مشاور اسبق امنیت ملی آمریکا، اشغال عراق را سبب بی‌ثباتی خاورمیانه دانست و با اشاره به ایران گفت: اگر مذاکرات حقیقی بر این اساس باشد که غنی‌سازی را حق ایران بدانیم، احتمال موفقیت مذاکرات هست.

«زبیگنیو برژینسکی» نظریه‌پرداز و سیاستمدار سرشناس آمریکایی و مشاور اسبق امنیت ملی این کشور در تازه‌ترین اظهارنظر خود در کتاب «نگاهی راهبردی؛ آمریکا و بحران رهبری دنیا» جنگ آمریکا علیه عراق و اشغال این کشور را اشتباهی اعلام کرد که مشروعیت آمریکا را به همراه اعتبار رئیس جمهوری این کشور از بین برد و آن را فاجعه دانست.

برژینسکی گزینه اقدام نظامی علیه ایران را فاجعه‌ای بزرگ‌تر دانست و با بیان اینکه «نباید به جایی برسیم که بگوییم راهی جز جنگ نداریم» تاکید کرد که در صورت اقدام علیه ایران، پایگاه‌های نظامی آمریکا در منطقه به همراه نیروهای آن در افغانستان و عراق به خطر می‌افتند.

وی در ادامه خواستار به رسمیت شناخته شدن حق ایران در غنی‌‌سازی ولو در درجه پایین شد و تاکید کرد که اگر گفت‌وگویی حقیقی با ایران صورت بگیرد، احتمال موفقیت مذاکرات وجود خواهد داشت.

برژینسکی: جنگ عراق اشتباه بود و اعتبار آمریکا را از بین برد

برژینسکی در تحلیلی عمیق از چالش‌های پیش‌روی آمریکا در گفت‌وگو با نشریه «نشنال اینترست» جنگ عراق را «اشتباه» دانست و در خصوص عوامل شکست نیروهای غربی [و ناتو] در ایجاد دوره‌ای جدیدی در برتری دادن غرب بر جهان پس از فروپاشی شوروی اعلام کرد: فکر می‌کنم که غرب خسته است. اروپا قطعا احساس مسئولیت جهانی را از دست داده است. این در بخشی از خود، به دلیل تاسیس اتحادیه اروپا بود. اما آمریکا رفتار بر اساس خودکفایی را آغاز کرد همانطور که فکر کرد که تاریخ حقیقتا به پایان خود رسیده است.

برژینسکی در خصوص تاثیر برخی تصمیم‌های قدرت‌های غربی در به وجود آمدن وضع کنونی دنیا، مانند جنگ عراق، گفت: [جنگ عراق] فاجعه بود... مشروعیت آمریکا را در دنیا از بین برد. اعتبار رئیس جمهوری را در هم شکست و هزینه‌هایی هنگفت بر دولت آمریکا بار کرد که در بی‌ثبات کردن کل خاورمیانه نقش داشت. نقش مثبت صدام در مهار ایران را باید به این افزود، در مقایسه با عراق امروز که در بی‌ثباتی غرق شده است. این یعنی اینکه دنیا می‌توانست طوری دیگر باشد اگر آمریکا عراق را اشغال نکرده بود. به بیان ساده، خاورمیانه باثبات‌تر از الان می‌بود.

مردم آمریکا از تحولات دنیا بی‌خبرند/سران هم با هوشمندی رفتار نمی‌کنند

نشریه نشنال اینترست در ادامه درباره ضرورت این مطلب سوال کرد که آمریکا باید هویتی داشته باشد که تاثیرش بر کشورها و ملت‌های دنیا را حفظ کند و اینکه حجم خسارتی که اقدامات [اشتباه] آمریکا پس از جنگ سرد به وجهه آمریکا زد چقدر است، برژینسکی گفت: آمریکا متاسفانه مشروعیت ما را گرفت. این امر سبب می‌شود خیلی ساده بخش‌هایی از دنیا به طور غریزی با ما دشمن باشند. بدتری این است که ما این را نادیده گرفتیم و طوری رفتار کردیم که گویی ماموریتی ویژه داشتیم. البته در کنار این امور نمی‌توان در هر اتفاقی آمریکا را سرزنش کرد. دوره گذشته شاهد کشمکش سلطه‌جویی بین قدرت‌های بزرگ بود.

برژینسکی افزود: اما آنچه حقیقتا نگران کننده است... این است که مردم ما [تحولات] دنیا را نمی‌فهمند و هیچ اطلاعی از اتفاقات دنیا ندارند... وضع وقتی بدتر می‌شود که سران هم با هوشمندی رفتار نمی‌کنند و بر شعارهای ساده تکیه می‌کنند.

اگر مذاکره حقیقی با ایران شود، احتمال موفقیت هست/حمله به ایران فاجعه‌ای بزرگ‌تر از فاجعه عراق است

در خصوص مسئله ایران، نشریه نشنال اینترست از احتمال حمله آمریکا و همچنین اسرائیل به ایران سخن گفت که برژینسکی احتمال اقدام از جانب اسرائیل را بیشتر از آمریکا دانست و با بیان اینکه تردید دارد که آمریکا چنین اقدامی بکند، هشدار داد: آغاز کردن جنگ ساده است اما تمام کردن آن خیلی سخت است.

مشاور امنیت ملی اسبق آمریکا افزود: قیمت انرژی بسیار بالا خواهد رفت. این، بر اقتصاد دنیا فوق‌العاده تاثیر می‌گذارد. بدتر اینکه ما اروپایی‌ها را در اختیار روس‌ها قرار می‌دهیم. آنان [اروپایی‌ها] در این دوره خیلی نگرانند که قیمت انرژی بالا نرود همچنانکه طبق پیش‌بینی‌های بودجه‌شان قیمت بین ۹۰ تا ۱۲۰ دلار است. اما اگر قیمت هر بشکه نفت به بالای ۲۰۰ دلار جهش کند، این برای آنان مناسب نخواهد بود. علاوه بر این، حمله به ایران فاجعه‌ای بزرگ‌تر است زیرا پایگاه‌های نظامی ما در منطقه و همچنین نیروهای ما در افغانستان و عراق را در معرض تهدید قرار می‌دهد.

وی هشدار قبلی خود را نیز درباره جنگ با ایران که کل منطقه را در بر می‌گیرد، تکرار کرد و گفت: نباید به نقطه‌ای برسیم که بگوییم [جز جنگ] هیچ راهی نداریم. ما راه داریم. ما این راه را داریم که اسرائیلی‌ها را به اجتناب از جنگ متقاعد کنیم. اگر مذاکرات حقیقی [با تهران] با این مبنا انجام شود که غنی‌سازی با درجه پایین را حق ایران بدانیم، احتمال موفقیت مذاکرات را بعید نمی‌بینم... اگر توافق شامل حل و فصلی سخیف برای ایران باشد، ما قطعا به توافق نخواهیم رسید... .

راهکار دو دولت برای مسئله فلسطین خیلی دیرهنگام است

در خصوص منازعه اسرائیل با فلسطین نیز برژینسکی به صورت مشروح در کتاب خود سخن گفته است. وی تشکیل دو دولت را گزینه‌ای بسیار دیرهنگام دانست «زیرا ادامه این راه‌حل بر مبنای حل و فصل حقیقی بین طرفین است... این امر خیلی دشوار است آنهم در شرایط کنونی که یک طرف قدرتمندتر است و انگیزه‌ای بر دادن امتیاز ندارد. در مقابل هیچ طرفی در خارج از این دو هم به سوق دادن مسئله به جلو ملتزم نیست».