وزیر و معاونان وزارت بهداشت با اشاره به ابلاغ کتاب جدید تعرفه های پزشکی در گام سوم اجرای طرح تحول نظام سلامت، عنوان داشته اند که برخورد با دریافتهای غیرمتعارف یا همان پول زیرمیزی که برخی پزشکان از بیماران خود طلب می کنند، از 15 آبان آغاز خواهد شد. این در حالی است که برخی از دست اندرکاران سلامت، بر این عقیده اند که وعده حذف زیرمیزی، شعاری بیش نیست.

با ابلاغ کتاب جدید تعرفه های پزشکی که در آن ۱۷۰۰ خدمت جدید سلامت تعرفه گذاری شده است، مدیران وزارت بهداشت معتقدند که صفحه جدیدی از تحول در حوزه سلامت باز شده و شرایط برای بهبود وضعیت نطام سلامت کشور، فراهم شده است. بطوریکه دکتر محمد حاجی آقاجانی معاون درمان وزارت بهداشت از حذف تمام اضافه‌ پرداختی‌ های بیماران از ۱۵ آبان در سراسر کشور خبر داده و گفته است که با توجه به حکم قانونی هیئت وزیران، از ۱۵ آبان با کسانی که از بیماران پرداخت اضافی بگیرند به‌ جد برخورد می‌شود.

به گفته وی، در طرح تحول نظام سلامت برای حفاظت از پرداختی مردم سه موضوع دنبال شد. اول اینکه هزینه‌های بیماران از ۴۰ درصد به حدود ۸ درصد کاهش یافت و دوم اینکه بیماران برای تهیه تجهیزات پزشکی به بیرون بیمارستان ارجاع داده نشوند و در نهایت هزینه اضافی از بیمار توسط پزشک یا مؤسسه گرفته نشود.

معاون درمان وزارت بهداشت، در تشریح همراهی بیمارستانهای خصوصی و همچنین بیمه‌ها برای اجرای کتاب جدید تعرفه های پزشکی، ابراز امیدواری کرده است که در بیمارستانهای خصوصی با ضابطه‌ مند شدن کتاب ارزشهای نسبی هزینه پرداختی از جیب مردم کاهش یابد. از آن طرف نیز امیدواریم بیمه‌ها در این مقوله ما را همراهی کنند ولو اینکه دچار ضرر شوند زیرا درخواست ما آن است که در ماههای آینده وزارت بهداشت را همراهی کنند تا در سالهای بعدی حتی اگر ضرری نیز متقبل شدند جبران خواهد شد.

در همین حال، عبدالرحمان رستمیان نایب رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس نهم، تاکید کرد: نمایندگان مجلس تاکید دارند که تحت هیچ شرایطی در بخش دولتی و خصوصی نباید دریافت خارج از تعرفه پزشکی صورت گیرد.

وی با اشاره به جلسه ای که معاونان وزارت بهداشت در کمیسیون بهداشت و درمان مجلس برای بررسی ابلاغ کتاب جدید ارزش‌گذاری نسبی خدمات داشته اند، گفت: معاونان وزیر بهداشت نیز بر این امر تاکید داشتند که ابلاغ این کتاب گامی در جهت مبارزه با پدیده شوم زیرمیزی است و از بروز دریافتهای خارج از تعرفه برخی پزشکان جلوگیری می‌کند.

در همین ارتباط دکتر سید حسن هاشمی وزير بهداشت با عنوان این مطلب که كتاب ارزش نسبي خدمات سلامت حاصل ساعتها كار كارشناسي است، گفت: يكي از مراحل طرح تحول نظام سلامت، اجراي كتاب ارزش نسبي خدمات سلامت در قالب اصلاح تعرفه‌هاست.

به گفته وی، در طول سالهاي گذشته ميزان تعرفه‌هاي پزشكي متناسب با ساير صنوف رشد پيدا نكرده بود و K جراحي سالهاي متمادي ثابت بود اين در حالي بود كه قيمت ارز ۳ برابر افزايش يافته بود و به همين دليل شاهد دريافت غيرمتعارف از سوي برخي از پزشكان بوديم.

وزير بهداشت خاطرنشان كرد: يكي از مهمترين و سخت‌ترين كار دولت در حوزه بهداشت و درمان منطقي كردن تعرفه‌ها بوده است كه با اجراي كتاب ارزش نسبي خدمات سلامت، از اين پس بايد همه با دولت و قانون همراهي كنند و اميدواريم در بازه زماني مشخص به سمتي پيش برويم كه تعرفه‌ها واقعي شوند و براي تحقق اين هدف نيازمند يكپارچگي بين دولت و دستگاه‌هاي وابسته به دولت هستيم.

