در حالی که دو هفته تا پایان زمان قانونی دولت برای ارائه لایحه بودجه سال 94 کل کشور به مجلس باقی مانده است گمانه زنی ها درباره تعیین نرخ ارز در بودجه آغاز شده است.

بر اساس ماده ۲۶ آیین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی، رئیس جمهور تا ۱۵ آذرماه سال جاری مهلت دارد تا لایحه بودجه سالاکه کل کشور در سال ۹۴ را به مجلس شورای اسلامی تقدیم کند تا نمایندگان مجلس نیز در زمان لازم لایحه را بررسی و قانون بودجه سال آینده کل کشور را تدوین کنند.

در حالی که دو هفته تا پایان زمان قانونی دولت برای ارائه لایحه بودجه زمان باقی مانده است محمدباقر نوبخت معاون برنامه ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری از ارائه لایحه بودجه در موعد مقرر خبر داده و در صورتی که این اتفاق رخ دهد برای دومین سال پیاپی لایحه بودجه در موعد مقرر به مجلس می رسد.

در این شرایط اما گمانه زنی ها درباره برخی بندهای لایحه بودجه همچون قیمت نفت، دلار و همچنین آینده قانون هدفمندی یارانه ها مطرح شده است و بنا بر اظهارات وزیر نفت قیمت نفت در بودجه در محدوده ۸۰ دلار است و بر اساس اظهارات نوبخت دولت در قانون بودجه سال آینده به بررسی نحوه پرداخت یارانه ها خواهد پرداخت.

اما وضعیت قیمت نفت در شرایطی در لایحه بودجه سال آینده کل کشور مشخص شده است که کمتر اظهارنظری درباره تعیین قیمت ارز در لایحه بودجه سال آینده مطرح شده است و این در شرایطی است که از زمان آغاز فعالیت دولت یازدهم تا کنون بازار ارز در آرامش قرار داشته و کمتر شاهد نوسان قیمتی در این بازار بوده ایم.

بر همین اساس غلامرضا تاج‌گردون، رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس گفته است نرخ دلار را در نرخ فعلی ۲۶۵۰ تومان مصلحت می‌دانم و نرخ مناسبی است. به نظر من بیشتر از این جا ندارد که قیمت را بالا ببریم و دلیل هم ندارد که ارزش دلار را افزایش دهیم و کار درستی نیست. در نتیجه من همین نرخ را ترجیح می‌دهم.

وی گفته است واقعا بیش از این ظرفیت ندارد که قیمت دلار را بالا ببریم. ما باید طبقه‌های مختلف جامعه را در نظر بگیریم و فقط به خاطر صادرات نباید این اتفاق بیفتد. طی دو سال گذشته نرخ ارز سه برابر شد و به عبارتی، ارزش پول ملی یک‌سوم شد، بنابراین اصلا بیشتر از این ظرفیت ندارد که قیمت را بالا ببریم. من فکر می‌کنم همین نرخ کفایت می‌کند و اگر تامین کسری را بخواهیم با افزایش نرخ دلار جبران کنیم، یک خطای بزرگی کرده‌ایم.

تاجگردون همچنین گفته استدولت امسال نمی‌تواند این کار را انجام دهد، چون یکسان‌سازی نرخ ارز منابع نیاز دارد.

در همین رابطه مهدی تقوی عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی در مورد پیشنهاد نرخ دلار در بودجه سال ۹۴ گفته است تعیین نرخ دلار در لایحه بودجه سال آینده بستگی به نرخ ارز و پیش بینی های دولت و بانک مرکزی دارد، به عبارت دیگر اگر نرخ دلار بیش از حد یا کمتر از حد واقعی پیش بینی شود، مسئله ایجاد خواهد کرد.

