هر چند برخی از فعالان حوزه موسیقی یزد از فعالیتهای مافیای در این عرصه سخن میگویند، برخی دیگر با بیمعنا خواندن مافیای موسیقی، معتقدند، اگر فعالان این حوزه نسبت به افزایش توانایی، مهارت و تخصص خود اقدام کنند به هیچ وجه از جامعه موسیقی دانان قابل حذف شدن نخواهند بود.
«آرش قطب الدینی، یکی از فروشندگان و تعمیرکنندگان ابزار آلات موسیقی در یزد، در گفتو گو با خبرنگار ایسنا با اشاره به پایین آمدن سطح سواد موسیقیایی مردم، تصریح میکند: آنچه به وضوح دیده میشود، سوق یافتن مردم به سمت موسیقیها و آهنگهای بدون محتوا یا دارای محتوای پایین است.
وی با تاکید بر این که موسیقی سالم، جامعه را از آسیبهای اجتماعی و سایر آسیبها دور میکند، میگوید: موسیقی یزد در این روزها وضعیت خوبی ندارد ولی شاید تا 10 سال آینده و با روند رو به رشد ارتقای دانش مردم نسبت به موسیقی، وضعیت مطلوبی را در یزد شاهد باشیم.
این فروشنده آلات موسیقی از مافیایی شدن دنیای موسیقی در یزد سخن میگوید و اظهار میکند: موسیقی یزد بین عدهای مشخص در حال دور خوردن است و شاید عامل رشد کند موسیقی در استان نیز همین عامل باشد؛ این که عدهای با دانش محدود و تجربی خود، نه تنها در این حوزه پیشرفت نکردهاند بلکه از پیشرفت سایرین نیز ممانعت میکنند.
وی معتقد است که موضوع مافیایی شدن موسیقی در یزد به علت کم بودن دانش عمومی نسبت به این حوزه است لذا با گذشت زمان و ارتقای سطح سواد موسیقی در جامعه این امید وجود دارد که مشکل مذکور مرتفع شود.
نبود نظارت بر قیمتهای بازار آزاد موسیقی
قطبالدینی که جزو اولین افراد صاحب پروانه تخصصی این حوزه در یزد است، میگوید: تعداد محدودی از فروشندگان آلات موسیقی در استان یزد صاحب پروانه تخصصی فروش این ابزارآلات هستند و به تازگی این بخش تحت نظارت امور فرهنگی درآمده است. فروش آلات موسیقی در یزد یک بازار آزاد محسوب میشود به نحوی که برخی با سوء استفاده از این موضوع، کالای خود را با قیمتهای غیر واقعی میفروشند و هر چند اکنون این صنف صاحب اتحادیه شده اما هنوز هم نظارتی روی قیمتها نمیشود.
به گفته وی، در حالی که آلات موسیقی با برندهای مختلف برخلاف تصور عموم دارای قیمتهای ثابت و مشخصی هستند، برخی فروشندگان این حوزه کالاهای خود را به رغم خرید با قیمتهای ثابت، به قیمتهای متفاوت عرضه میکنند.
این فروشنده ابزار موسیقی با بیان این که افراد خاصی با سرمایهگذاری در این حوزه منجر به رکود بازار موسیقی شدهاند، خاطرنشان میکند: افرادی که سرمایه زیادی دارند اقدام به تهدید کمپانیها با این ادبیات که «تو حق نداری به فلان محلی جنس بدهی و اگر بدهی از کمپانی رقیب تو خرید میکنیم» کرده و با این اقدام خود رکود را به وضعیت بازار موسیقی آوردهاند.
سازهای ابتدایی عامل رونق بازار سودجویان
قطبالدینی از اقدام نادرست برخی از مدرسان موسیقی در یزد نیز به عنوان یکی از ضعفهای این حوزه یاد میکند و میگوید: من متخصص نیستم و سواد موسیقایی چندانی هم ندارم اما این که مدرسی چیزی به عنوان ساز ابتدایی و حرفهای را برای آموزش به متقاضیان توصیه میکند، اقدام درستی نیست.
وی، مصداق این موضوع را این چنین بیان میکند که با هنرجویانی روبرو میشوم که به دنبال ارگها و سازهای ابتدایی برای آموزش هستند، در حالی که این افراد بعد از آموزش عملاً نمیتوانند از این آلات هیچ استفادهای ببرند و ناگزیر باید دوباره ساز جدیدی برای خود تهیه کنند.
این فروشنده سازهای موسیقی ادامه میدهد: این اتفاق جز درآمدزایی برای عدهای، فایده دیگری ندارد و یک مدرس باید این موضوع را در نظر داشته باشد.
وی از ضعفهای برخی دیگر از مدرسان به ملزم کردن هنرآموزان خود به خرید ابزار موسیقی از برخی فروشگاه های خاص اشاره میکند و میگوید: انواع آلات موسیقی در هر فروشگاه با یک برند مشخص یکسان است اما برخی از مدرسان خرید از برخی فروشگاهها را برای هنرجویان خود اجبار میکنند و مواردی از مدرسان گاهی با بیان این که این سازها با نوع اصلی یا ساز تدریسی ما متفاوت است یا ساز خریداری شده تقلبی است، هنرجو را وادار به خرید از فروشگاههای خاصی میکنند.
