محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام، در گفتگویی به پرسش‌های در مورد تحولات سیاسی کشور پس از رحلت حضرت امام تا کنون پاسخ داده است. 

 

متن گفت‌وگوی محسن رضایی مشرق را می خوانیم:

 

من بیشتر خودم را یك مهاجر فی سبیل الله می‌دانم. یعنی هر جا كه خطر بوده من به آنجا مهاجرت كردم. از سال 50 تا 59 چون فكر می‌كردم كه باید رژیم استبدادی شاه را سرنگون ‌و به جایش یك نظام اسلامی برقرار كنیم، وارد عرصه سیاست شدم.

 

سال 52 دستگیر شدم و سال 55 كه برای بار دوم آمدند تا مرا دستگیر كنند، مخفی شدم و زندگی مخفیانه در پیش گرفتم و به فعالیت سیاسی خود‌ ادامه دادم تا این كه انقلاب پیروز شد و جمهوری اسلامی تأسیس شد. در حالی كه همه به دنبال انتخابات و رفتن به دولت و وزیر شدن و وكیل شدن بودند، چون دیدم كشور ناامن شد لباس سیاست را در‌آوردیم و لباس نظامی گری پوشیدیم و با كودتاها، منافقین، جنگ و درگیری‌های داخلی روبرو شدیم و با آنها مبارزه کردیم. نزدیک هجده سال طول كشید تا ما دوباره لباس سیاست به تن كنیم و مهاجرت كنیم به دنیای سیاست.

 

همان احساس خطر را در عرصه سیاست دیدم كه كشور گرفتار یك گردنه سخت اقتصادی در آینده خواهد بود و آمدم تا خطری را كه در آینده می‌خواهد به وجود بیاید، دفع كنیم. هرجا احساس خطر كردم به آنجا رفتم.

 

بالاخره از بعد از جنگ و رحلت حضرت امام (ره) برادران بزرگتر، برادران كوچكتر را در چاه انداختند و كاری كه در زمان یعقوب انقلاب نتوانستند انجام بدهند، پس از امام (ره) انجام دادند. لذا نگرانی‌هایی كه نسبت به ما داشتند، منجر به تخریب ما شد. هم دولت آقای ‌هاشمی، هم خاتمی و هم احمدی نژاد به شكل‌های گوناگون ما را تخریب كردند.

 

مثلا در دولت آقای ‌هاشمی به یك شكلی تخریب می‌كردند، در دولت آقای خاتمی می‌گفتند كه چرا جنگ اینقدر طول كشید؟ چرا پس از خرمشهر صلح نشد؟ منظورشان رزمندگان بودند.

 

در دولت آقای احمدی نژاد هم می‌گفتند كه چرا شما جام زهر به امام دادید؟ هیچ دولتی نبوده كه بعد از رحلت حضرت امام (ره) تا كنون به بچه‌های انقلاب و فرزندان كوچك امام (ره) اهانت و تهدید نكرده باشد.

 

یا مثلا در دولت آقای خاتمی وفتی كه آقای شمخانی كاندیدا شد، گفتند كه چكمه پوش‌ها آمدند. این حرفی بود كه مشارکتی‌ها می‌زدند.

 

همان كسانی كه دولت‌ها را شكل می‌دادند و کشور را اداره می‌کردند.

 

همه بودند. كسانی كه دولت و مجلس را اداره می‌كردند و امور اجرایی سیاست دستشان بود.

 

خب من 27 سالم بود كه فرمانده سپاه شدم. جوان‌ترین مسئول کشور بودم.

 

تنها آقای ‌هاشمی نبود. یك طیفی از بزرگان انقلاب بودند.

 

خود ما هم نمی‌دانیم.

 

نمی‌دانیم. مثلا شما فكر می‌كنید كه برادران حضرت یوسف برای چه این كار را كردند؟

 

[خنده] نمی‌دانم. ممکن است همین طور باشد.

بله ايشان هم جزو كوچك ترهاي انقلاب بود، ولی همان مسیر قبلی را ادامه داد. نمي‌دانم نامش را فرهنگ بگذاريم، جريان بگذاريم. يك جرياني بود كه آقاي احمدي نژاد داخل آن افتاد.

