مبارک تبرئه شد و از خود سلفی گرفت؛ میدان التحریر قاهره اما بار دیگر ناآرام شد تا مردم منطقه و جهان بار دیگر مبهوت سرنوشت نامعلوم انقلاب های عربی شوند.

دوربین‌های تلویزیون مصر تصویر بوسه‌های پی در پی پسران مبارک بر روی صورتش را ثبت کردند؛ حسنی نخستین عکس سلفی خود را گرفت و در شبکه‌های مجازی منتشر کرد تا جهان بیش از پیش در شوک سرانجام مبهمِ انقلاب‌های عربی خاورمیانه در سال ۲۰۱۱ فرو رود.

دادگاه جنایی قاهره، مبارک را تبرئه کرد؛ محمد حسنی مبارک، که در نخستین روزهای پس از پیروزی انقلاب این کشور با عینک آفتابی بر چشم و خوابیده بر برانکارد به همراه دو پسرش در قفس محاکمات حاضر می‌شد، اکنون پیام تبریک از دوستان قدیمی‌اش دریافت می‌کند و در انتظار آزادی است.

۳ سال از برگزاری نخستین جلسه دادگاه رسیدگی به اتهامات رئیس جمهور اسبق مصر می‌گذرد؛ وی در این مدت به اتهام دست داشتن در دو پرونده فساد مالی و همچنین کشتار معترضان در خلال ناآرامی های انقلاب این کشور در زندان به سر می‌برد؛ دادگاه نخست حکم حبس ابد برای مبارک صادر و سپس در تجدید نظر این حکم را به تبرئه کسی که ۳۲ سال حکومت را با برگزاری انتخابات‌های نمایشی در اختیار داشت، کاهش داد.

آتش خشم جوان سبزی فروش تونسی اگرچه دومینوی حکومت‌های دیکتاتوری در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا را برهم زد اما تبرئه مبارک و احتمال آزادی قریب الوقوع وی و ادامه حصر «محمد مرسی» نخستین رئیس جمهور پس از انقلاب مصر نشان می‌دهد که سرنوشتی نامعلوم در انتظار سرزمین فراعنه است.

به بهانه، صدور حکم تبرئه مبارک نگاهی می‌اندازیم به وضعیت رهبران و سران کشورهایی که در سال ۲۰۱۱ و پس از آن کشورشان دست خوش اعتراضات و ناآرامی‌ها شد، کسانی که به دست انقلابیون کشته شدند، در تبعید به سر می‌برند، تبرئه شدند و یا همچنان در راس قدرت به سر می‌برند.

زین العابدین بن علی؛ حبس ابد در تبعید

تونس، اولین کشوری بود که طعم ناآرامی های مدنی در اعتراض به مشکلات سیاسی و اقتصادی را چشید؛ پس از آنکه جوان تحصیلکرده تونسی در نتیجه برخورد نیروهای پلیس با گاری سبزی فروشی بی مجوزش، خود را به آتش کشید، خیابان های پایتخت این کشور به صحنه ناآرامی های گسترده ای تبدیل شد.

اوایل سال ۲۰۱۱ پس از کشته شدن ده‌ها نفر در اعتراضات ضد حکومتی مردمی، «زین العابدین بن علی» رئیس جمهوری این کشور اول دولت و مجلس را منحل کرد سپس برای خود جایگزین تعیین کرد و به همراه خانواده اش به عربستان سفر کرد؛ تا صندولی قدرت در این کشور عربی شمال آفریقا پس از ۲۳ سال از حضور بن علی خالی شود.

بن علی، همچنان به همراه خانواده اش در عربستان به سر می برد و هراز گاهش اخباری از زندگی آنها در عربستان و یا شیوه حکومت داری و دارایی و ثروت باقی مانده از آنها منتشر می‌شود.

بیش از ۵ میلیارد دلار دارایی، چندین حساب مخفی در بانک های سوئیس، ویلا و املاک مجلل در اروپا و کانادا، و بیش از یک و نیم تن طلای همسر بن علی همگی بخش اعظمی از دارایی ها و ثروت رئیس جمهور فراری تونس را نشان می دهد که بیانگر عمق فساد خانواده است که بیش از دو دهه در این کشور حکمرانی کرده اند.

اگرچه دادگاه رسیدگی به اتهامات زین العابدین بن علی از عربستان خواست تا وی را به مقامات این کشور تحویل دهند اما این درخواست هیچ گاه اجابت نشد تا دادگاه با صدور حکم غیابی، زین العابدین بن علی را به جرم دستور کشتار ۴۳ تظاهر کننده به حبس ابد محکوم کند.

بشار اسد؛ همچنان رئیس جمهور

سوریه یکی دیگر از کشورهای عربی منطقه خاورمیانه است که در سال ۲۰۱۱ شاهد اعتراضات مردمی به سیستم سیاسی این کشور بود؛ اعتراضاتی که در ادامه از فاز اعتراضات مدنی و صلح آمیز خارج و به درگیری های مسلحانه با حضور نیورهای خارجی کشیده شد.