وی ورود موسیقی به دنیای کودکان و استقبال برخی از پیش دبستانیها از این علم و هنر را عامل پرورش افرادی با دانش موسیقایی مناسب در آینده میداند و تصریح میکند: این روزها بسیاری از خانوادهها برای خرید سازهای متناسب کودک خود اقدام میکنند که این موضع بسیار قابل تحسین است ولی آموزش و پرورش میتواند با ورود به آموزش های این حوزه از آسیبهای فراوان در آینده جلوگیری کند.
قطب الدینی با اشاره به این که سازهای مختلف از نقاط دیگر کشور و حتی کشورهای دیگر به یزد وارد میشوند، میگوید: هر چند یزد به طور محدود و دست ساز در تولید برخی سازهای موسیقی فعالیت دارد اما متاسفانه برندهای ایرانی که در برخی انواع نیز حرفهای هستند، قیمت های بالایی دارند و با توجه به این که تنوع زیادی نیز ندارند، فروش برندهای خارجی را رونق بیشتری داده است.
مافیای موسیقی در یزد حقیقتی غیرقابل انکار
«محمدرضا جعفری» رییس اتحادیه محصولات فرهنگی در استان نیز در گفتوگو با خبرنگار ایسنا، با بیان این که رسته موسیقی به تازگی به این اتحادیه واگذار شده است، اظهار میکند: تا پایان سال 96 تنها هفت پرونده به این اتحادیه ارجاع شد که چهار فقره از این تعداد نیز منقضی شده بود و از ابتدای سال جاری تاکنون نیز تنها یک نفر نسبت به کسب پروانه فنی آموزشی این رسته اقدام کرده است.
وی اضافه میکند: اتحادیه محصولات فرهنگی هنوز در زمینه قیمتها ورود پیدا نکرده است چرا که ابزار آلات موسیقی دارای نرخ آزاد هستند و با توافق مصرف کننده اعمال می شود به طوری که فروشندگان به فاکتور خرید درصد ثابتی حدود 15 تا 20 درصد به طور معمول می افزایند.
این مسئول با بیان این که مسئله مافیای موسیقی در یزد به طور یقین وجود دارد و این حقیقت غیرقابل انکار است، میگوید: آموزشگاههای موسیقی حق فروش ابزار آلات موسیقی را ندارند و تنها در زمینه آموزش باید اقدام کنند اما این موضوع جدی گرفته نشده و بعضاً شاهد تخلفاتی در این باره هستیم که بر بازار فروش صنف فرهنگی نیز تاثیر گذاشته است.
جعفری از اعمال تکمیل پروانه کسب 12 مورد دیگر از فروشندگان حوزه موسیقی خبر میدهد و میگوید: بیش از 25 فروشنده در یزد در حال فعالیت هستند که باید نسبت به کسب پروانههای خود اقدام کنند تا این رسته نظاممند و قابل مدیریت شود.
موسیقی کشور حال خوشی ندارد
میلاد دهقان، مدرس یزدی پیانو و کیبورد نیز در گفتوگو با خبرنگار ایسنا، حال موسیقی در کشورمان را رضایتبخش نمی داند و در این باره اظهار میکند: هر چند موسیقی کشور نسبت به قبل پیشرفت خیلی خوبی داشته ولی بیشترین فعالیت را در حوزه موسیقی پاپ، سنتی و تلفیقی مشاهده میکنیم و وضعیت هر کدام نیز یکسان نیست.
وی جایگاه بسیار خوب موسیقی سنتی در کشور را یادآور میشود و می گوید: موسیقی سنتی کشور مرهون تلاش و بهای مسئولان به این موسیقی است و در صورتی که شاخههای دیگر موسیقی مورد حمایت مسئولان قرار گیرد، شاهد رشد چشمگیری در موسیقی کشور خواهیم بود.
این موسیقیدان یزدی از موسیقی سنتی به عنوان میراث ملی هر سرزمینی یاد میکند و خاطرنشان میکند: متاسفانه سطح موسیقی سنتی نسبت به موسقیهای سنتی قبل نیز در حال پایین آمدن است چرا که هر چند این موسیقی با پیشینه طولانی مخاطب خاص خود را دارد، معرفت و محتوا در این نوع موسقی کم رنگ شده است.
هر نوازنده خوبی لزوما معلم خوبی نیست
این نوازنده کشوری در ادامه آموزش را لازمه ارتقای سطح موسیقی و کاربردی کردن آن عنوان میکند و می گوید: آزاد گذاشتن انتخاب سبک موسیقی برای نوآموزان اقدام خیلی خوبی است اما باید به آموزش آن بها داده شود تا مخاطب در حین انتخاب آزاد، به درستی نوع موسیقی خود را انتخاب کند.
