نکاچوب به‌عنوان شرکتی که سرمایه عظیم ملی تلقی می‌شود این روزها حال و روز خوشی ندارد و به‌دلیل تامین نشدن مواد اولیه، در آستانه ۵۰ سالگی درگیر مشکلات فراوانی است که خطر تعطیلی این واحد بزرگ صنعتی، کارگران و کارمندان را تهدید می‌کند. این در حالی است که مسئولان این شرکت معتقدند با جمع‌آوری چوب‌های شکسته افتاده موجود در جنگل می‌توانند روح دوباره‌ای به کالبد نکاچوب بدمند.

نکاچوب به‌عنوان شرکتی که سرمایه عظیم ملی تلقی می‌شود این روزها حال و روز خوشی ندارد و به‌دلیل تامین نشدن مواد اولیه، در آستانه ۵۰ سالگی درگیر مشکلات فراوانی است که خطر تعطیلی این واحد بزرگ صنعتی، کارگران و کارمندان را تهدید می‌کند. این در حالی است که مسئولان این شرکت معتقدند با جمع‌آوری چوب‌های شکسته افتاده موجود در جنگل می‌توانند روح دوباره‌ای به کالبد نکاچوب بدمند.
به گزارش ايسنا، شرکت نکاچوب در تیر ماه ۱۳۴۸ به صورت شرکت سهامی تأسیس شد که موضوع فعالیت آن بهره برداری از جنگل ها، تهیه و اجرای طرح‌های جنگلداری و تأسیس کارخانجات صنایع چوب و همچنین تولید فرآورده های چوبی نظیر نئوپان ساده و ملامینه، تخته چندلا، روکش و انواع تخته بوده است.
از اهداف تاسیس این شرکت همان گونه که در اساسنامه آن آمده است می‌توان به مواردی نظیر حفظ و نگهداری از جنگل‌های تحت اختیار با بهره برداری علمی و اصولی، اجرای صحیح طرح‌های جنگلداری تحت نظارت و کنترل سازمان جنگل‌ها و مراتع کشور، احیای جنگل‌های مخروبه و فضای باز جنگلی، مراقبت و حراست از قاچاق چوب و قطع بی رویه و نیز جلوگیری از صدمات ناشی از دام و دامدار در عرصه های جنگلی اشاره کرد.
حال در آستانه ۵۰ سالگی مشکلات متعددی گریبانگیر شرکت نکاچوب شده و خطر تعطیلی این واحد بزرگ صنعتی، کارگران و کارمندان آن را تهدید می کند.
محمدحسین ولیپور ریکنده، مسئول روابط عمومی شرکت نکاچوب میاندرود در در گفت‌وگو با ایسنا با تشریح سابقه دیرینه این شرکت به وجود قریب به ۴۰۰۰ پرسنل در سال‌های اولیه رونق کارخانه اشاره و اظهار کرد: تقریبا ۳۰۰۰ نفر از این نیروها در واحدهای داخلی اعم از تولید، اداری، مالی و بازرگانی مشغول به کار بودند و ۱۰۰۰ نفر دیگر نیز در قالب همکاران حفاظت، فعالیت های بهره برداری، جاده سازی، راهداری، احیای جنگل و کاشت نهال در نهالستان ها را برعهده داشتند.
وی از احداث ۱۱۰۰ کیلومتر جاده در مسیرهای جنگلی توسط شرکت نکاچوب خبر داد و تصریح کرد: تمام این جاده ها به یکدیگر مرتبط بوده و مزایای فراوانی را برای مردم منطقه فراهم کرده است.
مسئول روابط عمومی شرکت نکاچوب میاندرود، این جاده‌های جنگلی را محل تردد و رفت ‎ وآمد روستائیان و دام‌های آنان، معرفی و خاطرنشان کرد: انتقال بیماران به مراکز درمانی و اجرای عملیات اطفای حریق از معبر این شریان‌های مواصلاتی تنها گوشه ای از مزایای عملیات راهسازی در بطن جنگل‌هاست که توسط شرکت نکاچوب انجام شد.