هاشمي با بيان اينكه هماهنگي‌هاي لازم بين وزارت بهداشت با سازمانهاي بيمه‌گر، وزارت اقتصاد و دارايي، سازمان امور مالياتي و وزارت دادگستري براي اجرايي شدن كتاب ارزش نسبي خدمات سلامت صورت گرفته‌ است، تصريح كرد: از ۱۵ آبان به بعد برخوردهاي قانوني با متخلفان به وسيله مكانيزم‌هاي پيش‌بيني شده صورت خواهد گرفت. البته اميدواريم فضايي ايجاد شود كه هيچ كس مجبور به پرداخت هزينه نباشد و خارج از دايره قانون عمل نكند.

از شعار تا عمل

اما دکتر علی فتاحی معاون انتظامی سازمان نظام پزشکی ایران، نظر دیگری در این ارتباط دارد. وی درباره روند شکایات از پزشکان و کنتزل دریافتهای غیرمتعارف، معتقد است در ماههای اخیر شکایت تعرفه‌‌ای کمتری نسبت به سالهای گذشته داشتیم و امیدواریم باز هم کاهش یابد، اما نمی‌توانیم بگوییم به صفر می‌رسد زیرا یک شعار بیش نیست.

در همین حال دکتر سید غلامرضا فنایی عضو انجمن صنفی بیمارستانهای خصوصی معتقد است که قبل از برخورد حذفی با پزشکان بهتر است در مورد خدمات‌رسانی آنها نیز صحبت شود چرا که پس از جنگ توانستیم با خدمات مناسب این قشر، خودکفا شویم. با این وجود اگر کتاب تعرفه خدمات درمانی اجرا شود و درآمد پزشک و تعرفه متناسب با تورم تغییر یابد رابطه نامناسب بین پزشک و بیمار از بین خواهد رفت. تعرفه‌های پزشکی را به مدت ۶ سال فریز کردند و این در حالی است که تعرفه‌های دیگر خدمات را مثل آب، نان و... افزایش دادند اما ویزیت پزشکان ثابت ماند و مانند تورم رشد نکرد و همین باعث بروز مشکل شد. باید کاری کنیم در کنار ارائه خدمات مناسب پزشکان را راضی نگه داریم تا به خارج از کشور نروند تا به مردم و پزشکی اجحاف نشود و دولت توان برنامه‌ریزی داشته باشد.

واکنش تند وزیر به دریافتهای غیرقانونی

در این بین وزیر بهداشت در جمع روسای دانشگاههای علوم پزشکی و رئیس و معاونان سازمان نظام پزشکی کشور، بر عزم جدی وزارت بهداشت برای حذف دریافتهای غیرقانونی برخی پزشکان و جراحان تاکید کرد و گفت: که این بار موضوع فرق می کند و اگر نتوانیم این بار جلوی چنین رفتارهای غیر اخلاقی و غیرقانونی را بگیریم، طرح تحول نظام سلامت که با هزاران امید و آرزو اجرایی شده است، شکست می خورد. بنابراین، شک نکنید که چنین پزشکانی جایی برای طبابت در ایران نخواهند داشت.

هاشمی با اشاره دریافتهای ۳۰ و ۵۰ میلیونی برخی جراحان برای اعمال جراحی قلب، بینی و...، در ارتباط با نگاه چنین پزشکانی به طرح تحول نظام سلامت و برخورد با دریافتهای غیرقانونی و زیرمیزی، گفته است: این گروه از پزشکان و جراحان گفته اند که دو سه هفته ای مطب خودمان را تعطیل می کنیم!! اما بنده می گویم که این افراد جایی برای طبابت در کشور ندارند. زیرا، وزارت بهداشت هیچ وقت به این اندازه در برخورد با تخلفات پزشکی مصمم نبوده و مطمئن باشید که انجام این کار شدنی است.

وزیر بهداشت خطاب به بیمه ها و مسئولان سازمان نظام پزشکی کشور گفته است که منتظر ابلاغ نباشید و از همین حالا برای آن دسته از پزشکانی که نصحیت پذیر نیستند و گوش شنوا برای همکاری ندارند، پرونده تشکیل بدهند.

این توصیه وزیر بهداشت، حکایت از این واقعیت دارد که برخی از پزشکان زیرمیزی بگیر، کاملا شناخته شده و معرف جامعه پزشکی و مردم هستند. از همین رو، نیازی به شناسایی آنها نیست. اما آن طور که وزیر بهداشت تاکید کرده است، می بایست در انتظار خبرهای خوشی از برخورد با تخلفات پزشکان و جراحانی بود که مشغول خالی کردن جیب بیمارانی بود که مجبور شده اند تمام زندگی خود را برای پرداخت دستمزدهای کلان این قبیل پزشکان، به حراج بگذارند.

سئوالی که از همین حالا در اذهان مردم و بیماران نقش بسته و برای شنیدن پاسخ آن لحظه شماری می کنند، این است که آیا بازار کسب و کار پزشکان متخلف برچیده می شود؟ رویایی که اگر محقق شود، نظام سلامت را دچار تحولی عظیم خواهد ساخت.