دهقان با بیان این که رشد موسیقی کشور علاوه بر آموزش درست توسط اساتید و آموزشگاههای خوب موسیقی، به تسهیل مجوز کنسرتها و آلبومهای موسیقی مناسب منجر میشود، تصریح میکند: هر چند که مردم مصرف گرا شدهاند و پس از گوش سپردن به برخی از آهنگها حتی به مدت کوتاهی، خسته میشوند، این موضوع متناسب با پیشرفت تکنولوژی، امری طبیعی است و شامل حال تمام دنیا میشود.
وی، مصرف گرایی را ناشی از غنی نبودن موسیقی امروز از معنویت و درون گرایی میخواند و اضافه میکند: موسیقی کنونی کشورمان آرامشبخش نیست، از طرفی ادبیات ترانهها نیز دوام و ماندگاری گذشته را ندارد و با دور شدن از مفاهیم انسانیت، سازندگی و مثبت بودن به مفاهیمی مانند مصرفگرایی و سطحیشدن نزدیک شده است لذا به سهولت در فرهنگ و زندگی ما تاثیر سوء میگذارد.
این هنرمند موسیقی حمایت از هنرمندان این عرصه در یزد را ضروری میداند و میگوید: وضعیت کلی یزد در عرصه موسیقی متوسط است اما در حوزه موسیقی پاپ ضعیف و در حوزه موسیقی سنتی قویتر عمل میکند که این موضوع گویای عدم تعادل در حمایت از هنرمندان بخشهای مختلف موسیقی است.
وی ادامه میدهد: موسیقی همگانی مانند سرود در یزد بسیار خوب عمل کرده است چرا که مورد حمایت قرار گرفته و در مدارس و کانون پرورش فکری به خوبی به آن پرداخته شده و از طرفی به دکور، اصالت ترانه، نوع آموزش، معلم، صحنه و نوع اجرا توجه شده است.
این مدرس موسیقی، عدم نظارت درست و کامل بر آموزش موسیقی را یکی از معضلات موسیقی یزد مطرح میکند و میگوید: این موضوع که در سطح کشور وجود دارد، شامل حال یزد نیز میشود و به معنای واقعی، برخی افراد که شایستگی تدریس ندارند در این حوزه فعال هستند و از منظری دیگر باید دانست که هر نوازنده خوبی لزوماً معلم خوبی نیست و باید بر فن بیان و نحوه آموزش او نظارت شود. اجرای صحنه ای موسیقی علاوه بر مهارت و هنر و علم نیازمند اجرای مناسب است چرا که در معرض عموم قرار دارد و باید چنین قواعدی نیز به هنرمندان آموزش داده شود.
چیزی به نام مافیای موسیقی معنا ندارد
دهقان در پاسخ به سوال خبرنگار ایسنا که «آیا وجود مافیای موسیقی در یزد صحت دارد؟»، میگوید: هر انسانی در هر رشتهای تلاش کند میتواند به موفقیت برسد و موفقیت پس از تلاش و کوشش ممکن میشود لذا چیزی به نام مافیای موسیقی معنایی ندارد و اگر فرد توانایی، مهارت و تخصص خود را بالا ببرد، به هیچ وجه از جامعه موسیقیدانان قابل حذف نیست.
وی خلاقیت را لازمه کار هنرمندان می داند و ادامه میدهد: هنرمند میتواند با خلاقیت و بروزرسانی هنر خود رشد کند و در رشته ای به جایگاه بالایی برسد اما تکیه کردن به باورهایی مانند دور خوردن موسیقی بین عده خاصی در یزد، بهانهای برای مقابله با پیشرفت است.
این موسیقیدان یزدی با اشاره به حمایت مسئولان در راستای تسهیل راههای پیشرفت وی حتی در سطح بین المللی، بیان میکند: در کشورهای مختلف دنیا اجرا داشتهام و با تکیه بر دانش و مهارت خود از حمایت مسئولان نیز بهره مند شدهام.
وی با تاکید بر این که تسهیل راه پیشرفت هنرمندان به معنایی رها شدن آنها و عدم نظارت بر فعالیت آنها نیست، میگوید: هر کسی نباید به روی صحنه برود یا آلبوم موسیقی منتشر کند بلکه باید با تدریس مناسب و موثر منجر به رشد جامعه و ارتقای سطح موسیقی شد.
دهقان، آموزش از سنین پایین موسیقی در برخی از مدارس و پیش دبستانیهای یزد را اقدامی بسیار موثر در رشد افراد عنوان میکند و ادامه میدهد: ذهن افراد در سنین پایین آمادگی بیشتری دارد و فرد آگاه از موسیقی، هنرجو، هنرمند و فردی با آگاهی بیشتر در جامعه خواهد بود. علاوه بر آن موسیقی تاثیر زیادی در رفتارها و زندگی افراد دارد و وارد کردن آن به چرخه آموزش در مدارس کمک شایانی به کنترل برخی از رفتارها خواهد کرد.
این مدرس موسیقی با تاکید بر این که همه ابعاد موسیقی حتی موسیقی غربی که پایه موسیقی و آموزش است باید به صورت درست و با در نظر گفتن قوانین حاکم بر کشور آموزش داده شود تا موسیقی رشد کند.