ولیپور با یادآوری دوران رونق کارخانه در سنوات گذشته از صادرات محصولات شرکت به ژاپن، ترکمنستان و کشورهای حاشیه خلیج فارس یاد کرد و افزود: علاوه بر صادرات خارجی، شرکت به بیش از ۳۰ شهر داخلی از استان‌های مختلف کشور محصولات خود را عرضه می‌کرد.
وی به بخش های مختلف صنعتی در کارخانه بزرگ نکاچوب در سال‌های نه چندان دور اشاره و اظهار کرد: مبلمان سازی، جعبه سازی، تولید پارکت، نئوپان، ملامینه، روکش و تخته کشی(چوب بری) از واحدهای مختلف فعال در مجموعه شرکت نکاچوب بود که هر یک بیش از ۱۵۰ پرسنل را در خود جای می داد.
مسئول روابط عمومی شرکت نکاچوب میاندرود از فعالیت مستمر تمامی واحدهای صنعتی مجموعه در چندین شیفت کاری یاد کرد و افزود: در سال هایی نه چندان دور تمام واحدهای این شرکت به بهترین شکل ممکن و در امتداد یک سیکل ترکیبی با حداکثر توان مشغول به فعالیت بودند.
ولیپور از حضور دانش آموزان منطقه در واحد جعبه‌سازی یاد و خاطرنشان کرد: بیش از ۲۰۰ دانش آموز در ایام تابستان و تعطیلی مدارس با اشتغال در واحدهای صنعتی کارخانه مخارج تحصیل سال آینده خود را از این طریق تهیه می‌کردند.
وی اظهار کرد: از اسفند ماه سال ۹۶ که تمامی مجوزهای مربوط به خروج در ختان شکسته افتاده به یکباره به حالت تعلیق درآمد، شرکت با مشکل اساسی تامین مواد اولیه مواجه شد که این امر موجب خارج شدن دستگاه‌ها از خط تولید و طبیعتا از آن زمان روند فرسوده شدن دستگاه‌ها نیز آغاز شد.
مسئول روابط عمومی شرکت نکاچوب میاندرود در ادامه از روند کاهشی نیروی کار شرکت به تعداد ۶۲۰ نفر خبر داد و تصریح کرد: این افراد دارای مدارک مختلف تحصیلی اعم از دیپلم تا دکترا در ۲۰۰ هزار هکتار از اراضی جنگلی تحت حفاظت شرکت نکاچوب با عنوان یگان حفاظت جنگل مشغول به کار هستند.
ولیپور از عدم امنیت شغلی سخن به میان آورد و با بیان مشکلات و سختی های متعدد کار و کارگران در چندین سال اخیر، گفت: بسیاری از همکاران شرکت نکاچوب حتی در لحظات شادی و غم در کنار خانواده های خود حضور نداشته و برای تداوم و بقای شرکت و محیط زیست متحمل رنج فراوان شده اند.
نحوه اجرای طرح تنفس جنگل نادرست است
این پرسنل با سابقه شرکت نکاچوب، با عدم تایید بخشی از طرح تنفس جنگل تصریح کرد: طرح تنفس جنگل در دو مفهوم برای درختان ایستاده و شکسته تعریف شده که در مورد درختان ایستاده مورد قبول است اما اجرای طرح به معنای عدم خروج درختان شکسته و افتاده توجیه ندارد.
ولیپور در بیان دلیل غیرقابل پذیرش بودن طرح اضافه کرد: به اعتقاد بسیاری از کارشناسان جنگل درختان شکسته و افتاده مأمنی برای آفات است اما مسئله اینجاست که آفات پس از تغذیه از درختان افتاده به سراغ درخت اصلی و ایستاده رفته و آنها را نیز به تدریج از بین خواهند برد.
وی دلیل دوم اشتباه طرح را مربوط به حریق جنگل عنوان و خاطرنشان کرد: چنانچه آتش سوزی در جنگل رخ دهد درختان شکسته و افتاده باعث تشدید آتش سوزی خواهند شد.
