چند روزی است طرح یک فوریتی ۵۷ نماینده مجلس در رابطه با حذف زبان انگلیسی از مدارس و برون سپاری آن به موسسات و آموزشگاههای خصوصی باعث به وجود آمدن نگرانیهای عمومی در بین افراد مختلف به خصوص معلمان، دانش آموزان، خانوادهها و کارشناسان امر تعلیم و تربیت شده است. اساس این تصمیم تیر خلاصی است که تعدادی از نمایندگان مجلس در نزدیکی پایان دوره نمایندگی خود بر پیکره بیمار آموزش و پرورش به خصوص مدارس دولتی شلیک میکنند. بعد از تاسیس مدارس متنوع انتفاعی و غیر انتفاعی و غیردولتی و ناعدالتیهای آموزشی و طرحهایی از جمله طرح فروش خدمات آموزشی، املاک و مستغلات آموزشی و طرح معلم تمام وقت و ... چنین به نظر میرسد که هدف این طرح که از پشتوانه علمی و پژوهشی و اجماع عمومی برخوردار نیست رفع انحصار زبان انگلیسی نیست بلکه تقویت بخش خصوصی و واگذاری بخش دیگری از آموزش عمومی و رایگان به موسسات و بنگاههای آموزش خصوصی است به طوری که پیش بینی میشود در صورت تصویب، نارضایتیهای عمومی را در پی خواهد داشت. از نمایندگان محترم امضا کننده این طرح انتظار میرود به جای پرداختن به این گونه مسائل، سری به کوچه و پس کوچههای حوزه انتخابیه خود زده و مشکلات آنها را دریابند و با یک بررسی میدانی از حوزه انتخابی از موکلین خود بپرسند که مشکلات اساسی آنها چیست؟ مطرح کردن این گونه طرحها چقدر از مشکلات آنها خواهد کاست؟ و اصولا چه باری از دوش آنها خواهد برداشت؟ و به جای اضافه کردن هزینه دیگری بر سفره خالی آنها مشکلات عدیده اقتصادی، شغلی و آموزشی حوزه انتخابیه و موکلین خود را حل کنند و بیش این با اینگونه طرحها دانش آموزان مناطق محروم را محروم تر نکنند. البته این نمایندگان ممکن است برای این طرح خود دلایلی داشته باشند اما پاسخهای مستدل و محکمتری برای رد دلایل آنها وجود دارد.
طبق آمار و اطلاعات سالانه حدود ۱۰۰۰۰ میلیارد تومان از جیب مردم به جیب موسسات و آموزشگاهها و مافیای کنکور میرود. این طرح نیز باعث به وجود آمدن رانت و مافیای جدیدی خواهد شد که سالانه مبلغ هنگفتی از درآمد مردم به جیب آنها خواهد رفت. آقایان نماینده! آیا میخواهید تاسیس مافیای دیگری را رقم زده و به صورت قانون درآورده و به رسمیت بشناسید؟
آقایان نماینده! اگر واقعا هدفتان خدمت به آموزش وپرورش است سری به مدارس بزنید و اوضاع و احوال مدارس را ببینید و در کیفیت بخشی به آموزش گامی بردارید. اگر آموزش و پرورش را دوست دارید آسیبهای اجتماعی و آموزشی نظیر ناعدالتیهای آموزشی، فقر آموزشی، افت تحصیلی، ترک تحصیل، کودکان کار و مشکلات عدیده معیشتی معلمان و بازنشستگان و طرح چندین ساله و نافرجام رتبه بندی معلمان را با طرحهای یک فوریتی خود حل کنید.
نمایندگان عزیز! فراموش نکنید که بازندگان اصلی این طرح، مدارس دولتی علی الخصوص دانش آموزان مناطق محروم هستند و برندگان این طرح آموزشگاها و مرفهینی هستند که دغدغه معیشت و محرومیت را ندارند که هم اکنون هم بچههای آنها مشغول یادگیری چند زبان در آموزشگاههای زبآنهای خارجی هستند. این طرح باعث رشد قارچ گونه مافیایی همانند مافیای کنکور خواهد شد که پس از رشد قارچ گونه هیچ کس را توان مقابله با آنها را نیست و حاصل آن میتواند علاوه بر درآمد هنگفت مالی، موج جدیدی از نمره و مدرک فروشی را رواج دهد.
