مقامات دولت تدبیر و امید هشدار می دهند علائم سونامی چند میلیونی بیکاری در کشور وجود دارد و به زودی میلیون‌ها تحصیل کرده دانشگاهی به پشت دروازه‌های بازار کار می رسند که اگر نتوان به موقع به نیازهای شغلی آنها پاسخ گفت، حتما سیلی ویرانگر در راه خواهد بود.

اکبر ترکان مشاور ارشد رئیس جمهور می گوید در حال حاضر ۳ میلیون نفر در کشور بیکار داریم، مرکز آمار ایران اعلام کرده است در پایان سال ۹۲ تعداد بیکاران حدود ۲.۵ میلیون نفر بوده است.

با این حال، وزیر کشور هشدار داده با روند فعلی در سال ۱۴۰۰ تعداد بیکاران تحصیل کرده کشور به ۱ میلیون نفر می رسد؛ از آنسو وزیر اقتصاد از احتمال وقوع بیکاری ۸ میلیون نفری در کشور سخن گفته و علی ربیعی نیز هشدار می دهد در سال های آینده ۴.۵ میلیون نفر به جمعیت فارغ التحصیلان جویای کار کشور افزوده می شود.

روایت‌های متفاوت از بیکاری

علاوه بر این، کارشناسان و فعالان بازار کار کشور معتقدند آمارهای اعلام شده از سوی مرکز آمار ایران درباره بیکاری با واقعیات جامعه همخوانی ندارد و اساسا استانداردهایی که در استخراج آمار بیکاران مورد استفاده قرار می گیرد، خیلی در ایران جواب نمی دهد؛ بنابراین همواره تعداد بیکاران را تا ۲ برابر آنچه که در هر فصل و یا هر سال اعلام می شود می دانند؛ پس از نظر کارشناسان بازار کار تعداد بیکاران در حال حاضر دستکم ۵ میلیون نفر است.

اما با وجود آمارهای گوناگون و متعددی که همواره از سوی افراد و مسئولان در بخش های مختلف درباره بیکاری ارائه می شود چند نکته حائز اهمیت در این زمینه وجود دارد که امروز به یک چالش اساسی پیش روی دولت تبدیل شده است.

همانگونه که رئیس جمهور نیز پیش از این اعلام کرده است، بیکاری در کنار حل مشکل تورم دو چالش بزرگ و جدی ای است که دولت باید در سال جاری با آن مواجه شود. از نظر جامعه نیز بیکاری یکی از مهم ترین اولویت ها و بزرگترین دغدغه بسیاری از خانواده ها محسوب می شود.

رئیس جمهور: بیشترین تقاضا از دولت شغل است

حسن روحانی؛ رئیس جمهوری در جریان سفر به استان ایلام گفته است در مسیری که می آمدم (مسیر فرودگاه تا محل سخنرانی برای هموطنان ایلامی)، بیشترین تقاضا و نوشته هایی که در دست مردم بوده است، درخواست برای کار بوده است.

این یک واقعیت است؛ متاسفانه امروز کمتر خانواده ای را می توان یافت که در آن حداقل یک نفر جویای کار که عموما نیز تحصیل کرده دانشگاهی هستند وجود نداشته باشد؛ بنابراین ادامه بیکاری جوانان جویای کار و عدم دسترسی آنها به یک فرصت شغلی مناسب به شدت خانواده ها را تحت تاثیر قرار داده و هم اکنون بیشتر والدین از این بابت نگرانی های جدی دارند.

بیکاری امروز در کشور به یک معضل بزرگ تبدیل شده که به دنبال خود مسائل و تبعات منفی فراوان دیگری نیز برای جامعه به همراه دارد و به عبارت دیگر هزینه هایی برای کشور ایجاد کرده است.

بالا رفتن سن ازدواج، بی استفاده ماندن بخش قابل توجهی از توان کشور که می تواند در خدمت توسعه قرار گیرد، فرار مغزها و مهاجرت اجباری بخشی از بدنه توانمند بازار کار به خارج به امید یافتن شغل و مسائلی از این دست هزینه هایی است که بیکاری می تواند بر جامعه تحمیل کند.