این کارمند باسابقه نکاچوب با ذکر مثالی به تشریح عملکرد درختان شکسته و افتاده در حریق اشاره و اظهار کرد: در گذشته جنگل‌نشینان محلی (گالش ها) وسیله ای به نام کبریت جهت آتش افروزی مجدد نداشتند. آنها کُنده این درختان را در آغاز فصل سرد آتش زده و هربار با دمیدن در خاکستر به جا مانده از کُنده درخت، آتش را به اصطلاح زنده کرده و زمستان را به این شکل سپری می کردند. این نشان دهنده عدم خاموش شدن آتش در کنده های درختان شکسته افتاده بوده که در زمان حریق در شروع مجدد آتش سوزی اثرگذار است.
ولی پور با اشاره به دیدگاه موافقان طرح تنفس جنگل با ابراز نارضایتی از انتقاد کارشناسان نسبت به احداث راه جنگلی، خاطرنشان کرد: کسانی که معتقد هستند نباید در جنگل راهسازی کرد باید به این نکته توجه کنند که بسیاری از راه های شرکت نکاچوب در اطفاء حریق و نجات جان اشخاص نقش حیاتی داشته و به کمک محیط زیست آمده است.
وی، یکی از عوامل سیل اخیر شهرستان تنکابن را ناشی از برداشت نشدن درختان شکسته افتاده جنگل دانست و تاکید کرد: وجود کُنده های کوچک و بزرگ درختان در رودخانه های تنکابن پس از ویرانی سیل دلیلی بر عملکرد اشتباه طرح تنفس جنگل بوده و چنانچه این درختان از جنگل جمع آوری شده بود هرگز خسارت تا این حد افزایش پیدا نمی‌کرد. همانگونه که در سیل سال ۱۳۷۶ نکا، تنها آورده رودخانه ۴ کنده درخت بود که منجر به بستن دهانه پل شد.
مسئول روبط عمومی شرکت نکاچوب از وجود تقریبی ۶۰۰ هزار مترمکعب چوب شکسته و افتاده خبر داد و گفت: کارشناسان ما معتقدند ۲۰ درصد از این درختان می تواند در جنگل بماند اما بخش عمده آن باید از جنگل جمع آوری شود چراکه بخش عمده این آورده در طول زمان کیفیت چوب خود را از دست داده و این سرمایه ملی دیگر قابل بهره برداری نخواهد بود.
ولیپور، چوب درختان شکسته و افتاده را دارای رتبه ها کیفی ممتاز، درجه یک، ۲ و ۳ و همچنین خارج از رده معرفی کرد و افزود: این درختان با قرار گرفتن در کف جنگل به مرور زمان کیفیت خود را از دست داده و چنانچه به موقع برداشت شوند چوب استحصال شده از آنها دارای کیفیت، مقاومت و استحکام بیشتری خواهد بود.
عدم تامین مواد اولیه به سبب اجرای طرح تنفس
وی، ایجاد موقعیت شغلی جدید همراه با تزریق سرمایه در کارخانه را منوط به تامین مواد اولیه دانست و خاطرنشان کرد: استفاده از برداشت درختان شکسته افتاده میسر نبوده و در زمینه واردات چوب نیز مشکلات محیط زیستی به دلیل ورود آفات، موضوع تامین مواد اولیه را با چالش های متعددی روبه رو کرده است.
مسئول روابط عمومی شرکت نکاچوب با اذعان به اینکه اگر مجوز برداشت درختان شکسته و افتاده صادر شود بسیاری از مشکلات شرکت نکاچوب و شاغلان آن رفع خواهد شد، گفت: در شرایط فعلی اقتصادی کشور و نوسان قیمت ارز چرا ما نمی توانیم از این آورده و مواد اولیه بهره برداری کرده و درسال حمایت از کالای ایرانی مصنوعات چوبی داخلی تولید کرده و سبب رونق اقتصادی شویم.