 

چه مشکلی! ایشان را که از استانداری برداشتند از او خواستیم که بیاید در دبیرخانه مجمع کار کند که بیش از حد تضعیف نشود همیشه به او و سایر کسانی که زمانی در مسئولیت بودند محبت می کردیم.

 

بالاخره يك جرياني كه خيلي افراد در داخل آن بودند. مثلا آقاي منتظري بوده، آقاي هاشمي بوده. خيلي از افراد داخل اين جريان بودند.

 

نه اصلا من مي آيم كه نسل سوم و چهارم را كادر سازي كنيم براي آينده. یکی از اهداف من این است که آنها را برای آینده آماده کنیم.

 

نه چون من خودم فوت و فن اين كار را بلدم كه چطور مي شود جوانان گمنام را به قهرمانان آينده تبديل كرد. از آن برای تربیت نسل سوم و چهارم انقلاب بهره می گیرم.

 

فوت و فن کوزه گری است بايد بياييد كنار دستم تا اين را ياد بگيريد. بيشتر تجربي و مهارتي است. مثلا مهدي باكري يك جوان بيست و دو سه ساله بوده در گوشه اي از آبادان با چهل، پنجاه نفر و مظلومانه مي جنگيد. از زماني كه ما ايشان را انتخاب كرديم و حكم فرماندهي به ايشان داديم يك سال بيشتر طول نكشيد كه تبديل به فرمانده يك لشكر ده هزار نفري شد. حالا اگر انتخاب نمی شد و حکم فرماندهی به او داده نمی شد آیا در گوشه ای از جبهه ها مظلومانه شهید نمی شد.

 

 اين را يادداشت هاي شهيد باقري پاسخ داده. يعني در بهمن ماه 1360 ايشان در دفترچه خاطراتش نوشته: «ايام عمليات فتح المبين. برادر محسن به ما گفت كه آمريكايي ها از جنگ و كودتا و منافقين و بني صدر به نتيجه اي نرسيده و در آينده سعی مي كند كه دو اقدام عليه ايران بكند. اول اينكه ايران را در صحنه بين المللي منزوي كند، دوم اينكه ايران را محاصره شديد اقتصادي كند». لذا بعد از اينكه جنگ تمام شد شما مي بينيد كه من دو كار كردم. يكي اينكه قرارگاه سازندگي خاتم الانبيا را درست كرديم كه ده ها پروژه از جمله سد كرخه كه بزرگترين سد ايران است را اجرا كرديم و دوم اينكه رفتم اقتصاد خواندم. يعني با اينكه من مهندسي مكانيك قبل از انقلاب بودم بلافاصله بعد از جنگ رفتم اقتصاد خواندم.

 

خب بله. ببينيد آن موقع اصلا پيمانكاري و كارفرمايي در ايران مرده بود. چون ده سال از انقلاب و جنگ گذشته بود ديگر پيمانكار و كارفرمايي مثل امروز نداشتيم و يك خلا بزرگي در اين بخش وجود داشت. اما امروز نه تنها سپاه، بلكه كل دولت بايد پايش را از اقتصاد بكشد بيرون چون ما مي خواهيم اقتصاد را مردمي كنيم. اما اگر سپاه پايش را از اقتصاد بيرون بكشد ولی دولت بماند، اين با سياست هاي اصل 44 منافات دارد.

 

هيچ كدام. مردم برايم مهم هستند. دولت و سپاه و اينها بعد از مردم اهميت پيدا مي كنند. مردم به اين دليل مهم هستند چون ما به اين نتيجه رسيديم كه بايد اقتصادمان را مردمي بكنيم. هم دولتي كردن اقتصاد ما را به نوعي سوسياليسم مي كشاند و هم رفتن به سمت سرمايه داري ليبراليسم به ما آسيب مي زند؛ بنابراين، ما بايد اقتصادمان را مردمي بكنيم.