کارشناسان بازار کار معتقدند در دستکم یک دهه اخیر دولت ها موفق به ارائه راهکارهای موثری برای خروج کشور از وضعیت بحران بیکاری نشده اند و مستند آن هم اینکه تعداد بیکاران در طول سال های گذشته کاهش نیافته و روند بحران بیکاری همچنان در جامعه وجود دارد.

۱۹ ماه انتظار کارجویان برای شغل

وزارت کار اخیرا با انتشار نتایج تحقیق از وضعیت انتظار جوانان برای ورود به بازار کار اعلام کرد: حدود ۴۰ درصد از افراد جویای کار بیش از ۱۹ ماه را در انتظار پیدا کردن یک شغل می مانند. همچنین به دلیل عدم وجود مکانیزم های روشن در جذب نیرو در بازار کار، اغلب افراد به جای عرضه توانمندی ها و تخصص خود، به دنبال پیدا کردن یک آشنا و یا معرف در بنگاه ها برای ورود به بازار کار هستند.

این مسئله می تواند منجر به چیدمان نادرست نیروها در کشور، اتلاف مهارت و توانمندی افراد و همچنین لطمه به توسعه کشور شود چرا که ممکن است بسیاری از افراد در جایگاه های واقعی خود قرار نداشته باشند.

علی ربیعی وزیر تعاون، کار و رفاه در جدیدترین اظهارات خود پیرامون مسائل بازار کار کشور گفت: یکی از مشکلات پیش روی برنامه ریزی دولت در حوزه اشتغال همین تغییر نگاه نیروی کار است.

وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی شمار تحصیل کردگان جویای کار را ۴۵ درصد کل جمعیت بیکار کشور دانست و از اضافه شدن ۴ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر دیگر در سال های آینده به این جمعیت خبر داد و افزود: باید برای این گروه از افراد جامعه شغل هایی را تعریف و برای آن سرمایه گذاری کنیم.

ربیعی وظیفه سازمان آموزش فنی و حرفه ای را آماده کردن این گروه از جویندگان کار و پیوند آنان با شغل و تولید دانست و از کارآفرینان هم خواست با ایجاد یک جنبش کارآفرینی برای ایجاد اشتغال در کشور وارد میدان شوند.

۴۵ درصد بیکاران کشور، درس خوانده اند

وی ایجاد اشتغال از طریق مشاغل کوچک، روی آوردن به مشاغل روستایی و خانگی را از دیگر برنامه های دولت در سال ۹۳ برای پاسخ دادن به نیاز بازار کار دانست.

وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی همچنین از تهیه نقشه اشتغال استان ها بر اساس خوشه های صنعتی هر استان در سال ۹۳ خبر داد و گفت: بر اساس این نقشه، سازمان آموزش فنی حرفه ای کشور وظیفه دارد مهارت های مورد نیاز مناطق مختلف کشور تحت پوشش آموزشی خود قرار دهد.

ربیعی از اختصاص ۸ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان تسهیلات بانکی برای بنگاه های تولیدی بزرگ خبر داد و گفت: با این اعتبار که موانع بانکی آن بزودی برطرف می شود، دولت کمک خوبی به بخش های تولیدی کشور می کند.

وی افزود: این وزارتخانه هم با پرداخت وام به مشاغل خُرد در قالب پشتیبان و تعاونی های کوچک، آماده حمایت از کارآفرینان در این بخش است. ربیعی به شرایط اقتصادی کشور که هم اکنون با رکود و تورم روبرو است اشاره و تاکید کرد: برای خارج شدن از این وضع باید نگرشمان را به کار تغییر دهیم.

وزیر کار دستیابی به رشد اقتصادی ۷ درصدی را برای ارتقای کیفیت و بهره وری ضروری دانست و گفت: برای افزایش تولید نیز باید به آموزش های مهارت توجه ویژه شود. ربیعی با بیان اینکه بخش قابل توجهی از نیروی کار دانش آموخته هستند، بر لزوم ارتقای مهارت این گروه از دانش اموختگان تاکید کرد.

ربیعی با اشاره به منابع موجود در صنایع بزرگ، هزینه ایجاد یک شغل در صنعت پتروشیمی را ۲۰ میلیارد ریال (دو میلیارد تومان) دانست و تاکید کرد: برای توسعه مشاغل باید به سمت حرفه های روستایی، خانگی و بنگاه های کوچک گام برداشت.