اگرچه گروه های ترویستی داعش، جبهه النصره، ارتش آزاد سوریه از یک سو و معترضان مسلح از سوی دیگر با هدف سقوط حکومت اسد طی ۴ سال اخیر به مقابله با دمشق پرداختند اما تصمیم اسد در اصلاح قانون این کشور، اجازه فعالیت احزاب سیاسی را صادر تا نخستین انتخابات پس از شروع ناآرامی های این کشور برای اولین بار با حضور چندین نامزد از جمله بشار اسد برگزار شود.

طی ۳ سال گذشته، تلاش های بسیاری برای سقوط اسد صورت گرفت و در نتیجه درگیری های داخلی سوریه بیش از ۲۰۰ هزار نفر کشته و میلیون ها نفر آواره شدند؛در نهایت اردیبهشت ماه گذشته، انتخابات ریاست جمهوی سوریه برگزار شد تا بشار اسد بار دیگر با کسب بیش از ۸۸ درصد از آراء برای یک دوره هفت ساله دیگر به عنوان رئیس جمهوری سوریه انتخاب شود.

علی عبدالله صالح؛ همچنان میهمان عربستان

یمن در این سوی خاورمیانه نیز نتوانست خود را از موج دموکراسی خواهی در منطقه در امان بدارد؛ سال ۲۰۱۱ برای این کشور نیز سال اعتراضات و ناآرامی های مردمی به چالش های عمیق سیاسی و اقتصادی «علی عبدالله صالح» بود.

صالح پس از ۳۳ سال تکیه بر کرسی ریاست جمهوری یمن اما به شدت به سرکوب اعتراضات روی آورد تا صنعا یک قدم به سقوط نزدیک شود؛ صالح در یکی از روزهای پایانی سال ۲۰۱۱ در حالی که در مسجد ساختمان ریاست جمهوری به سر می برد با حمله معترضان به شدت مجروح شد و به آمریکا رفت.

وی که قصد کناره گیری از قدرت را نداشت در نهایت با توصیه و تشویق ریاض راهی عربستان سعودی شد تا در روندی مسالمت آمیز قدرت را به شخص دیگری واگذار کند؛ عبدالله صالح به مراتب ازوضعیت بهتری برخوردار است و به دلیل روی کار آمدن حکومت متمایل به حکومت سابق یمن در این کشور نه دادگاهی برای صالح تشکیل شد و نه حکمی برای وی صادر. وی هم اکنون علی رغم اینکه به یمن نیز رفت و آمد می کند، در عربستان به سر می برد.

حسنی مبارک؛ از قفس تا تبرئه

شاید کمتر کسی فکر می کرد مردی که مردان شترسوار چوب به دست را برای قلع و قمع معترضان به خیابان های قاهره فرستاده بود بتواند حکم برائت بگیرد.

مصر پس از تونس، دومین کشوری بود که به صحنه اعتراضات مردمی تبدیل شد؛ بیش از سه دهه حضور مبارک در قدرت و برگزاری انتخابات های نمایشی عرصه را بیش از گذشته بر مردم یکی از با تمدن ترین و با توسعه ترین کشور های منطقه تنگ کرده بود.

عمر سرکوب مطالبات مردمی در مصر اما کمتر از دوماه دوام آورد؛ حکومت مبارک سقوط کرد و وی به همراه دو پسر و وزرایش راهی زندان شدند. مصر کمتر از یک سال بعد انقلاب توانست دو انتخابات پارلمانی و ریاست جمهوری برگزار کند که هردو بیش از یک سال نتوانستند دوام بیاورند، پارلمان منحل شد و نخستین رئیس جمهوری قانونی این کشور بازداشت و درحصر قرار داده شد.

مبارک در ۴ سال اخیر چندین بار در جلسات دادگاه رسیدگی به اتهاماتش شرکت کرد، وی که در نخستین جلسات با آمبولانس و هلی کوپتر به محل دادگاه آورده می شد و با عینکی دودی برچشم و خوابیده بر روی برانکارد وارد قفس محاکمه می شد مجبور شد چندین بار خبر مرگش را نیز تکذیب کند.

دادگاه جنایی مصر در نهایت در آخرین جلسه از دادگاه حکم حبس ابد را مبارک و به جرم کشتار معترضان صادر کرد؛ دادگاه تجدید نظر اما این حکم را رد و حسنی مبارک را مورد تبرئه قرار داد. ناآرامی‌ها اکنون به مصر بازگشته، هوادارن مبارک عکس وی را بالای سر بردند هلهله شادی سردادند و مخالفان راهی اعتراض های خیابانی شدند.
منبع:نامه نیوز