 

مثلا ما وقتي مي خواستيم جنگ را اداره کنیم بعضي ها قكر مي كردند كه درست کردن تيپ و لشكر ما را به ارتش های غربی نزدیک می کند و مخالفت مي كردند. در حالي كه اينجا فقط يك اشتراك لفظی بود و تيپ هايي كه درست شد، تيپ هاي انقلابي بودند و افرادي مانند احمد متوسليان، همت، خرازي فرمانده اين تيپ ها بودند و بعد هم سازماندهي و شكل كار و روابط و مناسبات تماما انقلابي بود و كلاسيك نبود. بنابراين ما در اقتصاد مردمي، بازار و مالكيت و سرمايه گذاري هم داريم اما محتوا و ماهيت اين اقتصاد يك اقتصاد اجتماعي و مردمي است كه در آن مردم و  ارزش هاي الهي دو رکن اساسی آن هستند لذا تشابه لفظی با اقتصاد سرمایه داری وجود دارد ولی ماهیت آن متفاوت است.

 

در اقتصاد مردمی و اقتصاد سرمايه داري هم بنگاه است. اما از اين بنگاه تا آن بنگاه فاصله زيادي است. ضمن اينكه يك چيزهايي در اين اقتصاد هست كه در اقتصاد سرمايه داري نيست. مثلا ما كسب و كارهاي خانگي را به طور گسترده در كشور ايجاد مي كنيم. بعد هم به اقتصاد شهر و اقتصاد روستا هويت مي دهيم. مثلا ممكن است كه ما روستا بنگاه یا روستا تعاوني درست كنيم.

 

يعني كل روستا مانند يك تعاوني و یا یک بنگاه عمل كند. يا مثل يك موسسه اقتصادي عمل خواهد كرد. اين بار به جاي اينكه كدخدا بگذاريم؛ مانند گذشته كه كدخدا ها روستا را اداره مي كردند، اين بار يك فرد معتمد جامعه كه بتواند اقتصاد روستا را منسجم كند و از خريد و فروش و كشت و دام پروري روستا را مديريت كند. البته به نمايندگي از مردم روستا.

 

حالا اين مي تواند در قالب تعاوني باشد يا بنگاه اما روستا و شهر هستند كه در اين قالب ها فعاليت مي كنند. روستا و شهر يعني مردم ديگر. يعني خانواده؛ خود خانواده مانند يك نيروي مولد و سازمان يافته عمل مي كند.

 

البته طرح ها و برنامه های من پشتوانه قوی کارشناسی دارند و تمام آنها قابل عمل هستند و موفق می شوند. طرحي كه غير كارشناسي باشد شکست می خورد. الان ديگر جامعه ما تحمل شعار ها و وعده هاي غير كارشناسي را ندارد.

 

آقای احمدی نژاد زحمت زیادی کشید ولی پشتوانه کارشناسی ایشان ضعیف بود. مثلا همين طرح هدفمندي يارانه ها ايده اش ايده‌ خوبي بود من هم ادامه مي‌دهم ولي روش اجرايي اش اشتباه بود. و آن را اصلاح می کنیم.

 

بله ما يارانه ها را ادامه مي‌دهيم. البته مرحله اول را چون ايشان تعهد داده و قانون هم هست، ادامه می دهیم مصلحت نيست كه ما تعهدات دولت هاي قبلي را زير پا بگذاريم ، يك نوع بي ثباتي را ايجاد مي كند. اما مرحله دوم را با مدل خودمان اجرا مي كنيم. يعني مدل توليدي و از نوع درآمدي عمل مي كنيم كه گراني و تورم ايجاد نكند.

 

من گفتم كه تداوم اين راه به سمت پرتگاه است و ادامه راه دو نفر قبلي بازگشت به گذشته است مي خواهم ميان اين دو راهی باز كنم.

 

شما چه فکر می کنید؟مشکلات جامعه و مردم زیاد شده است.

 

با كمك رهبري و مردم. يعني همان نيروي معجزه آسايي كه انقلاب و جنگ را به نتيجه رساند.

 

دولت و اختیارات که به دستم برسد کادر سازی وسیعی خواهم کرد از دولت های قبلی هم استفاده می کنم . ما از همه استفاده مي كنيم. اولا نسل سوم و چهارم را كه به طور گسترده در فرمانداري ها و استانداري ها به كار مي گيرم كه از دل اينها طي 4 سال يك تعداد وزير و معاون رئيس جمهور بسازم.

 

چيزي ساخته نشد چون ايشان آمد از جوانان به عنوان مشاور استفاده كرد. من پيرمرد ها را مشاور مي كنم و جوانان را در عرصه‌ي كار قرار می دهم. ايشان از جوانان به عنوان مشاور استفاده كرد در حالي كه بايد برعكس عمل مي كرد.

