چند وقتی است که موضوع دفع زباله های بیمارستانی به یک چالش جدی و خطرساز تبدیل شده است، وزارت بهداشت به عنوان متولی بی خطر سازی این زباله های عفونی به وظایف خود عمل نمی کند و هرازچندگاهی تخلفات این حوزه به صدر اخبار تبدیل می شود. اینبار نیز پیدا شدن انگشت یک بیمار در زباله های بیمارستانی باعث بازداشت مسئولان این بیمارستان دولتی شد.

چند وقتی است که موضوع دفع زباله های بیمارستانی به یک چالش جدی و خطرساز تبدیل شده است، وزارت بهداشت به عنوان متولی بی خطر سازی این زباله های عفونی به وظایف خود عمل نمی کند و هرازچندگاهی تخلفات این حوزه به صدر اخبار تبدیل می شود. اینبار نیز پیدا شدن انگشت یک بیمار در زباله های بیمارستانی باعث بازداشت مسئولان این بیمارستان دولتی شد.
به گزارش فارس، موضوع دفن زباله های بیمارستانی سال هاست که به عنوان دغدغه ای مهم در بین مسولان و البته مردم و ساکنان اطراف بیمارستان ها تبدیل شده است. براساس آمارهای جهانی بین10 تا 52 درصد زباله های بیمارستانی عفونی هستند و حتی در صورت بازیافت نیز ممکن است باعث انتقال بیماریهای واگیردار شوند.
شاید ندانید که براثر برخورد سهوی با زباله­ های عفونی ۲۱ میلیون نفر در جهان به هپاتیت «ب»، دو میلیون نفر به هپاتیت «سی» و ۲۶۰ هزار نفر بهHIV، مبتلا شده اند و البته بیش از 80 درصد پسماندهای بیمارستانی در صورت عدم اختلاط با پسماندهای خطرناک و تفکیک در مبدا،‌ زباله عادی و بی­ خطر هستند و همین طور سرانه تولید پسماند عفونی در 90 درصد مناطق کشور بیشتر از استانداردهای جهانی است.
مهم آنکه، مسئولیت نظارت بر مدیریت پسماندهای بیمارستانی و چگونگی بی‌خطرسازی این پسماندها با وزارت بهداشت است و مسئولیت تشخیص حد آلایندگی زیست محیطی پسماندهای بیمارستانی بعهده سازمان محیط زیست است.

از نظر قانونی مسئولیت پسماندهای بیمارستانی با وزارت بهداشت است
از نظر قانونی مسئولیت نظارت بر مدیریت پسماندهای بیمارستانی و چگونگی بی­ خطرسازی این پسماندها با وزارت بهداشت است. اما مسئولیت تشخیص حد آلایندگی زیست محیطی پسماندهای بیمارستانی بعهده سازمان محیط زیست است. سازمان محیط زیست و وزارت بهداشت بر سر نوع پسماندی که به شهرداری تحویل داده می‌شود اختلاف نظر دارند. سازمان محیط زیست تاکید دارد که این زباله‌ها حتی بعد از بی‌خطرسازی در بیمارستان‌ها تبدیل به زباله عادی نمی‌شوند و مسئولیت مدیریت آنها همچنان با وزارت بهداشت است و باید روش دفع متفاوتی نسبت به پسماندهای عادی داشته باشند. بر اساس ماده هفت قانون مدیریت پسماند، مدیریت اجرایی جمع ­آوری پسماندهای غیرصنعتی در شهرها و روستاها به عهده شهرداری همان شهر و روستا و پسماندهای صنعتی به عهده افراد تولیدکننده است. بنابراین، جمع آوری پسماند بیمارستانی به عهده شهرداری نیست. اما مسئولان وزارت بهداشت معتقدندکه این زباله­ ها پس از تفکیک و طی فرایند بی­ خطر سازی در بیمارستان ها به زباله عادی تبدیل می­ شوند و مانند سایر زباله ­ها و بدون صرف هزینه اضافی می­ توان آنها را به شهرداری سپرد. این در حالی است که شهرداری­ ها بابت حمل و دفع زباله­ های بیمارستانی هزینه زیادی که گاه تا سه برابر هزینه حمل و دفع زباله­ های عادی است از بیمارستانها طلب می­‌کنند.