وقتی زمزمههایی به گوش میرسد که آموزشگاههای زبان خارجی از نمایندگان مجلس و کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس خواسته اند که هر آنچه شامل مدارس غیر انتفاعی از قبیل معافیتهای مختلف، مالیات و تاسیسات میشود شامل آنها نیز شود این شائبه را تقویت میکند که در پشت پرده جریاناتی هستند که میخواهند به هر طریق مافیای دومی بعد از مافیای کنکور به وجود آوردند واز این راه پول هنگفتی به جیب بزنند و باعث ناعدالتی آموزشی دیگری با فروش آموزش زبآنهای خارجی بوسیله موسسات خارج از مدرسه شوند.
اگر به صرف این مدعای بدون پشتوانه پژوهشی که دانش آموزان در درس انگلیسی رغبت به یادگیری آن ندارد و در این درس افت تحصیلی وجود دارد خوب بیایید علت افت تحصیلی را بیابید و در پی حل آن باشید. شرایط تسهیل زبان انگلیسی در محیط مدرسه را مهیا کنید، نه اینکه به جای حل مسئله صورت مسئله را پاک کنید. متاسفانه نمایندگان هدف این طرح را رفع انحصار از زبآنهای خارجی میدانند. خوب انحصار را از آن بردارید نه خود زبان انگلیسی را، دیگر زبآنهای خارجی نظیر روسی، آلمانی، فرانسوی و اسپانیولی را هم میتوان به صورت اختیاری در برنامه درسی گنجاند که کاری هم پسندیده است که به دانش آموزان این اختیار را میدهد که بتوانند زبان خارجی مورد علاقه خود را انتخاب کنند. اگر زبان انگلیسی از برنامه درسی مدارس دولتی حذف شود تکلیف آن دانش آموزی که توان پرداخت یادگیری زبان انگلیسی در موسسات خصوصی را ندارد و میخواهد در کنکور هم شرکت کند چیست؟ آیا نمره زبان برای او محاسبه نخواهد شد؟ با این اوصاف یا باید نمره زبان انگلیسی در کنکور حذف یا اختیاری شود. در غیر این صورت ناعدالتی آموزشی دیگری رقم خواهد خورد و شانس فرزندان خانوادههای مرفه و بهره مند از کلاسهای زبان خصوصی در کنکور سراسری افزایش خواهد یافت.
در سند ملی برنامه درسی در بخش عناوین حوزههای تربیت و یادگیری در برنامه درسی به صراحت به یادگیری زبان خارجی به عنوان یکی از حوزههای مهم و ضروری یادگیری اشاره شده است. یادگیری زبان خارجی به خصوص زبان انگلیسی بعنوان یکی از زبآنهای پرکاربرد در دنیا در موضوعات مختلف امری لازم و از حوزههای مهم یادگیری است که برای درک و دریافت و انتقال تعاملات فرهنگی و مراودات اجتماعی و انتقال دستاوردهای دانش بشری نیازی مبرم است که باید در مدارس دولتی به آن بیشتراهمیت داده شود و منحصرا ضرورت آن به ادامه تحصیل در دانشگاه نیست بلکه در همه زمینههای علمی و آموزشی، اجتماعی و فرهنگی، اقتصادی، شغلی و بازارکار و گفتوگوهای سیاسی نقش زبان انگلیسی انکارناپذیر است.
اینکه نمایندگان بخواهند زبان انگلیسی را از برنامه درسی مدارس دولتی حذف کنند کاری نسنجیده و خلاف اصل ۳۰قانون اساسی، سند تحول بنیادین، برنامه ملی درسی و اجماع عمومی و مراودات بین المللی است و نمایندگان باید جوابگوی ناعدالتیها و به وجود آمدن دلالان و مافیای آموزشی دیگر حاصل از این طرح در صورت تصویب در آینده باشند.
از نمایندگان عزیز انتظار میرود که تصمیم گیریهای آموزشی را به خود آموزش و پرورش و سازمآنهای زیر مجموعه آن نظیر سازمان پژوهش و برنامه ریزی و پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش و شورای عالی آموزش و پرورش واگذار کرده تا پس از کارشناسی و انجام پژوهشهای متعدد نسبت به آنها تصمیم گیری شود و از دخالتهای ناصواب در امر آموزش و پرورش که موجب خسران به این نهاد تعلیم و تربیت شود پرهیز کرده و بیش از این آموزشهای عمومی و رایگان را به چوب حراج نگذارند و به جای فروش آموزش در پی بهبود آموزش باشند.
*پژوهشگر مسائل اجتماعی