 

آرزوي من شهادت است.

 

دست خداست. من اميدوارم كه روزی به برادرانم بپيوندم.

 

حالا چون آن اشخاص در جلسه ما نيستند ما نمي خواهيم خيلي به اينها طعنه و كنايه بزنيم. من يك غبار خرمشهر را به ده تا رياست جمهوري نمي دهم.

 

شهادت بالاترين هديه اي است كه از خدا مي‌خواهيم به ما بدهد.

 

با همه.

 

خيلي ها هستند. آقا مهدي باكري هست، كاظمي هست. خيلي ها هستند.

 

همه فرماندهان باهوش بودند، و گرنه فرمانده نمی شدند البته حسين خرازي و شهيد باقري افراد باهوش تری بودند.

 

شهید شاه‌مرادی قائم مقام تيپ 44 قمر بنی هاشم كه اهل زرين شهر بود در اوج تیراندازي ها كه مستقيم تير مي آمد سوار بر موتور سرش را بالا مي گرفت و اصلا خم به ابرو نمي آورد. آقا مهدی باکری هم بسیار شجاع بود.

 

فرقي نداشت. البته شهادت در دريا عالم دیگری دارد.

 

اگر همان روحیات و صداقت ها را حفظ کنند و قیل و قال سیاست آنها را منحرف نکند، احساس خوبي دارم. فكر مي كنم اگر ما بتوانيم آن حال و هواي معنوي كه در دوران انقلاب و دفاع مقدس بود را در اداره كشور به كار بگيريم، خيلي از مشكلات كشور حل مي شود.

چه اشكالي دارد؟ ما افتخار مي كنيم كه چنين نيروهايي تربيت كرديم.

 

نه ولي توقع من اين است كه همه بچه هاي انقلاب دست به دست هم بدهيم و يك دولت قوي درست كنيم و كشور را از اين گردنه عبور بدهيم. اين توقع را دارم.

 

من خودم را اصولگراي انقلابي مي دانم، چون قبل از اينكه اصلا اين آقايون حزب و گروه درست كنند ما حزب داشتم. من كه نمي توانم گروهي را كه داشتم  نفي كنم.

 

الان مدتها است كه اين اتفاق افتاده و بيش از هشت سال است كه اصولگرايان نمي توانند روي يك نفر به توافق برسند. به همين دليل من هميشه مستقل آمده ام. سال 84 مستقل بودم، سال 88 هم مستقل بودم. الان هم مستقل آمده ام. ائتلاف درست می کنند و بعد خودشان زیر آن می زنند.

 

از جمع گريزان نيستم اما از اينكه به نام ائتلاف تفرقه جديدي شكل بگيرد گريزانم.

 

نه از اين نگران هستم كه هم ائتلاف 1+2 از من دعوت كرد و هم آقايان متكي و باهنر و دوستان ائتلاف 5 گانه از من تقاضا كردند. من در هر يك از اينها مي رفتم، خود به خود روبروي ديگري قرار مي گرفتم. من نمي خواستم اين اتفاق بيافتد. لذا به نام ائتلاف نبايد يك تفرقه جديدي شكل بگيرد. من با اين مخالفم.

 

اصلی ترین رقیب من فقر و بیکاری و گرانی و تحریم های اقتصادی است. و بعد هم اگر آقاي هاشمي بماند و كنار نرود آقاي هاشمي رقیب من خواهد بود.

 

من در تقابل با هیچکس جز دشمنان ملت ایران نیستم ولی رقابت جدی خواهم داشت. خيلي از اين آقايان سوابقی كه آقای هاشمی دارد را ندارند. مثلا قبل از انقلاب سابقه ندارند، در جنگ نبودند، ارتباط نزديكي با حضرت امام (ره) نداشتند. ضمن اينكه در رابطه با آينده كشور يعني اقتصاد، مثل آقای هاشمی حرف جديدي هم ندارند. در حالي كه همه اين ويژگي ها را در خودم و دوستانم مي بينم.

 

ايشان حرف جديدي ندارد و حرف هايشان همان حرف هاي قديمي است.

 

اصلا تخصص شان اين نيست و وقتي هم تخصص نباشد همه حرف ها شعاري مي شود.