نقش عمده انتقال عفونت های بیمارستانی در امحای غیراصولی پسماندها است
اما همین مسئله که چه کسی باید این زباله ها را دفن کند و مسئولیت رسیدگی به آن با کیست؛ سالهسات که به چالش جدی این حوزه تبدیل شده است و آنچه مشخص است ردم و محیط زیست در این بین بیشترین آسیب را خواهند دید.
محمد نعیم امینی فرد با یادآوری مصوبه مجلس در مورد ممنوعیت انباشت پسماندهای بیمارستانی و صنعتی و خانگی در معابر عمومی، افزود: این موضوع پیشنهادی بود که از سوی کمیسیون کشاورزی، آب، و منابع طبیعی و سازمان محیط زیست در جریان بررسی لایحه هوای پاک ارایه شد که بر اساس آن هرگونه انباشتن پسماندهای بیمارستانی و صنعتی و خانگی در معابر عمومی ممنوع است.
یک سال قبل هم امینی فرد نماینده مجلس در خصوص دفن غیر اصولی زباله های بیمارستانی گفته بود : تمامی مراکز درمانی مکلف به رعایت ضوابط مدیریت پسماند هستند.
همچنین امینی فرد در واکنش به ضرب الاجل وزارت بهداشت برای 287 بیمارستان جهت رفع مشکل پسماند، گفت: به اﺳﺘﻨﺎد ﻣﺎده 11 ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪ ﺗﻤﺎمی ﻣﺮاﮐﺰ ﺗﻮﻟﯿﺪﮐﻨﻨﺪه ﭘﺴﻤﺎﻧﺪهای وﯾﮋه و زﺑﺎﻟﻪ های ﻋﻔﻮﻧﯽ ﭘﺰﺷﮑﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺟﺪاﺳﺎزی ﭘﺴﻤﺎﻧﺪ های ﻋﻔﻮﻧﯽ پرخطر از زباله های عادی اقدام کنند اما با این حال برخی مراکز درمانی و بیمارستانی نسبت به بی خطرسازی و امحای درست زباله های بیمارستانی توجهی نداشته و با دفع غیراصولی پسماندها سلامت جامعه را به خطر می اندازند.
نماینده مردم ایرانشهر در مجلس شورای اسلامی، با بیان اینکه در جمع آوری، حمل و امحای پسماندهای بیمارستانی باید استانداردها رعایت شود، افزود: در این رابطه ضوابط خاصی وجود دارد که تمامی مراکز درمانی مکلف به اجرا آن بوده و باید رعایت کنند.
وزارت بهداشت به وظایف خود برای بی‌خطرسازی پسماندهای بیمارستانی عمل می‌کند
از طرفی ترکی نماینده مجلس هم با هشدار نسبت به وضعیت بد دفن زباله های بیمارستانی گفت: وزارت بهداشت به وظایف خود برای بی‌خطرسازی پسماندهای بیمارستانی عمل می‌کند
وی درباره معضل انباشت پسماندهای بیمارستانی با تاکید بر اینکه بیمارستان‌ها توجه خاصی به این مهم دارند، گفت: وقتی بی‌خطرسازی پسماندهای بیمارستانی توسط اشعه دستگاه‌های مدرن کنونی انجام شود، به زباله عادی تبدیل شده و شهرداری باید در جهت انتقال آنها اقدام کند.
اگر مراکز درمانی مدیریت در پسماندهای بیمارستانی نداشته باشند، آلودگی ها کل جامعه را فرا می گیرد
دقیقا یک سال قبل هم وحدتی هلان نماینده مجلس نسبت به اینکه دفن غیراصولی زباله‌های بیمارستانی زمینه‌ساز تشدید بیماری در جامعه خواهد شد هشدار داده و گفته بود: باید بیمارستان‌های متخلف باید برخورد جدی شود
محمد وحدتی هلان درباره اخطار محیط زیست به بیمارستان هایی که مشکل مدیریت پسماند دارند، افزود: واقعیت آن است که اگر مراکز درمانی مدیریت خوبی در پسماندهای بیمارستانی نداشته باشند، آلودگی ها کل جامعه را فرا می گیرد.
نماینده مردم بستان آباد در مجلس شورای اسلامی، ادامه داد: اگر هزینه مناسبی برای دفن اصولی پسماندهای بیمارستانی نشود باید دو برابر این هزینه را صرف درمان بیماری های ناشی از دفن غیراصولی زباله های بیمارستانی کرد.
این نماینده مردم در مجلس دهم، تصریح کرد: مدیریت پسماند باید در بیمارستان ها رعایت شود و این مهم، موضوعی است که مسئولان بیمارستانی نیز از آن آگاه هستند و اگر بیمارستانی دفن اصولی زباله ها را رعایت نمی کند باید برخورد قاطعی با مسئولان بیمارستانی صورت گیرد زیرا از ضرورت مدیریت پسماند آگاه هستند اما ان را انجام نمی دهند.
چندی پیش مجدد رسول خضری عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی نیز نسبت به دفن غیر اصولی زباله های عفونی و بیمارستنای واکنش نشان داده و گفته بود: بیمارستان ها یا باید دارای زباله سوز بوده و یا اینکه باید با دستگاه اتوکلاو زباله‌های عفونی را بی‌خطر کنند، البته سازمان محیط زیست و شهرداری ها نیز دراین حوزه دارای وظیفه ای هستند؛ شهرداری به عنوان متولی دفن زباله های عفونی باید به وظایف خود عمل کند.
نماینده مردم سردشت و پیرانشهر درمجلس شورای اسلامی، با بیان اینکه پیشتر آیین نامه ای میان شهرداری و بیمارستان ها برای دفن زباله های بیمارستانی و بی خطر کردن آنها به تصویب رسیده است، افزود: طی این آیین نامه مبلغی از بیمارستان ها و مراکز بهداشتی به شهرداری پرداخت و این نهاد زباله های بیمارستانی را دفن می کرد، اما گاهی دیده شده شهرداری ها تمامی زباله ها را یکجا دفن می کنند.