این کارشناس ارشد مسائل اقتصادی با ذکر این مطلب که الان شرایط برای پیش بینی نرخ دلار سخت است، تاکید کرده است قیمت دلار بستگی به این دارد که مذاکرات هسته ای به چه نحوی در ادامه دنبال شود. چنانچه قیمت دلار در بودجه را بالا پیش بینی کنیم، این امر منجر به چاپ بیشتر ریال و در نتیجه افزایش نرخ تورم خواهد شد و اگر کمتر از حد پیش بینی کنیم هم همین مشکلات ایجاد می شود، بنابراین پیش بینی نرخ دلار کار سختی است و مسائل سیاسی در تعیین نرخ دلار بسیار تاثیرگذار است.

تقوی با اشاره به اینکه نرخ دلار در زمان فعالیت دولت یازدهم از حدود ۴ هزارتومان اکنون به حدود ۳۲۰۰ تومان رسیده است، تعیین نرخ دلار حدود ۲۲۰۰ تومان را برای بودجه سال ۹۴ منطقی تر دانسته و می گوید البته دولت علاقه مند است که نرخ دلار را گران تر در نظر بگیرد، چون با فروش ارز درآمد ریالی بیشتری کسب می کند.

این اظهارات در شرایطی مطرح می شود که مسئولان بانک مرکزی اعلام کرده اند به دنبال تک نرخی شدن ارز هستند و این احتمال وجود دارد که ارز در سال ۹۴ به سمت تک نرخی شدن حرکت کند.

در همین رابطه ئیس کل بانک مرکزی دو مطلب اساسی در سیاست های ارزی را یکی ایجاد تعادل، آرامش و ثبات در بازار ارز و یکسان سازی نرخ ارز و دیگری را ایجاد مقررات آسان و قابل درک برای فعالان اقتصادی دانسته و می گوید در سیاست اول، شرایط توام با آرامش را در بازار ارز داریم و هدف بانک مرکزی این است که در اولین فرصت شرایط تک نرخی شدن ارز را داشته باشد اما این امر منوط به تحقق پیش نیاز آن است که مهم ترین پیش نیاز شرایط بین المللی است.

سیف تاکید کرده است بانک مرکزی بر این باور است تا قبل از شفاف شدن شرایط بین المللی به دنبال یکسان سازی نرخ ارز نرود. یکی از بزرگترین مشکلات فعالان اقتصادی به ویژه کسانی که با ارز سر و کار داشتند، غیر از تلاطم بازار ارز، ابهامات بسیار و گاهی تناقض هایی بود که در دستور العمل های بانک مرکزی وجود داشت.

وی گفته است در حال حاضر آمادگی تک نرخی شدن دلار در کشور با وجود ثبات در بازار ارز وجود دارد، اما باید از نظر تثبیت در شرایط روابط بین المللی نیز مطمئن شویم که اگر این اطمینان حاصل شد به فاصله ۶ ماه می توانیم نرخ را انتخاب کرده و اقتصادمان را به سمت یک بازار با ثبات حرکت دهیم.

این در شرایطی است که قیمت ارز رسمی در ۱۰ سال گذشته از ۹۰۲ تومان با افزایش ۱۷۴۸ تومانی به ۲۶۵۰ تومان رسیده است که البته بیشتر این افزایش قیمت مربوط به نوسانات ارزی در سال ۹۱ است.

در جدول زیر قیمت ارز رسمی و آزاد در ۱۰ سال گذشته آمده است:

سال


ارز رسمی(تومان)


ارز آزاد(تومان)

۱۳۸۴


۹۰۲


۹۰۴

۱۳۸۵


۹۱۹


۹۲۲

۱۳۸۶


۹۲۸


۹۳۵

۱۳۸۷


۹۵۷


۹۶۶

۱۳۸۸


۹۸۳


۱۰۰۰

۱۳۸۹


۱۰۳۶


۱۱۰۰

۱۳۹۰


۱۰۵۰


۱۹۰۰

۱۳۹۱


۱۲۲۶


۳۲۰۰

۱۳۹۲


۲۴۵۰


۳۵۰۰

۱۳۹۳


۲۶۵۰


۳۱۰۰

۱۳۹۴


***


حدود ۳۲۵۰ تومان