ولیپور در ادامه به تعطیلی کارخانه بزرگ نساجی مازندران واقع در قائم‌شهر به دلیل تامین نشدن مواد اولیه و هزینه های بالای حمل و نقل آن اشاره و تصریح کرد: این اتفاق در مورد نکاچوب دور از انتظار نیست اما اگر اجازه برداشت صادر شود به دلیل نزدیکی به جنگل و کاهش هزینه حمل، و سابقه این شرکت می توان به راه اندازی مجدد واحدهای روکش گیری، چوب بری، جعبه سازی، مبلمان ، ملامینه و نئوپان امیدوار بود.
مسئول روابط عمومی شرکت نکاچوب با ذکر مثالی در تشریح عملکرد نگهداری و حفاظت شرکت نکاچوب در بهره برداری از جنگل ها گفت: چنانچه شما خانه ای را به مدت چندین سال بدون ساکن رها کنید شاهد خواهید بود که این خانه دچار فرسایش شده و رو به خرابی خواهد رفت؛ جنگل نیز خانه مردم شمال بوده و بیرون راندن میزبان از خانه منجر به ویرانی جنگل خواهد شد.
از یک میلیون هکتار جنگل شمال کشور ۲۰۰ هزار هکتار در اختیار شرکت نکاچوب است
ولیپور در ادامه افزود: از یک میلیون هکتار جنگل موجود در شمال کشور ۲۰۰ هزار هکتار آن در اختیار شرکت نکاچوب است، حال با مقایسه مناطق تحت نظارت و حفاظت شرکت با سایر مناطق جنگلی به سادگی می توان به تفاوت این دو عرصه در نحوه نگهداری از جنگل پی برد.
این مقام مسئول با یادآوری مراحل حفاظت شامل کاشت، داشت، احیاء و نگهداری توسط شرکت پیمانکاری نکاچوب به کاشت سالانه ۳ میلیون اصله درخت در سال های گذشته اشاره و خاطرنشان کرد: اکنون کاشت درخت در عرصه های جنگلی به ۱.۵ میلیون اصله تقلیل یافته اما وظایف پرسنل شرکت نکاچوب در پاسداشت از اراضی جنگلی مانند سنوات گذشته هم چنان پابرجا است.
وی فعالیت های شرکت نکاچوب برای جاده سازی، بهره برداری، راهداری، احیای جنگل و کاشت نهال را در جهت توسعه و حفاظت بهتر از اراضی ملی عنوان و تاکید کرد: تمام فعالیت های شرکت نکاچوب برای خدمت رسانی بهتر و بیشتر به مردم بوده و علاوه بر منافع به پایداری جنگل منتهی شده است.
کارگران نکاچوب؛ نگران آینده اند
ولی پور خطاب به مسئولان و متولیان حوزه کار و اشتغال خاطرنشان کرد:چنانچه سرنوشت این شرکت مانند شرکت نساجی قائم‌شهر شود مشکلات اجتماعی غیر قابل جبران برای تمامی خانواده های کارگران به وجود خواهد آمد. اگر کارگران جامعه انتقاد و انتظاراتی دارند باید به مطالبات آنان، توجه و رسیدگی شود.
لزوم بهره‌گیری شرکت نکاچوب از درختان شکسته افتاده
علی‌محمد شاعری، عضو هیئت رئیسه کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست مجلس شورای اسلامی در این زمینه در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: مجوز جمع آوری درختان خشک، شکسته، افتاده و ریشه کن شده را از وزیر جهاد کشاورزی دریافت شده است.
وی با تاکید بر اینکه وزیر جهاد کشاورزی دستوری به رئیس سازمان جنگل ها و مراتع کشور ابلاغ کرد که درختان شکسته و افتاده باید توسط مجریان طرح های جنگلداری مانند کارخانه نکاچوب و چوب و کاغذ جمع آوری شود، تصریح کرد: در این زمینه چندین جلسه برگزار شد تا شرکت هایی مانند نکا چوب بتوانند از درختان شکسته و افتاده و ریشه‌کن شده در داخل جنگل بهره برداری کنند تا هم واحدهای صنعتی که با چوب مرتبط هستند تعطیل نشوند و هم درختان شکسته و افتاده را از داخل جنگل جمع آوری کرده و به بیرون انتقال دهند تا درختان جوان تر به راحتی رشد کنند.
