وقتی مدیریت کلان سیما معترف به خاموش بودن ماهواره ها در زمان پخش سریال پایتخت ۳ هستند ، روی دیگر سکه این است که بعد از این خانه‌های مردم با ماهواره‌ها گرم می‌شوند، اگر چنین است، مسئولیت این وضعیت با چه کسی هست؟

محمدتقی فهیم: ۲۵ فروردین پیامکی روی گوشی ام آمد که می شد با پرداخت ۳۰۰ تومان برای یک ماه از موسیقی های پیشواز اعلام شده برای انتظار تماس گیرنده استفاده کنم . یکی از کد ها را انتخاب و وارد کردم . پاسخ آمد : «شما ۷۹۳۸۶ امین نفری هستید که آهنگ پیشواز سریال پایتخت ۳ را انتخاب کرده اید» . یعنی مسئولین سرور پیامکی هم از این استقبال شگفت زده شده بودند .

استقبال از سریال «پایتخت ۳ » نیازمند تحقیق و نظرسنجی نیست . در تعطیلات نوروز هرجا بودیم و به هرخانه ای می رفتیم یا تصویر شبکه یک پخش می شد و یا صحبت از نقی معمولی و ارسطو و همسر چینی اش داغ بود . البته در فحوای همه صحبت ها ، بحث اسپانسرهای افراطی گنجانده در لابلای برنامه هم مورد نقد و مخالفت مردم بود . البته مراد این قلم نقد سریال یا مدح و ذم آن نیست .

هفته گذشته آقای علی دارابی (معاون محترم سیما) مطلبی با مضمون تاثیر مثبت این سریال در زمینه های مختلف قلمی کرده و برای رسانه ها ارسال فرموده بودند . نوشته ایشان با این جمله به پایان می رسید : «پایتخت ۳ سریالی بود که خانه ها را گرم و ماهواره ها را خاموش کرد» .

اکنون پرسش جدی ما از مدیران رسانه ملی این است که طی چند روز سپری شده از خاتمه پایتخت ۳، خانه های مردم با چه تصویرهایی گرم می شود ؟

مردم پای چه شبکه و برنامه ای می نشینند ؟

در بقیه ایام پیش رو،خانواده‌ها (که بعضا حتی در روستاها نیز ماهواره دارند) ،وقت خود را چگونه سپری خواهند کرد ؟

مطمئنا آقای دارابی و همکارانشان در مدیریت میانی رسانه ملی می دانند که راس استراتژی دشمنان کشور را جدا کردن مردم از حکومت به وسیله ابزارهایی مانند ماهواره ، اینترنت و امثالهم تشکیل می دهد . نظریه معروف برژینسکی را نیز بی تردید مد نظر دارند . بنابراین وقتی مدیریت کلان سیما معترف به خاموش بودن ماهواره ها در زمان پخش سریال پایتخت ۳ هستند ، روی دیگر سکه این است که بعد از این مردم با ماهواره ها گرم می شوند ، اگر چنین است ، مسئولیت این وضعیت با کی هست؟ به ویژه که حالا جملگی صاحب نظران جامعه شناسی و کارشناسان رسانه براین رویکرد اتفاق نظر دارند که اصلی ترین راه مقابله با رسانه های معاند ، سلبی نیست ، بلکه ایجابی است . دراین صورت وظیفه اصلی مبارزه ی ایجابی با کسانی که خواهان فاصله مردم از حکومت هستند برعهده چه دستگاه ، نهاد و رسانه ای است؟ بی تردید بخش های مختلفی از مدیریت کلان فرهنگی کشور و نیز دولت و مجلس دراین وضعیت مسئولیت دارند اما وظیفه رسانه ملی در راستای تحقق مقابله و مبارزه با تهاجم فرهنگی بر کسی پوشیده نیست . آیا به صرف اینکه سالی چند برنامه ماهواره خاموش کن ساخته و پخش شود و در بقیه سال مردم به دامن رسانه های خارجی رها شوند کفایت می کند ؟ آیا با چنین رویکردی می توان از ایجاد رخنه فرهنگی مورد اشاره مقام معظم رهبری پیش گیری کرد ؟ کما اینکه نتوانسته ایم . قبول ندارید ؟ به آمارها مراجعه فرمایید و به تحلیل علمی آن بپردازید . رویش ها و ریزش ها را بررسی کنید . کمیت استفاده از ماهواره را نسبت به چند سال اخیر تجزیه و آنالیز فرمایید . اگر نرفته اید و ندیده اید (که حتما دیده اید) سری به کم جمعیت‌ترین روستا و دورافتاده‌ترین دهات و شهرک ها بزنید و از نزدیک و با واقعیت ها آشنا شوید . تا همین چند سال پیش مردم و خانواده های روستایی به دلیل نوع زندگی به هم پیوسته خود ، از داشتن ماهواره ابا داشتند . وجود «دیش» در منازل شرمساری داشت . همسایه و اقوام به دارنده آنتن و گیرنده های خارجی طور دیگری می نگریستند ، اما حالا (بدون واهمه از لقب بی فرهنگی و وادادگی )، از یکدیگر جویای شبکه و برنامه های سرگرم کننده تر ماهواره ها هستند .

