عشق و علاقه به طبیعت و محیط زیست، سختی ها را آسان می کند تا از طبیعت و حیات وحش غافل نشویم و مبادا ضرری بر پیکره محیط زیست وارد شود.

عشق و علاقه به طبیعت و محیط زیست، سختی ها را آسان می کند تا از طبیعت و حیات وحش غافل نشویم و مبادا ضرری بر پیکره محیط زیست وارد شود.
به گزارش ایرنا، محیط بانان، از جمله این عاشقان و سربازان گمنامی هستند که بدون هیچ ادعایی، وظیفه حفظ و حراست از عرصه های زیست محیطی را بر عهده دارند.
زندگی در شرایط دوری از خانواده، کمین های طولانی مدت در سرما و گرما، روبرو شدن با خطراتی نظیر پرت شدن از کوه، مار گزیدگی و مانند آن و مهمتر از همه مجروح شدن و یا شهادت در رویارویی با شکارچیان، فقط بخشی از دشواری های یک محیط بان در انجام وظیفه است.
همه این سختی ها به خاطر عشق، علاقه و حفاظت از طبیعت و حیات وحش است و اگر غیر از این بود آنها عطای محیط بانی را به لقایش بخشیده بودند.
همه ما واقفیم اگر سبزپوشان و سبزدلان محیط بان نبودند طبیعتی هم نبود و گونه های حیوانی با ارزش منقرض می شدند.
صندلی محیط بان، سنگریزه های بیابان و ریزش صخره های کوه و هر روز با آنها در جدال است.
آنها همه سختی ها را بخاطر عشق و علاقه به طبیعت و حفاظت از گونه های جانوری تحمل می کنند و وسیله نقلیه شان، موتورسیکلت و راه پیش رویشان بیابان برهوت و گرمای طاقت فرساست.
همه ساله، روز ولادت امام رضا (ع) به پاس قدردانی از زحمات این سربازان بی ادعا، روز محیط بان نامگذاری شده و ما هم به همین بهانه با چند محیط بان سخت کوش به صحبت نشستیم تا بیشتر از تلخی ها و شیرینی های شغل خود بگویند.

*** گستردگی فعالیت محیط بانان
معاون فنی اداره کل محیط زیست یزد روز چهارشنبه با تبریک ولادت امام رضا (ع) و روز ملی محیط بان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: در ایران از سال 46 واژه شکاربان در کشور رایج شد و یکسری نیروها که وظیفه حفاظت از طبیعت و عمدتا حیات وحش و گونه های برجسته قابل شکار را برعهده داشتند شکاربان نامگذاری شدند.
حسن اکبری اظهار داشت: کاربرد رسمی این واژه بیشتر از 10 سال طول نکشید و کم کم جای خود را به واژه محیط بان داد که از وظایف این نیروها حفظ طبیعت، انواع تنوع زیستی ، پوشش گیاهی و حیات وحش و بعدها آب و خاک و چشمه ها را می توان نام برد که موضوعاتی مثل پیشگیری از تخریب و آلودگی ها هم بعدها به وظایف این نیروها اضافه شد که همه این ها موید گستردگی وظیفه محیط بانان است.

