در هفته‌های اخیر، بحث مذاکره یا عدم مذاکره میان ایران و آمریکا بار دیگر به یکی از موضوعات اصلی در فضای سیاسی و رسانه‌ای تبدیل شد. این گمانه‌زنی‌ها تا جایی پیش رفت که رهبر انقلاب هفته گذشته و در تازه‌ترین سخنان خود، ضمن تاکید بر مواضع اصولی جمهوری اسلامی، رویکرد کشور را در قبال مذاکرات روشن ساختند. ایشان در سخنان اخیر خود بار دیگر نسبت به فریبکاری‌های آمریکا هشدار دادند و با اشاره به تجربه‌های پیشین، مذاکره را تنها در صورتی مفید دانستند که تأمین‌کننده منافع ملی باشد و از موضع قدرت انجام شود.
در مناظره‌ای که با حضور سیدجلال ساداتیان سفیر سابق ایران در انگلستان و ابراهیم قدیری ابیانه سفیر سابق ایران در مکزیک و استرالیا برگزار شد، با نگاهی به اظهارات رهبر انقلاب و مواضع مقام‌های آمریکایی، به بررسی این پرسش پرداخته شده که آیا اساسا امکان از سرگیری مذاکرات بین تهران و واشنگتن وجود دارد یا اینکه دو طرف همچنان در مسیر تقابل و تنش گام خواهند برداشت؟
مشروح این مناظره به این شرح است:
آیا مذاکره با آمریکا به نفع منافع کشور است یا نه؟ و اگر مذاکره‌ای رخ داد باید به نحو مستقیم باشد یا خیر؟
بنا بر سوابق تاریخی یکسری بی اعتمادی‌ها میان ایران و آمریکا به وجود آمده است
ساداتیان: ببینید اصل مذاکره که اصلاً انسان‌ها ارتباطشان از طریق گفت‌وگو اتفاق می‌افتد. در قالب دولت‌ها هم این اتفاق صورت می‌گیرد و اساساً دیپلماسی، مذاکره و گفت‌وگو است. بنا بر سوابق تاریخی که ایالات متحده آمریکا با ایران دارد حوادثی که از بدو انقلاب اتفاق افتاد، یک سری بی‌اعتمادی‌های بین ما و امریکا ایجاد شد که خود این موضوع یک عدم توازنی را بین ما ایجاد کرد وقتی که گفتند «نه شرقی نه غربی» معنی آن قطع ارتباط با شرق و غرب نبود بلکه ایجاد توازنی بود که وابستگی به هیچ کدام از قطب‌های قدرت ایجاد نکند ولی بنا به اینکه دنیا، دنیای ارتباطات و تکنولوژی و روابط خارجی است در این چهارچوب جهت‌گیری‌های ما یک طرفه شد. یعنی اگر سمت و سویی رفتیم و اینکه مقصر کیست، اینکه کار ما اشکال داشت یا کار امریکا دچار مشکل بود، بی‌تردید در مورد هر کدام از این‌ها حرف‌هایی وجود دارد که درست هم است. در یک جاهایی امریکا خطا کرده در یک جاهایی ما خطا کردیم.
ما باید گفت‌وگو کنیم و واسطه‌ای هم برای آن نگذاریم
گرفتن لانه جاسوسی از نظر روابط بین الملل پذیرفته شده نیست. یک جاهایی هم همانطور که عرض کردم آمریکا خطا داشت و در موارد دیگر حسن نیت نشان نداد. سر آزادی گروگان‌هایی که در لبنان داشتند یا سر مسائل امنیتی مربوط به افغانستان که در آلمان جلساتی برگزار شد، ما همکاری کردیم ولی آنها بعد از آن ماجرا ایران را جز محور شرارت نامیدند. در این موارد بحثی نیست ولی به هر صورت اصل این است در شرایطی که ما قرار داریم، شرایط اقتصادی، اجتماعی و شرایطی که هست حاکمیت این وظیفه را دارد که بتواند زندگی مردم که صاحبان انقلاب و کشور هستند را ساماندهی کند. از این جهت تایید است که ما باید گفت‌وگو کنیم و واسطه‌ای هم برای آن نگذاریم وقتی کسی که واسطه ما می‌شود و از طرف ما با امریکا صحبت می‌کند، می‌تواند حرف‌های ما را تغییر دهد چیز دیگری بگوید و منافع خودش را لحاظ کند.