واقعا هم وقتی خانواده ها توقعشان درحد پخش سریالی مانند پایتخت ۳ است تا قید هرچه فیلم خارجی و شبکه ماهواره ای را بزنند ، نباید بر این مردم ببالیم و متقابلا برکم کاری و سوء مدیریت خودمان اعتراف کنیم ؟ پدران و مادران این سرزمین همواره برنزدیک شدن هر بی قیدی و بی حیایی به چارچوب منازلشان عکس العمل نشان داده اند ، حالا چرا درسکوت ، رنج بدترین و زننده ترین تصاویر از ناحیه غریبه ها را تحمل می کنند ؟ از کنار پخش بد آموز‌ترین کلمات و جملات درمحیط خانواده شان عبور می کنند ؟ چه اتفاقی افتاده ؟ چه جریان و چه کسانی باید پاسخگو باشند ؟ مسئولیت ترمیم و مرمت این تخریب و انهدام فرهنگی را چه کسانی باید بر عهده بگیرند ؟ و ...

واقعیت امر این است که جمهوری اسلامی (بدرستی و عالمانه) استفاده از ابزارهای صوتی و تصویری را مباح و حلال کرد . درادامه ترویج مصرف گرایی (که نقش تلویزیون برجسته بود) سیل انواع دستگاه های پخش و گیرنده تا اقصی نقاط کشور و درون سنتی ترین خانواده ها و در نزد مذهبی ترین افراد راه گشود به طوری که الان اغلب منازل بیش از یک گیرنده دارند و فکر نبودن تلویزیون در منزلی ، بی اطلاعی است . بنابراین اعم اوقات فراغت همه (و خصوصا گروه سنی کودک و نوجوان و زنان خانه دار) پای تلویزیون ها سپری می شود . اکنون با این وضعیت و عادت و شرطی شدن مردم به تلویزیون ، چگونه می توان آنها را با هر برنامه خشک و فاقد جذابیت و بدون داستان پردازی پرکشش نگه داشت . چگونه می توان نخبگان و افراد مرجع و دانشجویان را در تعطیلاتی مانند نوروز پای صحبت های بی سروته برخی مجریان و هنرپیشه ها میخکوب کرد ؟ چگونه می توان زنان خانه دار را در طول روز پای آیتم های پرحرف اسپانسر محور نشاند ؟ و ...آیا حالا نباید به پدر و مادرهای هرچند مقید و وفادار به ارزش ها و فرهنگ خودی حق داد که به صورت فردی نتوانند در برابر موج کنونی مقاومت کنند ؟ وقتی همه امکان سرگرمی فرزندان هر پدرومادری همین تلویزیون شده ، آیا او حق ندارد که بخواهد تا این رسانه به وظیفه اش عمل کند و فرزند او را در برابر امواج مخرب حفظ کند ؟ چنین پدرومادرهایی چگونه می توانند با وجود انواع برنامه های سرگرم ساز بیگانه و فقدان نمونه های جذاب در این سو ، فرزند بیکار در خانه را از نشستن پای فلان سریال ترکی نهی کند ، اگر چه با خون دل خوردن همراه باشد .

مردم با استقبال از پایتخت ۳ نشان دادند که میانه ای با ماهواره ها ندارند و اگر شبکه های داخلی به صورت مستمر مبادرت به تولید و پخش برنامه های جذاب کنند ، بی بروبرگرد عطای شبکه های برون مرزی را به لقای آن خواهند بخشید . اما چه کنند که الان دوهفته است که این سریال تمام شده و به تعبیر معاون محترم سیما خانه هایشان را طور دیگری باید گرم کنند . این بحث را در آینده ادامه خواهیم داد .