انگشت بیمار در زباله های عادی بیمارستان دولتی!
این هشدارها و اخطارهای مسئولان در حالی است که چند روز قبل جواد جبله دادستان عمومی و انقلاب شهرستان ملارد با اشاره به دستگیری عوامل دفع غیرقانونی زباله‌های عفونی بیمارستانی در شهرستان ملارد اظهار کرد: بیمارستانی که اقدام به دفن غیرقانونی زباله‌های بیمارستانی کرده بود، شناسایی و عامل اصلی این اقدام دستگیر شد.
وی با اشاره به اظهار بی‌اطلاعی رئیس بیمارستان از این ماجرا و آزادی او با قرار التزام افزود: عامل اصلی بازداشت شده و موضوع به بازپرس ارجاع و پرونده در حال تکمیل تحقیقات است.
دادستان عمومی و انقلاب شهرستان ملارد تصریح کرد: عوامل این تخلف شناسایی و با قرار مناسب به لحاظ عجز از معرفی کفیل روانه زندان شدند.
جبله با اشاره به کشف تکه‌هایی از اعضای بدن انسان در منطقه‌ای در این شهرستان طی ماه گذشته، توضیح داد: با توجه به مشخصاتی که در یکی از این نمونه‌ها باقی مانده بود مسئله پیگیری شد و در نهایت شخصی به عنوان صاحب یکی از انگشتان دفن شده از پیوند عضو خود خبر داد که چند وقت پیش در یکی از بیمارستان‌های دولتی تهران انجام داده بود.
وی افزود: طبق قانون نحوه دفع و دفن زباله‌های بیمارستانی همانند سرنگ‌ها شرایط خاصی دارد و در وهله اول باید این زباله‌ها سوزانده و بعد از تبدیل شدن به پسماند عادی، منتقل شوند.
دادستان عمومی و انقلاب شهرستان ملارد گفت: در مورد اعضای پیوندی حتماً باید مجوز لازم برای دفن صادر شود و طبق قانون در گورستان‌ها توسط مسئولان مربوطه باید دفن شود که در این تخلف زباله‌های پاتولوژی بیمارستان بدون مجوز دفن شده بود که با شناسایی یکی از ساکنان منطقه به مراجع قانونی گزارش و پیگیری شد.

عفونت های خطرناک بدون متولی!
هرچند نمایندگان مجلس معتقد هستند این وزارت بهداشت است که باید بی خطر سازی زباله های بیمارستانی را انجام دهد و بر روی دفع زباله ها نظارت داشته باشد؛ اما وزارت بهداشتی ها همیشه توپ را در زمین شهرداری ها می اندازند و تا امروز تدبیر جدی در این خصوص اتخاذ نشده است. شاید بسیاری از بیمارستانهای کشور به سیستم دفع زباله ها یا بی خطر سازی زباله های عفونی مجهز شده باشند اما موضوع آنقدر جدی و مهم است که یک مورد دفع ناقص و معیوب زباله های عفونی نیز می تواند فاجعه بار باشد و تاثیرات جبران ناپذیر برای محیط زیست و زندگی مردم در اطراف بیمارستان ها و محل دفع آنها در پی داشته باشد.
تنها اهرم فشار در این مورد قانون است و نمایندگان مجلس به عنوان قوه مقننه باید این خلا قانونی را درباره دفع درست زباله های خطرناک رفع کرده و قوه قضاییه نیز باید از دولت و وزارت بهداشت در این خصوص مطالبه کرده و با متخلفان این حوزه که با جان مردم بازی می کنند برخورد جدی کند.