اگر ترامپ دیوانه از برجام خارج شد، مقصر گروه مذاکره‌کننده ما نیست
ما از گفتگو زیان نمی‌کنیم. خیلی‌ها هم البته مثل آقای عطاالله مهاجرانی پیشنهاد گفت‌وگو کردند مثل آقای دکتر رجایی خراسانی که سفیر ایران بود و بعد نماینده شده بودند در دوره نمایندگیشان این پیشنهاد را دادند مرحوم آقای هاشمی این پیشنهاد را مطرح کردند ولی در مقاطعی ما این فرصت‌ها را استفاده نکردیم. زمان آقای خاتمی قرار بود با کلینتون گفت‌وگویی صورت گیرد که اتفاق نیفتاد. در دوره اوباما فقط در حد گفت‌وگوی تلفنی بین رئیس جمهورها اتفاق افتاد ولی مثلاً در برجام این گفت‌وگو ۱+۵ اتفاق افتاد. در مجموع هم ما به یک موقعیتی رسیدیم که از برجام به عنوان یک نقطه قوت یاد می‌شود که آقای ظریف این کار را انجام دادند. بحث در این است آن کسی که مذاکره می‌کند چه کسی است، باید اهلیت و توان لازم را داشته باشد و موقعیت را بشناسد.
در مجموع یک سری اتفاقات افتاد و آن ترامپ دیوانه آمد و از برجام خارج شد و قصه را به هم زد ولی تنها اشکالش به گروه مذاکره کننده ما برنمی‌گردد. در حالی که ترامپ از آب و هوای پاریس هم خارج شد الان که دو مرتبه آمده است از سازمان بهداشت جهانی نیز خارج شده است. خیلی از پیمان‌های بین‌المللی خارج شده و کمک‌های خود را قطع کرده است.
ما به امریکا این اجازه را دادیم که در ایران سفارتخانه داشته باشد
قدیری‌ابیانه: مذاکره، ارتباطات یا داشتن روابط دیپلماتیک باید در قالب منافع ما باشد و هدف منافع است. ما بعد از انقلاب با توجه به دشمنی‌هایی که آمریکا با ما کرده بود که یکی از آنها سرنگونی کودتا بود در دوران مصدق در حالی که مصدق آمریکا را دوست می‌پنداشت و او را دشمن نمی‌دانست ما به امریکا این اجازه را دادیم که در ایران سفارتخانه داشته باشد. حدوداً ۱۰ ماه از ۲۲ بهمن ۵۷ تا ۱۳ آبان ۵۸ سفارت آمریکا دایر بود و بزرگترین سفارت با بیشترین دیپلمات‌های آمریکایی بودن البته همه آنها دیپلمات نبودند. در آنها جاسوس هم زیاد بود، بنابراین ما این رابطه را داشتیم اما آنها سعی کردند از این روابط علیه نظام و انقلاب ما عمل کنند و اسناد منتشر شده از لانه جاسوسی این را ثابت می‌کند. درست زمانی که دیپلمات‌های این‌ها می‌رفتند با مقامات ما صحبت می‌کردند و حرف‌های قشنگ قشنگ می‌زدند که ما می‌خواهیم گذشته را جبران کنیم همزمان دنبال کودتا و تجزیه در ایران بودند و از گروه‌های تروریستی حمایت می‌کردند و به دنبال ضربه زدن به کشور بودند.
جاسوسی آمریکا از طریق سفارت‌خانه‌هاش جرم نیست؟
این موارد در اسناد لانه جاسوسی موجود است و سفارت آمریکا تبدیل به یک موزه شده است که اسناد منتشر شده است. جالب است بدانید که هر کس در امریکا این اسناد لانه جاسوسی را داشته باشد، آن کتاب‌هایی که مثلاً در آن دوره یک دلار قیمتش بود به جرم داشتن اسناد سری امریکا مجازات می‌شود.
