امسال سال خوبی برای بورس نبود. شاخص امسال از کانال ۸۹ هزاری به کانال ۶۳ هزاری رسید. می‌گویند هر دوران صعودی، دوران سقوطی هم به دنبال دارد اما سقوط‌های امسال آنچنان ادامه دار شد که در اواخر سال صف‌های فروش شلوغ‌تر از صف‌های خرید بودند.

جو بازار در کل سال جوی انتظاری بود. به نتیجه نرسیدن مذاکرات هسته‌ای، سقوط قیمت نفت هم عواملی خارجی بودند که بازار را بیش از گذشته تحت فشار قرار دادند.

با توجه به آنکه هنوز اخباری رسمی از مذاکرات به بازار وارد نشده است روند بازار سرمایه در سال آینده چگونه خواهد بود؟

بازار هنوز هم منتظر است
حمید میرمعینی کار‌شناس بازار سرمایه در گفتگو با فرارو گفت: «با توجه به آنکه برنامه‌های اقتصادی دولت در بودجه اعلام شده و تقریبا به تصویب مجلس هم رسیده است نباید منتظر رخداد خاص اقتصادی‌ای در سال آینده باشیم.»

وی افزود: «دولت برنامه‌های اقتصادی مصوب دارد و باید بر اساس آن‌ها عمل کند. بودجه سال ۹۴ هم بودجه‌ای است که بر اساس شرایطی که در اقتصاد جامعه حاکم است تنظیم شده از جمله شرایط تحریم‌ها و قیمت نفت و دیگر محصولات در بازارهای جهانی.»

وی توضیح داد: «به همین دلیل بودجه خیلی خوشبینانه بسته نشده بلکه خیلی واقع بینانه بسته شده و در صورتی که بخواهد به همین منوال بگذرد سال آینده سال خیلی پر رونقی نخواهیم داشت. مگر آنکه دو تا اتفاق مهم بیافتد.»

میرمعینی با تاکید بر دو عامل تاثیرگذار بر وضعیت اقتصادی کشور گفت: «یکی آنکه توافق سیاسی انجام شود و به تبع آن تحریم‌ها کاهش پیدا کند، ورود سرمایه گذاری خارجی تسهیل شود و به مرور زمان اثرش را در اقتصاد ما بگذارد. که این تاثیرگذاری از اواسط سال آینده به بعد خودش را در اقتصاد نشان می‌دهد و پس از آن به بازار سرمایه هم می‌رسد.»

وی افزود: «قیمت نفت هم عامل دیگری است که به علت وابستگی دولت به درآمدهای نفتی می‌تواند تاثیر بسزایی در اقتصاد داشته باشد. اگر قیمت نفت افزایش یا کاهش پیدا کند اقتصاد را هم متاثر می‌کند.»

وی با بیان آنکه هر دو تا عامل غیر قابل پیش بینی نیستند افزود: «به هر حال آن چیزی که کف اقتصاد را تعین می‌کند در بودجه لحاظ شده و به این ترتیب فکر نمی‌کنم با این اوضاع تحول خاصی داشته باشیم.»

به گفته این کارشناس بازار سرمایه انتظار همچنان در بازار باقی است تا تکلیف به طور کامل مشخص شود. اگر این اتفاق تا ماه آینده بیافتد، بازار سرمایه خود را با آن تطبیق می‌دهد و آثار را چه مثبت یا منفی سریعا لحاظ می‌کند و واکنش متناسب را نسبت به اقتصاد آینده در قیمت‌ها ایجاد می‌کند.

وی سپس بر این نکته تاکید کرد که انتظار اساسی دیگری در حال حاضر در بازار وجود دارد که فارق از این دو مسئله است و آن فعال بودن مدیریت جدید بازار سرمایه است که بتواند بازار را به آن جایگاهی که باید برساند.

وی افزود: «متولیان باید سعی کنند که برنامه مدون و جدی‌ای را برای بازار تنظیم کنند که هم جلوی نوسانات عمیق را بگیرد و هم اعتمادی را برای سرمایه گذاران ایجاد کند که پول‌هایشان را وارد بازار کنند.»

وی تاکید کرد: «بازار سرمایه ما پتانسیل اینکه بتواند پول‌ها را جذب کند دارد زیرا نقدینگی الان در جامعه وجود دارد که به صورت منفعل در سپرده‌های بانکی هستند و یا اینکه در بازارهای کاذب قرار گرفته‌اند که به سمت بازار تولید و فعالیت‌های تولیدی نمی‌روند.»

وی افزود: «ما اگر برنامه‌ای مدون و برنامه اساسی داشته باشیم برای آنکه بتوانیم این پول‌ها را به بازار بیاوریم می‌توانیم از طرفی پول‌های سرگردان را به صورت فعال در بیاوریم و از طرفی از حالت رکود اقتصادی خارج شویم.»

