هند ایران را از 180 کشوری که حق دریافت تسهیلات روادیدی دارند مستثنی کرده است و این اقدام خصمانه همزمان با مطرح شدن روی میز بودن گزینه پوشالی نظامی علیه ایران توسط ایالات متحده امریکا عملیاتی شده است.

هند در حالی ادعای داشتن روابط در سطوح عالی را با ایران مطرح می کند که در عمل همان اقدامی را انجام می دهد که امریکا و اسرائیل بطور علنی و عربستان بطور غیر علنی علیه ایران اجرایی می کنند.

از زمانی که هند همکاری استراتژیک خود را با امریکا آغاز کرد در برخورد با ایران رفتار متفاوتی از خود بروز داده است. خاطره آرای هند علیه ایران در آژانس بین المللی انرژی اتمی در سال های ۲۰۰۵، ۲۰۰۶ و ۲۰۰۹ هنوز در ایران به فراموشی سپرده نشده است. ترکیب این خاطره تلخ تاریخی با اقدام اخیر یعنی مستثنی کردن ایران از لیست کشورهایی که می توانند امتیازات مربوط به تسهیلات روادید را دریافت کنند نهایتا سبب می شود ایران به این جمع بندی برسد که هند شریک مطمئنی برای تهران نخواهد بود. هند در سال های قبل آرمان صلح و عدم تعهد را مطرح می کرد اما اکنون آرمان های امریکایی این کشور ایده های عدم تعهدی هند را تحت تاثیر قرار داده است. افکار نهرو در هند جای خود را به لیبرالیسم امریکایی داده است و به تبع این موضوع، هند علاوه بر فاصله گرفتن از آرمان های برخواسته از دوران استقلال خود به تمامی آنها پشت پا زده و در تبعیت از امریکایی ها، از رویکرد واشنگتن در سیاست خارجی تبعیت می کند.

از دست دادن استقلال در سیاست خارجی هند سبب می شود جایگاه هند در سیاست خارجی ایران تغییر یابد و لازم است وزارت بازگانی از این پس مانع ورود کالاهای هندی که اغلب کیفیت مناسب ندارند به مرزهای ایران گردد. همچنین در مقابل وابستگی سیاست خارجی هند، ایران می تواند برای تنبیه هند، کشورهای دیگری را که دوستی خود را به ایران ثابت کرده اند برای واردات برنج در نظر بگیرد تا از سالم بودن آن هم اطمینان حاصل نماید. شاید مدلی که ایران در ممنوعیت واردات گندم از این کشور در پیش گرفت در مورد برنج و دیگر کالاهای هندی که اغلب بنجل هستند مفید و موثر باشد.

به نظر می رسد هند نمی خواهد به حسن نیت های ایران پاسخ شایسته دهد و بیش از بازسازی روابط دوجانبه به دنبال تخریب آن است. هند هر چند وقت یکبار اقدامی علیه ایران انجام می دهد تا نوع برخورد ایران را محک بزند. آراء این کشور در آژانس بین المللی انرژی اتمی و شورای حقوق بشر که هر دو علیه ایران بود، توقیف کشتی ایرانی دیانته، عدم پرداخت بدهی های ایران، ممانعت از آزادی زندانیان ایرانی و ... همگی علائم منفی است که از تلاش های هند برای تخریب روابط با ایران حکایت دارد. هند هم در خرید نفت از ایران قائل به تحریم بوده و هم در پرداخت بدهی های خود به ایران به مایل به رعایت تحریم ها می باشد. این امر بدان معناست که هند خواهان دریافت امتیاز حداکثری و دادن امتیاز صفر به ایران است. هند با پول نفت ایران بانک های کوچک خود را ثروتمند ساخت در حالی با خارج کردن نام ایران از لیست امتیاز تسهیل صدور روادید، در مقابل گردشگران ایرانی سنگ اندازی می کند.