عضو هیئت رئیسه کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست مجلس با بیان اینکه شرکت هایی مانند نکاچوب باید تقویت و حمایت شوند چرا که یکی از مجریان قوی طرح های جنگلداری هستند و از سرمایه های مهم کشور محسوب می شوند، خاطرنشان کرد: شرکت‌هایی مانند نکاچوب سال های زیادی در بخش های بهره برداری جنگل و صنعت چوب کار کردند و در حال حاضر باید توسط وزارت جهاد کشاورزی، سازمان جنگل ها و مراتع کشور مورد حمایت جدی قرار گیرند.
۴ اقدام نکاچوب برای تامین مواد اولیه
شاعری در ادامه با اشاره به اینکه شرکت نکا چوب از چند روش می تواند احیا شود و پویایی سابق را به دست بیاورد، خاطرنشان کرد: دریافت مجوز جمع آوری درختان شکسته، افتاده و ریشه کن شده، واردات چوب، استفاده از چوب باغات و مزارع و استفاده از تسهیلات ارزان قیمت برای تولید محصول مکمل از راهکارهایی است که این شرکت می‌تواند برای تامین مواد اولیه خود از آن بهره گیرد.
شاعری با اشاره به اینکه در حال حاضر بسیاری از تولیدات صنایع چوبی ایران به کشورهای ترکیه و عراق صادر می شود، گفت: راه حل دیگر این است که مواد صنعتی را به عنوان خوراک بخش صنعت چوب ایران وارد کرده و این بخش را با تسهیلات ارزان قیمت راه اندازی کند.
وی افزود: شرکت نکاچوب می تواند زمینی را اجازه کند و خود به زراعت چوب بپردازد همان طوری که شرکت شفارود بیش از ۱۰ هزار هکتار زراعت چوب انجام می دهد و چوب مورد نیاز بخش صنعت خود را از این طریق تامین می کند.
شاعری گفت: با پیگیری هایی که صورت گرفت در حال حاضر بخش صنعت شرکت نکاچوب مجدد در حال احیا است و امیدوارم که مدیریت این شرکت به اتخاذ روش های نوآورانه، خلاقانه و با تکیه بر روش های موثری که در اقتصاد مقاومتی پیش بینی شده است آن را از بحران نجات دهند و من نیز به عنوان نماینده مردم شرق مازندران و عضو کمیسیون کشاورزی و منابع طبیعی مجلس هر گونه کمک و حمایتی را برای احیای شرکت نکاچوب انجام می دهم.
وی عنوان کرد: از وزرات جهاد کشاورزی می خواهم که به شرکت نکاچوب کمک کند تا مجوز جمع آوری درختان شکسته و افتاده داخل جنگل ها را به نکاچوب و شرکت های مشابه آن بدهد تا از بحران خارج شوند، کارگران این شرکت ها بیکار نشوند و بخش صنعت نکاچوب بتواند احیا و راه اندازی شود.
لزوم بازطراحی شرکت نکاچوب در تولید مبلمان
عضو هیات رئیسه کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست مجلس تصریح کرد: شرکت نکاچوب نیز باید خط تولید فرآورده های صنعتی خود را ارتقا دهد تا بتواند کالاهای مبتنی بر نیاز روز مردم را با طراحی های جدید، با کیفیت و ارزان قیمت را تولید کند.
شاعری اظهار کرد: کشور ترکیه یکی از بهترین تولیدکنندگان مبلمان منطقه است اما تولیدات شرکت نکاچوب باید بازطراحی و بازمهندسی شود و تولیداتی باشد که از زیبایی مناسب و کیفیت لازم برخوردار شود و همچنین قیمت آنها قابل رقابت با کالاهای خارجی باشد.
وی افزود: وزارت جهاد کشاورزی مجوز بهره برداری از درختان شکسته، افتاده و ریشه کن شده را به سازمان جنگل ها و مراتع کشور داده است اما مدیریت شرکت نکاچوب باید پیگیری های لازم را انجام دهد تا بتواند مجوز بهره برداری از درختان شکسته و افتاده جنگل را اتخاذ و عملیاتی کند.