*** محیط بانی، همه عشق و علاقه محیط بان است
اکبری با بیان اینکه علی رغم گستردگی وظایف محیط بانان، بخشی از سختی کار آنها به حفظ حیات وحش برمی گردد اظهار داشت: عشق و علاقه از جمله ویژگی یک محیط بان موفق است اگر این افراد به عنوان شغل به این حرفه نگاه کنند هرگز نمی توانند موفق باشند زیرا با سختی ها و شرایط دشوار طبیعت و عرصه های زیستی اعم از گرما ، سرما، دوری از خانواده ، درگیری با شکارچیان ، پرت شدن از کوه ، تصادفات در هنگام تعقیب و گریز ها ، گزیدگی حیوانات ، غرق شدن در تالاب ها ، دریاچه ها و رودخانه ها مواجه می شوند.
معاون فنی اداره کل محیط زیست یزد تصریح کرد: بنابر این محیط بانان زمانی می توانند سختی های فوق را تحمل کنند و در این شغل بمانند که عاشق طبیعت باشند که این مهمترین ویژگی است که در همه محیط بان خوب و موفق وجود دارد.
اکبری، آگاهی کافی یک محیط بان از طبیعت محل زندگی و فعالیت خود را از دیگر ویژگی های یک محیط بان موفق نام برد و گفت: این آگاهی برگرفته از علاقه آنها به تنوع زیستی و طبیعت است که باید این علاقه به درک فرآیندهای اکولوژیک ، ارزش حیات وحش و تا حدودی آگاهی از رفتار شناسی گونه ها منجر شود.
وی خاطر نشان کرد: این اطلاعات و علاقه مندی به آنها کمک می کند تا همیشه روحیه و انگیزه های بالا برای خدمت و حفاظت از عرصه های زیستی داشته باشند به عنوان مثال هنگام شب خوابیدن در کوهستان ، جنگل ، مجاور تالاب یا کویر هر کدام نیاز به تجارب خاص دارد.
معاون فنی اداره کل محیط زیست یزد افزود: داشتن روابط عمومی بالا برای انتقال تجارب به دیگران از دیگر ویژگی های محیط بانان موفق است برای اینکه بتوانند در زمینه ارتقاء فرهنگ عمومی که یکی از مهمترین اصول حفظ محیط زیست در دنیای امروز است موثر واقع شوند که همین ویژگی به آنها کمک می کند تا در جلب مشارکت عمومی در حفاظت محیط زیست موفق تر باشند و این خصوصیت یکی از مهمترین وجه تمایز محیط بانان موفق امروزی با شکاربانان سابق است.
اکبری گفت: تمام تلاش این قشر برای بهبود کیفیت زندگی انسانها برروی کره زمین معطوف می شود و بدون تردید با تلاش این افراد امروز شاهد وجود گونه های ارزشمند جانوری در طبیعت هستیم و هنوز می توانیم آثاری از مناطق بکر طبیعی را در قالب مناطق حفاظت شده مشاهده کنیم.
معاون فنی اداره کل محیط زیست یزد گفت: شاید جای سوال برای بسیاری از طرفداران محیط زیست وجود داشته باشد که چرا کسانی که اینگونه خود را وقف حفاظت از طبیعت کشور می کنند باید این گونه در معرض انواع آسیب ها قرار گیرند یا جرم 120 محیط بانی که از اول انقلاب اسلامی تاکنون جان خود را در راه حفاظت از محیط زیست از دست داده و به شهادت رسیده اند چه بوده است؟ .
وی خاطر نشان کرد: شاید همه این ها بهانه ای باشد برای اینکه ما بیشتر به این واقعیت ها فکر کنیم و تلاش نماییم تا نگرش و تفکر تعدادی از هموطنان که هنوز اصرار برای شکار غیر مجاز و دست اندازی به منابع ژنتیکی دارند را تغییر دهیم.
اکبری اظهار داشت: همچنین شاید روز محیط بان فرصتی برای همراه نمودن مردم صاحب تمدن دیرینه و صاحب نگرش اسلامی با آموزه های دینی به منظور حفاظت از گنجینه های زیستی این مملکت باشد .

*** فعالیت 55 محیط بان در یزد
معاون فنی اداره کل محیط زیست یزد ادامه داد: در استان یزد در حال حاضر کمتر از 55 محیط بان حفاظت از کل ذخایر ژنتیکی استان را به دوش می کشند.
به گفته وی اگر چه این تعداد محیط بانان گشت زنی در یک میلیون و 270 هزار هکتار از عرصه های تحت مدیریت محیط زیست را عهده دار هستند اما اگر در هر نقطه از مساحت بیش از هفت میلیون هکتاری استان که تخلف شکار و صید رخ می دهد باید حاضر شده و با شکارچیان برخورد قانونی کنند.
اکبری اضافه کرد: در شرایط فعلی که محیط بانان با تنگناهایی چون نداشتن خودرو کافی ، موتورسیکلت و تامین سوخت مواجه هستند انجام این فعالیت ها در راستای حفاظت از محیط زیست برای محیط بانان بسیار دشوار است .
معاون فنی اداره کل محیط زیست یزد گفت: مهمترین کمکی که در استان یزد به محیط بانان در سالهای اخیر شده این بوده که بخش هایی از استان در قالب قرق اختصاصی توسط بخش خصوصی مدیریت می شود و وظایف محیط بانان تا حدودی توسط قرق بانان صورت می گیرد و استان در این زمینه در کشور پیشرو و موفق بوده است.
اکبری افزود: امیدواریم با هموارتر شدن مسیر واگذاری قرق های اختصاصی، زمینه سبک ترشدن بار مسوولیت محیط بانان بیش از پیش در همه کشور فراهم شود.