اخیرا هند لیستی از نام کشورها را منتشر کرده است که از این پس از امتیاز دریافت روادید فرودگاهی برخوردار می شوند. متاسفانه نام جمهوری اسلامی ایران در این لیست قرار ندارد یعنی ایرنیان باید همانند گذشته در صف های طولانی، تحقیر آمیز، وقت گیر و سرسام آور دریافت روادید در بخش کنسولی سفارت هند در خیابان میر عماد تهران وقت تلف کنند. گردشگران ایرانی در سرما و گرمایی که مجبورند آنرا تحمل کنند باید با کارمندان بخش کنسولی هند که آنطرف یک دریچه کوچک نشسته است مجادله کرده و با استرس فراوان امیداور باشند که شاید ویزای آنها به موقع صادر گردد.

حذف نام ایران از لیست امتیاز دریافت روادید فرودگاهی به معنای آن است که هند همچنان می خواهد به رفتارهای قبلی خود با ایرانیان ادامه دهد. از آنجایی که کشور هند برای گردشگران ایرانی جذابیت دارد و ایرانیان بر اساس سوابق تاریخی خود نگاهی مثبت به آن کشور دارند، لذا هند مطمئن است که این گردشگران بازهم حاضرند برای سفر به هند مشکلات این سفر را به جان بخرند از این رو هند در مقابل نگاه مثبت ایرانیان، بر خود لازم ندانسته تا برای دوستداران سفر به هند تسهیلاتی را قائل شود که به دیگران ارائه می کند. به عبارتی هند به دوست و غیر دوست به یک نگاه می نگرد و حتی تمایل دارد دوستان را مورد رنجش و آزار بیشتر قرار دهد.

اکنون دیپلماسی عمومی به معنای تغییر مثبت و جلب آراء و نظرات مردم کشورهای هدف، از پارادایم های اصلی در روابط بین الملل و از اهداف اصلی گسترش صنعت گردشگری است. هند با قرار دادن نام ایران در خارج از لیست امتیازات و تسهیلات صدور روادید خود، "ضد دیپلماسی عمومی" عمل کرده و آراء ایرانیان نسبت به خود را در جهت منفی سازماندهی کرده است. آژانس های گردشگری در ایران تاکنون با مشکلات متعددی در فراهم کردن زمینه های سفر ایرانیان به هند مواجه بودند و اکنون هند با این اقدام نشان داده است که می خواهد بر عمق این مشکلات بیافزاید لذا از این پس آژانس های گردشگری در ایران با مقایسه وضعیت خود با آژانس های خارجی تمایل کمتری به فراهم کردن بسترهای سفر به هند خواهند داشت. بارها مشاهده شده است که آژانس های مسافرتی بلیت مسافران خود برای سفر به هند را دریافت کرده و منتظر دریافت روادید از کنسولگری هند بوده اند اما با تاخیر کنسولگری هند، آژانس متحمل خسارت و ضررهای فراوانی شده است. حتی گاهی نوشتن نامه ای به سفارت هند در تهران جهت اطلاع سفیر هند از این موضوع به اعتراض آژانس نگارنده نامه تلقی شده و از آن پس کنسولگری با لجبازی بیشتر و مطول تری به درخواست های آژانس برای صدور ویزا اقدام کرده است.

خارج کردن نام ایران از لیست امتیاز تسهیل صدور روادید کشور هند یک پیام واضح دارد و آن اینست که در برابر عدم تمایل هند به جذب سالانه ۵۰ هزار توریست ایرانی، آژانس های گردشگری نیز در یک واکنش عاقلانه، علاقه ای به تنظیم سفر به هند نخواهند داشت. البته بخش کنسولی وزارت امور خارجه ایران موظف است با این اقدام نابرابر و تبعیض آمیز هند برخورد جدی داشته و به عنوان اقدام متقابل، نام هند را از لیست کشورهایی که در فرودگاههای ایران روادید دریافت می کنند، خارج کند.