 

انشاءالله وقتی دولت آينده را شكل بدهيم از خيلي از اين نامزدها استفاده مي كنيم و من واقعا رقيب اصلي خودم را فقر و گراني و بيكاري مي دانم.

 

حالا شايد اين ادبيات، ادبيات متكبرانه اي تلقي شود. چون قصد ندارم اينطور بگویم. اما واقعا رقيب اصلي خودم را فقر و گراني و بيكاري و اين تحريم هاي اقتصادي مي دانم كه بتوانيم از اين گردنه عبور كنيم.

 

من تابع قانون هستم و تا الان هم بر همين رويه عمل كرده ام.

 

هيچ كدامشان.

 

چرا بالاخره به يك نفر رأي مي دهم اما پشت سر كسي قرار نمي گيرم.

 

خوب است.

 

من كه خودم كاري نمي كنم و نظرسنجي‌هايي كه نهادهاي ديگر انجام دادند را ملاك مي گيرم.

 

ممكن است.

 

نمي شود این تهمت را به افراد زد. بالاخره كساني كه الان آمدند بيشترشان آدم هاي متديني هستند و سابقه انقلابي دارند و زحمت كشيدند. به اين صورت نمي شود گفت.

 

بعضي ها برداشت و برآوردشان از خودشان و جامعه ممكن است درست نباشد. بله هر كسي مي تواند يك انگيزه اي داشته باشد.

 

من اين را نفي نمي كنم.

 

نه بيش از يك سالي مي شود كه من ايشان را نديدم.

 

دولتي كه ما تشكيل مي دهيم بخشي از آن از دولت هاي گذشته خواهد بود. از دولت آقاي احمدي نژاد هم افرادي خواهند ماند. چون من معتقد به حركت اتوبوسي نيستم و اگر افرادي هستند كه زحمت كشيده اند و صلاحيت و شايستگي حضور در دولت را دارند چه دليلي دارد حتما آنها را به اين دليل كه عضو دولت آقاي احمدي نژاد بوده اند حذف كنيم.

 

بعيد مي دانم.

 

خیر

 

بله.

 

من فساد را مهم تر از مفسد مي دانم. چون اگر فساد از بين نرود مرتب مفسد توليد مي شود. به همين دليل كاري خواهم كرد كه ريشه فساد را بكنيم. الان چند اشكال در كشور وجود دارد كه مرتب مفسد توليد مي‌كند. يكي از اين عوامل عدم نظارت است، دوم نبود حسابرسي و حسابداري هاي دقيق، مسأله سوم نبود يك سازمان بازرسي در دولت است. الان دولت سازمان بازرسي و نظارت ندارد و فقط قوه قضاييه سازمان بازرسي كل كشور را دارد.

 

در حالي كه خود دولت هم بايد يك سازمان بازرسي بسيار محكم داشته باشد. بنابراين مسأله حسابرسي و حسابداري، نظارت و سازمان هايي مانند سازمان بازرسي كه بايد در دولت ايجاد شود در كنار دقت در قوانين براي مبارزه با مفاسد لازم است. گاهي اوقات يك قانوني نوشته مي شود كه هر كسي مي‌تواند از آن يك تفسيري بكند و به همين دليل راه فساد باز مي‌شود.

 

دقت قوانين را هم ما انجام مي دهيم. كار پنجمي هم كه مي كنيم رتبه بندي كردن است. يعني الان حتي اگر يك نفر يك ماهه يك شركتي را تاسيس كند مي تواند برود ده ميليارد تومان وام بگيرد. درحالي كه در تمام دنيا افراد رتبه دارند. مثلا اگر فرد رتبه اش ده باشد هيچ گاه بيشتر از پنج ميليون دلار نمي تواند بگيرد.

 

يكي انتخابات گذشته و مناظراتي كه در گذشته بود. دوم هم اينكه ارتباطم را با مردم الان دو سه ماه است كه زياد كردم.

 

هم با مردم تهران که افرادی با سواد و نخبه هستند در ارتباطم و هم با استان ها و لذا رمز انتخابات را...

 

در این انتخابات يا ابوالفضل است. انتخابات قبلي يا زهرا بود اينجا يا ابوالفضل است.

