادند.
 این چهره ماندگار در پیشنهادی برای ملی کردن نفت گفت: "استیفای حق ملت بسیار دشوارمینماید، خصوصا دولت انگلیس مالک بیشترین سهام شرکت «به عنوان مالیات بر درآمد» هر سال مبلغ هنگفتی  استفاده می‏برد. این پیشنهاد مورد موافقت دکتر مصدق قرار گرفت.
شادروان فاطمی  به عنوان وزیر امور خارجه  پیکاری را  آغاز کرد و تا قطع منافع و خلع ید به پیش برد.
این فرزند وارسته میهن روز بستن سفارت انگلیس را که یکم بهمن بود، روز اسقلال ایران میدانست.                                  
دکتر فاطمی در اسفند ماه 1332 در مخفیگاهش بازداشت و «تیمور بختیار» فرماندار نظامی و«سپهبد مقدم» رییس شهربانی نقشه از بین بردن او را طبق دستور دربار کشیده «شعبان جعفری» و عده‏ای از اوباشان حرفه‏ای را به جلو ساختمان شهربانی فرا میخوانند.  خواهر بزرگوار فاطمی به جلوی شهربانی میرود، برادرش را دست بند زده ایستاده می‏بیند، جعفری به همرامان مزدورش می‏گوید: "بکشیدش". به ضرب چاقو و چماق او را مضروب می‏کنند که جان سالم به در نبرد
خواهر از جان گذشته، خود را بر روی برادرش می‏اندازد و از «مراحم» استبداد، 10 ضربه به خواهر و 6 ضربه به دکتر فاطمی وارد می‏شود. فریادهای این بانوی شجاع که: "مردم برادرم فاطمی را کشتند." او را از این فاجعه موقتا می رهاند.
 فاطمی را در حالی که در حرارت تب می‏سوخت و فشار خونش 5/7 بود روی برانکارد  تحت بازجویی‏ قرار می‏دهند.
 فاطمی به آیت‏الله «سیدرضا زنجانی»  در زندان  نوشت: "... آرزو دارم که نفس‏های آخر زندگی‏ام  در راه نهضت و سعادت هموطنانم صرف شود و داغ باطله بر کنسرسیوم و حامیان او بزنیم، بر فرض که نگذارند این مهم به اطلاع هم میهنان برسد، در تاریخ باقی خواهد ماند تا نسل آینده برای زیستن شرافتمندانه و نیل به آزادی، ادامه دهنده این راه باشند.
  نوزدهم آبان 1333(65 سال قبل) بختیار آزموده دادستان ارتش «ملقب به آیشمن» حکم اعدام دکتر فاطمی را به او ابلاغ کرد و گفت: "اگر وصیتی دارید بفرمایید..."  فاطمی  گفت: " از مرگ ابایی ندارم، آن هم چنین مرگ پرافتخاری، می‏میرم که جوانان ایران با خون از وطن‏شان دفاع کرده و نگذارند جاسوسان بیگانه بر این کشور حکومت نمایند، من دربهای سفارت انگلستان را بستم، غافل از این که تا عوامل بیگانه حکومت می‏کنند، انگلستان سفارت لازم ندارد."
آزموده از او می‏خواهد: "اگر خواسته‏ای دارید، بگویید." رادمرد آزاده وطن  می‏گوید: "خواسته‏هایم  دیدن خانواده، ملاقات با دکتر مصدق و صحبتی با افسران است." آزموده  می‏گوید: "هنوز هم دست از این مرد (مصدق) بر نمی‏داری؟"
دکتر فاطمی در برابر جوخه اعدام، گفت: "مرگ بر دو قسم است، در رختخواب ناز یا در راه شرف و افتخار، خدای را شکر که در راه مبارزه با فساد، شهید می‏شوم... امیدوارم سربازان نهضت، هم‏چنان مبارزه را ادامه دهند."
 گلوله ها شلیک شد و «زنده باد مصدق» آخرین کلامش. مزار سردار بزرگ نهضت ملی در جوار  شهیدان سی تیر قرار دارد و مزار خواهر فداکارش نیز در کنارش. روانش شاد.