به گفته میرمعینی اما این کار برنامه‌ای منسجم و یکپارچه می‌خواهد و نمی‌توان به صورت یک جانبه نگر به آن رسید. برای نوشتن این برنامه باید تیم قوی متشکل از چند وزارت خانه تشکیل شود که از حمایت این وزارت خانه و تیم اقتصادی هم بهره‌مند شود که بتواند بازار را فعال کند.

سناریوهای مختلفی برای بازار وجود دارد
حسین خزلی خرازی کار‌شناس بازار سرمایه در گفتگو با فرارو گفت: «ما در مورد آینده هیچ اطلاعاتی نداریم و چون در بسیاری از موارد پیش بینی‌های ما احساسی و با خطا همراه بوده است و یا آنچه پیش بینی کردیم اتفاق نیافتاده بهترین روش درباره آینده این است که سناریوهای احتمالی که ممکن است به وقوع بپیوندد را بررسی و فهرست کنیم.»

وی ادامه داد: «سپس برای احتمال وقوع هر کدام از این سناریوها یک ضریب مشخص کنیم. هر کدام از این احتمالات واقع شد با آن ضریب ذهنی مشخص می‌شود که باید چه کنیم. ممکن است این ضریب در ذهن افراد مختلف فرق داشته باشد.»

وی افزود: «من ۷۰ درصد احتمال می‌دهم که مذاکرات به نتیجه مثبت برسد. اگر این اتفاق بیافتد حداقل سال آینده بازار ۵۰ درصد بازده خواهد داشت.»

وی ادامه داد: «با این حساب ۳۰ دردصد حدس می‌زنم که مذاکرات شکست بخورد و یا همین جایی که هست باقی بماند. بنابر این احتمال ۳۰ درصدی اگر ما در مذاکرات به نتیجه مثبتی که می‌خواهیم نرسیم در این حالت بازار حداکثر ۲۰ درصد دیگر کاهش قیمت خواهد داشت.»

خزلی خرازی افزود: «کاهش ۲۰ درصدی قیمت به این خاطر است که در یک سال اخیر خیلی از قیمت‌ها پایین آمده است. در بعضی سهم‌ها ۶۰ درصد نزول قیمت داشتیم.»

وی توضیح داد: «مفهومی به نام امید ریاضی وجود دارد که با ضرب احتمال و نرخ بازده به دست می‌آید پس بنا بر نظر شخصی من ۷۰ درصد ضرب ۵۰ درصد بازده ۳۵درصد به ما امید ریاضی می‌دهد و اگر ۳۰ درصد شکست را ضرب ۲۰ کنیم ۶ درصد امید ریاضی می‌گیریم.»

با سناریو خزلی خرازی پس در سال آینده بورس یا ۳۵ درصد احتمال سود دارد و یا ۶ درصد احتمال ضرر.

وی تصریح کرد: «ممکن است برخی نگاه بدبینانه‌تر و یا خوش بینانه تری از این احتمالات را در نظر داشته باشند. جالبی بازار هم به همین نظرات متفاوت است. اگر ما همه به صورت یکسان فکر کنیم، پس رفتار‌هایمان هم در آینده یکسان خواهد بود. در آن زمان دیگر بازاری شکل نمی‌گرفت زیرا همه یا در صف‌های خرید قرار می‌گرفتند و یا در صف‌های فروش.»

این کار‌شناس بازار سرمایه در پاسخ به این سوال که آیا برنامه‌ای برای بازار درنظر گرفته شده است یا نه گفت: «اصلیترین برنامه‌هایی که می‌تواند از جانب دولت برای بازار تهیه شود بسته خروج از رکود و حمایت از تولید بوده است که بخش‌های اصلی آن توسط مجلس در حال بررسی و تصویب است.»

وی با بیان آنکه دولت وظایف و حتی توقعاتش از بازار سرمایه را در این دو بسته اعلام کرده است ادامه داد: «به صورت خرد‌تر هم منتظر تصویب‌های بودجه هستیم تا تاثیرات آن در بازار را مشاهده کنیم.»

وی با بیان آنکه دولت وظیفه‌ای ندارد که بازار را کنترل کند گفت: «بورس باید آینه واقعی و تمام نمای اتفاقات بخش واقعی اقتصاد باشد. اگر در فرض بدبینانه‌ای که به اعتقاد من احتمال حداکثر ۳۰ درصدی دارد، مذاکرات شکست بخورد از نظر روانی ممکن است بازار تا حدودی ریزش کند.»

وی افزود: «اما پیش بینی‌ای که شرکت‌ها برای سودشان در سال آینده می‌دهند بسیار محتاطانه است. شرکت‌ها هم تجربه کرده‌اند که باید پیش بینی‌هایشان برای سال‌های آینده را با احتیاط بیشتری ارائه دهند. حداقل‌هایی که اعلام می‌شوند چیزهای عجیبی نیست و افت‌های سنگینی هم وجود ندارد. این نشان می‌دهد اگر اندکی تحریم‌ها باز شود و فضای کسب و کار بین المللی و داد و ستد بهبود پیدا کند، شرکت‌ها آمادگی رشد بالافاصله در سود‌هایشان را دارند.»
منبع:فرارو