از دیروز مدرسه ها پذیرای بیش از 14 میلیون و 500 هزار دانش آموز و کمتر از یک میلیون آموزگار شدند. مهرِ آموزش در حالی آغاز می شود که نهاد آموزش در شش سال مدیریت رییس جمهور روحانی چهارمین وزیر را تجربه می کند.

از دیروز مدرسه ها پذیرای بیش از 14 میلیون و 500 هزار دانش آموز و کمتر از یک میلیون آموزگار شدند. مهرِ آموزش در حالی آغاز می شود که نهاد آموزش در شش سال مدیریت رییس جمهور روحانی چهارمین وزیر را تجربه می کند. بر کسی پوشیده نیست که نخستین پیامد تغییرات پی در پی و بی ثباتی در مدیریت در هر سازمانی، کوتاه مدت شدن برنامه ها و اجرای ناقص و ناکارآمد برنامه های میان مدت و بلندمدت در آن است. عدم ثبات در مدیریت در بزرگ ترین و فراگیرترین وزارتخانه کشور در حالی رخ می دهد که وزیر تازه کمترین تجربه در آموزش و پرورش را دارد و بیم آن می رود که این وزارتخانه پر چالش، با همه دشواری های خرد و کلانش را دچار آ سیب های گسترده تر و ژرف تری گرداند ؛ که شوربختانه نشانه هایی از آن حتی پیش از آغاز بکار وزیر تازه آشکار شده بود .
اما در بند بالا به جایگزینی برنامه های میان مدت و بلندمدت با برنامه های کوتاه مدت و روزمره اشاره شد. اگر بخواهیم به نمونه هایی از این جایگزینی بپردازیم، دم دست ترین آن ها جایگزینی برنامه های بلندمدتی مانند بارآوری شهروندانِ پرورش یافته و آماده برای زندگی در جهان با پیچیدگی های روزافزون، دوستار و حافظ محیط زیست، صلح طلب و نوعدوست، راستگو و پاسخگو و آماده برای همکاری با هم نوعان خویش برای رسیدن به هدف های والای انسانی و .... با گرفتاری های روزمره اما دیرپایی مانند مدرسه ها و کلاس های فرسوده، بحران کمبود نیرو، دستمزدهای اندک حق وق بگیران، کمبود شدید بودجه و درگیر کردن مدیران به عنوان رهبران آموزشی با فعالییت اقتدارزدا و بر باد دهنده احترام و جایگاه مدیریت، یعنی جمع آوری پول از خانواده ها، گرفتار کردن معلمان از رسمی و بازنشسته و حق التدریس و خردید خدمات آموزشی و ... با طلب ها و معوقات چند ماهه تا چند ساله، درگیر کردن شدید وزیر با خواسته های سیاسی، شخصی و جناحی نمایندگانِ مجلس و صاحب نفوذان کشوری و منطقه ای و .... است.
هر چند که پیشینه اجرایی وزیر تازه تناسب اندکی با جایگاه و مسئولیت خطیر و کنونی اش، یعنی سکانداری نهاد آموزش دارد اما بکارگیری علی طیب نیا، وزیر پیشین اقتصاد، بعنوان رییس کمیته اقتصاد آموزش و پرورش، می تواند نوید بخش برگزیدن راهی درست در بسامان کردن وزارت پر آشوب و آکنده از گرفتاری های اقتصادی آموزش و پرورش باشد. به نظر می رسد اگر چنین کاری در بخش های دیگر و البته متناسب با ماهیت و ذاتِ آموزش انجام پذیرد، می تواند بسیار بسیار راهگشا باشد. بازبینی و انتخاب رویکرد آسیب شناسانه با آشفته بازارِ کمبود نیرو، کند کردنِ شتاب باور نکردنیِ پولی سازی آموزش و گسترش آسیب زای شکاف طبقاتی و عدالت زدایی در آن - چه درمورد دانش آموزان و چه در بکارگیری استثمار گونه برخی نیروها مانند معلمان خرید خدمات آموزشی یا معلمان تمام وقت، بازگرداندن نهادهای پژوهشی به جایگاه واقعی شان و مبارزه با ناکارآمدی فعالیت های کنونی آن ها در دست و پنجه نرم کردن با دشواری های کهنه و تازه آموزش و پرورش، خانه تکانی در دیدگاه ها و روش های القایی و ناکارآمد، و جایگزینی دیدگاه ها و روش های پرورشی نوین با آن ها و ... نمونه هایی هستند که وزیر با برگزیدن مشاورانی در سطح طیب نیا می تواند در میان مدت به ریل گذاری درست در کارها بینجامد و در درازمدت به بهسازی آموزش منجر شود.
گرچه روند چند دهه ای آموزش و ترکیب دست اندرکاران کنونی آموزش و پرورش، شرایط اقتصادی- سیاسی کشور، فشار نهادهای قدرتمند بر پیکره نحیف آموزش و حساسیت و توقع بیش از اندازه از آن و ... چندان امیدی برای اجرای پیشنهاد بالا باقی نگذاشته است اما در آغاز مهر و بخاطر 14 میلیون و 500 هزار دانش آموز و خانواده های شان چاره ای جز امیدواری نداریم. امید است امسال، سالی خوب برای ساختار آموزشی کشور و دانش آموزانی باشد که با امید به کلاس ها می آیند و با امید به آینده ای درخشان درس می خوانند.