به گزارش اشراف، «المانیتور» در گزارشی به قلم «شهیر شهیدثالث» تحلیلگر و روزنامه نگار مقیم کانادا به بررسی انتخابات ایران پرداخته و نوشته است: هاشمی رفسنجانی روز شنبه ۲۱ اردیبهشت در دقایق پایانیِ مهلت ثبت نام برای شرکت در انتخابات خرداد ثبت نام نمود. خبر مزبور بلافاصله تیتر اول سایتهای پر خواننده ایرانی را به خود اختصاص داد. شایعات در داخل و خارج ایران حکایت از آن میکرد که علت ورود رفسنجانی در دقایق پایانی به رقابتهای انتخاباتی، حضور اسفندیار رحیم مشائی، نامزد حمایت شده از طرف احمدی نژاد، دشمن سر سخت رفسنجانی، در آخرین لحظات بوده است. در ادامه مشروح گزارش "ال مانیتور" را می خوانیم:
با ورود هاشمی به صحنه انتخابات، ناظرین داخل ایران رقابت اصلی را بین اسفندیار رحیم مشائی، نامزد ائتلاف ۱+۲، آیت الله رفسنجانی و سعید جلیلی میدانند. بحثهای داغی در خصوص تایید و یا رد صلاحیت مشائی در جریان است. گروهی معتقدند که ترس از عکسالعمل احمدی نژاد به رد صلاحیت مشائی، به خصوص در آستانه انتخابات که کشور نیاز مبرمی به آرامش دارد، باعث خواهد شد که شورای نگهبان صلاحیت وی را تایید کند.
اما مخالفان این نظر استدلال محکم تری دارند. آنان به حکم رهبر انقلاب در سال ۱۳۸۸ اشاره میکنند. در آن سال بعد از انتصاب مشائی به سمت معاون اولی توسط احمدی نژاد، آیت الله خامنهای طی نامهای خطاب به احمدی نژاد نوشت: «انتصاب جناب آقای اسفندیار رحیم مشایی به معاونت رئیس جمهور بر خلاف مصلحت جنابعالی و دولت... است و لازم است انتصاب مذبور ملغی و کان لم یکن اعلام گردد». این گروه استدلال میکنند که چگونه ممکن است فردی که صلاحیتش برای معاونت ریاست جمهوری توسط رهبری ایران مردود اعلام شده بتواند برای رسیدن به مقام ریاست جمهوری تایید صلاحیت شود. آنها هم چنین عنوان میکنند که احمدی نژاد آنچنان در موضع ضعف است که قادر به نشان دادن عکسالعملهای افراطی نیست و اگر از حدود خود تجاوز کند نظام با او رفتاری جدی، حتی در حد حصر خانگی غیر رسمی را در پیش خواهد گرفت.
تا پیش از ورود هاشمی و مشائی به صحنه انتخابات ائتلاف ۱+۲ شامل محمد باقر قالیباف، غلام علی حداد عادل، و علی اکبر ولایتی تصمیم داشتند که از میان خود یک نفر را برای مبارزه نهایی راهی انتخابات کنند اما تحولات روز آخرِ ثبت نام شرایط جدیدی را به وجود آورد به نحوی که ولایتی و حداد عادل اعلام کردهاند که احتمال دارد همه کاندیداهای اصولگرا باید به نفع یک نفر، ترجیحاً سعید جلیلی کناره گیری کنند. نهایتاً اصولگرایان باید حول محور کسی جمع شوند که نه تنها با رهبری هماهنگی بالایی داشته باشد بلکه از نظر محبوبیت و جذب آراء نیز قدرت مقابله با رفسنجانی را داشته باشد.
دو گزینه قابل ذکر در برابر اصولگرایان قرار دارد، قالیباف و جلیلی. اکثر نظر سنجیها حکایت از این دارد که قالیباف قطعاً محبوبترین چهره در میان نامزدهای اصولگرا است. از سوی دیگر سعید جلیلی فردی است که قبلاً رهبری ایران اعتماد کامل خود را به او ابراز داشته است. جلیلی نخستین فردی است که نه تنها به عنوان رئیس هیئت مذاکره کننده هستهای بلکه به عنوان نماینده رهبر ایران در مذاکرات هستهای شرکت میکند. اما مشکل جلیلی این است که در هیچ یک از نظر سنجیها جایگاه قابل توجهی را به خود اختصاص نداده است. به عبارت دیگر این فرد از هیچگونه مقبولیت عمومی برخوردار نیست. به این ترتیب اصولگرایان بر سر دو راهی قرار گرفتهاند. این وضعیت ممکن است باعث شود که توافق نهایی بین اصولگرایان حاصل نشود و در نتیجه هر دو نفر، یعنی قالیباف و جلیلی با هم وارد صحنه رقابتها شوند.
این طور که به نظر میرسد رقابت نهایی بین رفسنجانی از یک سو و نامزد و یا نامزدهای اصولگرایان از سوی دیگر خواهد بود. از بین قالیباف و جلیلی، قالیباف رقیبی است که اگر کناره گیری نکند میتواند تهدیدی برای رفسنجانی باشد.
با توجه به اعلام پشتیبانی شورای مشورتی اصلاح طلبان به رهبری محمد خاتمی، و هم چنین مواضعی که رفسنجانی بعد از انتخابات ۱۳۸۸ در جهت حمایت از جنبش سبز اتخاذ کرد وی خواهد توانست آراء بخش عمدهای از حامیان اصلاح طلبان را به خود اختصاص دهد. علاوه بر این رفسنجانی قادر خواهد بود بخشی از آراء محافظه کاران میانه رو نیز به خود جلب کند.
جلیلی تنها با اتکا به رای محافظه کاران تند رو قادر نیست از عهده رفسنجانی بر آید. صادق زیبا کلام، تحلیلگر و استاد دانشگاه مقیم تهران جمع آراء این گروه را ۵ تا ۷ میلیون دانسته و میگوید تنها شانس اصولگرایان در برابر رفسنجانی، قالیباف است. قالیباف به دلیل خصلت تکنوکرات بودنش قادر است بخشی از آراء طبقه متوسط و لیبرال شهری را نیز از آن خود کند.
در جمع بندی نهایی میتوان گفت که اگر قالیباف به نفع جلیلی انصراف دهد شانس رفسنجانی برای پیروزی در انتخابات بسیار بالا میرود. اما در صورت حضور قالیباف باید دید سعید جلیلی چه تصمیمی میگیرد. اگر وی در صحنه باقی بماند در آن صورت آراء اصولگرایان بین آن دو تقسیم شده و احتمال پیروزی رفسنجانی افزایش مییابد. اما اگر جلیلی به نفع قالیباف انصراف دهد آن وقت باید منتظر رقابتی نزدیک بین قالیباف و رفسنجانی بود. در این صورت پیش بینی نتیجه آسان نخواهد بود به خصوص که طبق مثل معروف، در ایران همه چیز دقیقه نود رقم میخورد.