 

برکت و روحیه معنوی که در استان ها به وجود می آید. ما در 9 ماه اول جنگ هر عملياتي انجام مي داديم شكست مي خورديم. در عمليات فتح المبين بود كه دشمن حمله كرده بود به چزابه و داشت چزابه را مي گرفت. قبل از فتح المبين حمله كرده بود به شوش و داشت كل عمليات ما را بهم مي زد.

 

با دوستان كه صحبت مي كرديم همه مي گفتند كه ما در اين عمليات شكست مي خوريم و بعيد است كه در اين عمليات پيروز شويم. به طوري كه ما ناچار شديم با يك هواپيماي F5 و يك خلبان از ارتش – كه من اصلا تا آن وقت هواپيماي جنگي سوار نشده بودم- آمديم تهران خدمت حضرت امام(ره) رسيديم و امام فرمودند كه شما پيروز هستيد. بعد كه برگشتيم منطقه دوستان گفتند كه چه كار كنيم؟ من آنجا گفتم كه رمز عمليات را بگذاريم «يا زهرا» ما پيروز هستيم. كه ديگر وقتي با رمز «يا زهرا» عمليات را شروع كرديم 2700 كيلومتر مربع از خاك ايران آزاد شد.

 

 

بيشتر مربوط به نحوه اداره كشور، اقتصاد و مسائل فرهنگي خواهد شد. مسائل امروز جامعه مهم است. قصد کالبد شکافی از گذشته ندارم.

 

اگر ضرورتي پيش آمد، نقد‌هايم را مي گويم. بستگي به مناظرات دارد. چون ما بيشتر دغدغه‌مان آينده كشور است. ما كه نمي خواهيم دعواي گذشته را رو كنيم. بحث اين است كه آيا ايشان مي تواند تحولي در كشور به وجود بياورد؟ اين را ما بحث مي كنيم با ايشان و تفاوت هايي كه من در اداره كشور دارم بحث خواهيم كرد. گذشته تنها بنا به ضرورت است و احتمالا اشاراتي خواهد شد.

 

ايشان آن زمان كه دولت را در دست داشتند و تحريم هاي اقتصادي هم نبود در اداره كشور با مشكل مواجه بودند الان كه ما تحريم اقتصادي هم داريم. باید ببینیم برنامه ایشان چی هست و چه تغییراتی با گذشته می خواهد داشته باشد.

 

بيشتر ناشي از فكر خودم و مشورت با نخبگان است. اولين مقاله اي كه من نوشتم سال 1370 بود و عنوان آن «الگوهاي توسعه از ديدگاه امام خميني (ره)» بود. يعني الگوي توسعه و پيشرفتي كه الان دنبالش هستم. در حقيقت اين الگو را از دل انديشه‌هاي حضرت امام(ره) در آوردم. لذا اقتصادي كه ما دنبالش هستيم يك اقتصاد متفاوتي با مكاتب اقتصادي است.

 

 اساسا اين را از افتخارات خودمان مي دانيم كه در زمان جنگ تعداد زيادي نيرو تربيت كرديم و انشاءالله اگر دولت را هم در دست بگيريم تعداد زيادي نيرو هم براي نسل هاي بعد تربيت خواهيم كرد.

 

خیر دعوت نکرده اند. البته با اصل اينكه اين جلسات ادامه پيداكند موافقم. جلساتي هم با مجلس داشتيم. كلا اين جلسات را مثبت مي دانم.

 

من قبلا هم گفته ام كه ائتلاف همه با هم را قبول دارم اما اينكه دو سه نفر با هم ائتلاف كنند را قبول ندارم. ائتلاف همه با هم آن هم بر اساس يك منطق نه اينكه بر اساس سلايق. مثلا يك جمعي از نخبگان باشند و ما برنامه هاي خودمان را ارائه كنيم و آنها به نتيجه برسند كه كدام يك از ما مي تواند هم در رقابت ها و هم بعد از انتخابات كشور را اداره كند.

 

حالا اگر چهارصد نفر نمي شود، چهل نفر كه مي شود. چهل نفر از نخبگان بنشينند و بر  اساس يك معبار مشخص قضاوت انجام بدهند. به نظر من مساله سختي نيست و اگر دوستان گروه گروه نشوند و قبول كنند كه همه با هم باشند، فكر نمي كنم مشكلي براي رسيدن به وحدت باشد.

 

بله.

 

در ابتداي راه هستيم.

 

نمی دانم.