"شرایط امروز جامعه به گونهای است که افراد آیندهای برای خود نمیبینند. این بیآیندگی در تمام وجوه اجتماعی قابل رویت است. مثلا امروزه افراد، تفاوتی در تحصیل و عدم تحصیل نمیبینند. به همین دلیل جوانان تحصیلکرده وقتی شکاف و بی عدالتی در دستمزدها را میبیند، از ادامه تحصیل منصرف میشوند. شرایط شغلی در جامعه ما به نحوی است که افراد را برای سواد و معلومات به کار مشغول نمیکنند. از همه اینها گذشته فرد وقتی در یک محیطی مشغول بهکار می شود، تضمینی بر ادامه اشتغالش نمیبیند. همه این عوامل میتوانند یاس شغلی و در نهایت یاس اجتماعی را تولید کند."
دکتر مصطفی اقلیما رییس انجمن علمی مددکاران اجتماعی ایران با بیان این مطلب گفت: در طی ۱۰ – ۱۵ سال اخیر دانشجوها دچار افسردگی و یاس شدهاند. بسیاری از دانشجویان درسشان را رها میکنند و یا با بیانگیزگی ادامه تحصیل میدهند. این موضوع صرفا محدود به دانشگاهها نمیشود. طبق آماری که از آموزش و پرورش بهدست رسیده، در حدود ۲۵% دانشآموزان دبیرستانی درسخواندن را رها میکنند.
اقلیما با تاکید بر اینکه افسردگی را دیگر نباید صرفا در میان جوانان جستوجو کرد، گفت: در جامعه ما افراد در جایگاهی که باید باشند، نیستند. برای مثال ما فردی با فوقلیسانی حسابداری را میبینیم که در حوزه مددکاری مشغول بهکار است. در چنین شرایطی فرد به طور حتم به این نتیجه میرسد که درسخواندنش بیهوده بوده است.
وی گفت: وقتی انگیزه و هدف از افراد در موقعیتهای مختلف گرفته شود، قطعا ناامید میشوند. این وضعیت، ناامنی و بیثباتی شغلی و روحی را در جامعه ایجاد میکند.
نتایج از بین بردن ضوابط اجتماعی
اقلیما در ادامه گفت: ما وظایف خودمان را به اشتباه میشناسیم. وقتی رئیس جمهور وزیری را به مجلس پیشنهاد میدهد، نمایندگان باید در نظر داشته باشند که این وزیر باید انتخاب شود و اگر مشکلی در کارش بود از او سئوال شود، و نه اینکه از ابتدا نسبت به او موضع گرفته شود. همین مسئله در عرصه سیاسی نیز موجب ناامیدی در کارها میشود و میتوان شخصیت تاثیرگذاری مانند رییس جمهور را نیز تحت تاثیر قرار دهد.
اقلیما در ادامه اظهار کرد: ما در این سالها ضوابط اجتماعی را از بین بردهایم. از بین بردن ضوابط اجتماعی سبب بیهودگی، عدم خلاقیت و بیفکری در میان افراد جامعه میشود.
وی گفت: نگاهی به مباحثی که مطرح میشود بکنید؛ هیچکس حرف کارشناسان و متخصصان را نمیخواند. این موضوع خود باعث یاس در کارشناسان میشود. اگر این تعامل و توجه بین حوزه اجرایی و کارشناسی وجود داشت، مشکلات راحتتر میتوانست حل شود و به مسئلهای به این مهمی (یعنی یاس اجتماعی) توجه و رسیدگی لازم میشد.
اقلیما گفت: سالانه ۱۰۰ الی ۱۲۰ هزار نفر از ایران برای ادامه تحصیل به کشورهای دیگر دنیا میروند. این در حالی است که ما هزینه هنگفتی برای تحصیل اینها اختصاص دادهایم. چرا ما باید شرایط شغلی و اجتماعی و فرهنگیای ایجاد بکنیم که افرادی که میتوانند در جایگاه مناسب مفید واقع شوند، از کشور خارج شوند؟
این مددکار اجتماعی با بیان این که رهبر انقلاب بارها به دو امرِ شایستهسالاری و پاسخگویی توسط مسئولان و جامعه تاکید کردهاند؛ گفت: اما آیا ما توجهی به این موضوع کردهایم؟ خیر. در جامعه ما هیچ چیز جای خودش نیست. در وهله اول ما باید افراد را براساس شایستگیهایشان در جایگاههای خود قرار دهیم و سپس باید بتوانیم در برابر مسائل و مشکلات پاسخگو باشیم.
رییس انجمن مددکاری ایران گفت: اگر ما فقط بشنویم و پاسخی ندهیم و از آن بدتر دستمان را جلوی گوشمان برده و نشنویم؛ آسیبها چندبرابر میشوند و به تبع یاس و نا امیدی اجتماعی بیشتر.
وی گفت: ما باید شرایط و ضوابط اجتماعی به بهنحوی اصلاح کنیم که هرکس سرجای خودش قرار گیرد و از جانب خودش سخن بگوید تا آشفتگی و ناامیدی به جامعه سرایت نکند.