*** کمبود 155 محیط بان در یزد
معاون فنی اداره کل محیط زیست یزد با اشاره به کمبود نیروهای محیط بان در استان گفت: برای حفاظت مطلوب عرصه های طبیعی استان به بیش از 155 نیروی حفاظتی نیاز است که اگر در قالب محیط بان یا قرقبان تامین شود حفاظت مطلوبی از عرصه های زیستی محیطی در استان خواهیم داشت .
اکبری با بیان اینکه کمبود محیط بان 2 مشکل را به دنبال دارد ،افزود: بخش های از مناطق استان که دورتر از مراکز حفاظتی قرار دارند حفاظت مطلوب صورت نمی گیرد و همچنین به محیط بانان موجود ،فشار سنگین از لحاظ ساعات کار و گشت زنی وارد می شود .
وی تصریح کرد: در سالهای اخیر توجه نسبتا خوبی به محیط بانان شده و برخی از مشکلات استخدامی محیط بانان و برخی مزایا در حکم کارگزینی آنها دیده شده ،اما هنوز در زمینه تجهیزات حفاظتی ضعیف هستیم و باید توجه بیشتری در این زمینه صورت گیرد.
معاون فنی اداره کل محیط زیست یزد افزود: در زمینه استاندارد سازی زندگی محیط بانان در هنگام ماموریت ها مانند امکانات پاسگاهی ، تغذیه مناسب و غیره باید تلاش بیشتری انجام شود.
اکبری اظهار داشت: از نظر حقوقی هم باید امکان حمایت های قانونی در هنگام برخورد با تخلفات و بکارگیری سلاح بیشتر توسط این قشر فراهم شود .
وی تصریح کرد: البته اقدامات دولت و مجلس در زمینه بهبود معیشتی محیط بانان بویژه در سالهای اخیر قابل تقدیر است اما هنوز این قشر به توجه بیشتری نیاز است.

*** هرگز خسته نمی شویم
یک محیط بان یزدی که سالیان زیادی است در این عرصه فعالیت می کند ،گفت: از کار خود نه تنها خسته نمی شوم بلکه هر روز با شوق و جدیت بیشتر ادامه می دهم زیرا در این شغل، عشق و علاقه، حرف اول را می زند.
رضا ملا محمد علیان افزود: در ابتدا بعنوان شغل وارد این حرفه شدم، بعدها به طبیعت و حیات وحش علاقه مند گردیدم زیرا گونه های گیاهی و جانوری از جذابیت خاصی برخوردار هستند.
وی اظهار داشت: اگر چه شغل محیط بانی با سختی بسیاری روبرو است اما ما محیط بانان بخاطر عشق و علاقه به عرصه زیست محیطی به فعالیت خود ادامه می دهیم.
این محیط بان که 12 سال سابقه کار دارد تصریح کرد: محیط ‌بانان در سرما و گرمای طاقت ‌فرسای کویر یزد به دلیل کمبود تجهیزات و نداشتن ماشین مجبور هستند با موتورسیکلت، ماموریت های خود را انجام دهند.
ملا محمد علیان با اشاره به مشکلات شیفت کاری محیط‌ بانان افزود: شیفت‌ بندی ‌های محیط بانان بر خلاف قانون کار صورت می‌گیرد زیرا بر اساس قانون کار، 24 ساعت کار، 48 ساعت استراحت دارد اما در شغل محیط بانی در این منطقه به دلیل کمبود نیروی انسانی در هفته، چهار شبانه روز کار و 2 شبانه روز استراحت می‌کنیم.
وی تصریح کرد: برخی روزها در دمای بسیار بالا و یا زمستان سرد محیط بان مجبور می شود ساعت های متمادی یا حتی چند روز در کمین متخلفان در طبیعت بماند تا بتواند شکارچیان غیرمجاز را به دام بیندازد.
این محیط بان با بیان اینکه وضعیت حقوقی آنان در چند سال گذشته بهتر شده ، افزود: باید به محیط بانان توجه بیشتری شود تا آنها و خانوده دغدغه ای نداشته باشند.
جواد شکوهی، محیط بان دیگری که 17 سال سابقه کار دارد گفت: پدرم محیط بان بوده و من از همان کودکی با توجه به آشنایی با شغل محیط بانی ، به این شغل علاقه داشتم.
وی اظهار داشت: اساس شغل محیط بانی، عشق و علاقه است و بدون داشتن این روحیه نمی شود کار کرد، زیرا این شغل سختی و مشکلات خاص خودش را دارد.
شکوهی همچون دیگر محیط بانان از ساعات شیفت کاری خود گله کرد و افزود: به علت کمبود نیروها مجبوریم ساعات بیشتری را به دور از خانواده سپری کنیم.
این محیط بان با بیان اینکه با کمبود تجهیزات حفاظتی روبرو هستیم خاطرنشان کرد: در برخی روزها به دلیل نبود خودرو و نداشتن سوخت مجبور هستیم در این گرمای سوزان گشت زنی کنیم.
وی که سابقه فعالیت در منطقه حفاظت شده کالمند بهادران ، دره انجیر اردکان و پارک ملی سیاه را دارد گفت: از مسوولان می خواهیم که نسبت به تبدیل وضعیت نیروهای قراردادی اقدام کنند تا بخشی از مشکلات آنها حل شود.
بیش از 800 گونه گیاهی، 170 نوع پرنده، 60 نوع پستاندار وحشی و بیش از 40 نوع خزنده در مناطق حفاظت شده استان یزد شناسایی شده است.
55 محیط بان، یک میلیون و 270 هزار هکتار مناطق حفاظت شده استان یزد را محافظت می کنند.