کسی حق ندارد اسناد را نگهداری کند و این اسناد سری بوده‌اند که منتشر شده است. بنابراین اینکه ما بگوییم بیایم مذاکره کنیم اولاً بگویم که آنچه بالاتر از مذاکره است، داشتن رابطه است. ما که اول انقلاب تا ۱۰ ماه این روابط را داشتیم یعنی سفارتخانه داشتند و گفت‌وگوها رایج بود ولی آنها از این برخلاف قوانین بین‌الملل استفاده کردند. حالا بعضی‌ها می گویند اشغال لانه جاسوسی خلاف قوانین بین الملل بود؛ بله ولی آیا آمریکا جاسوسی می‌کرد به واسطه سفارتخانه‌اش جرم نیست و بر خلاف قوانین بین‌الملل نبوده است؟ در آمریکای لاتین یک معمایی رو مطرح می‌کنند و می‌گویند که می‌دانید چرا در همه جای آمریکای لاتین، آمریکا کودتا کرده است اما در خود آمریکا کودتایی اتفاق نیفتاده است جوابش این است چون آمریکا در کشور خود سفارت ندارد یعنی آمریکا در هر جایی سفارتخانه داشته در آنجا توطئه می‌چیند لذا این اسنادی که منتشر شده اسناد بسیار مهمی است.
آمریکا با توطئه و جنگ روانی سعی می‌کنند که منافع خود را برخلاف قوانین بین‌الملل دنبال کنند
من دعوت می‌کنم مردم بروند و آنها را مطالعه کنند، دانشجویان دانش آموزان حتی تور بگذارند و آنجا را ببینند که این‌ها جایی داشتند، اتاقی داشتند که کارش جعل سند بود و اتاقی داشتند که شنود می‌کردند این‌ها جز کارهای دیپلماتیک نیست، اینطور نیست که گزارشاتی می‌فرستادن آنها جاسوس استخدام می‌کردند و آنها را نفوذ می‌دادند در دستگاه‌های حکومتی به هر حال بزرگترین ضربه‌ای که آن ایام امریکا خورد اشغال لانه جاسوسی بود، به خصوص انتشار این اسناد بود. من خودم این اسناد را مطالعه کردم نه با انگیزه‌ای که بدانم چه گفتند با این انگیزه که ببینم چطور دنیا را اداره می‌کنند. در این موضوع فرق می‌کند، هرجا که بتوانند با خلاف، توطئه و جنگ روانی سعی می‌کنند که منافع خود را برخلاف قوانین بین‌الملل دنبال کنند. مگرقوانین بین الملل اجازه می‌داد که آمریکا به عراق حمله کند، مگر قوانین بین‌الملل اجازه می‌دهد که آمریکا بمب‌های یک تنی به اسرائیل بدهد و مردم غزه را اینطور کشتار کند.
هیچ کس نمی‌پذیرد راجع به تصاحب زنش توسط همسایه مذاکره کند
ما از برجام دستاوردی نداشتیم، واقعا هیچی نداشتیم. منتها تبلیغ می‌کردند که پول‌های ما را آزاد کردند، کجا آزاد کردند؟ هیچ وقت آزاد نکردند. پول‌های ما کماکان بلوکه شده و مسدود شده است. هر چند گاهی به بهانه‌های مختلف از آن برداشت می‌کند، در ۱۱ سپتامبر که ایران هیچ نقشی در آن نداشته است، ۶ میلیارد دلار از پول‌های ما برداشت کرده است که به قربانیان این موضوع بدهند. به ایران چه ربطی دارد؟ مگر ایران در آن شرکت داشته است، همه این‌ها بهانه است. این ۱۵۰ میلیارد دلاری که ما داشتیم را پس نخواهند داد، مذاکره باید با هدف انجام شود و اصل این نیست که فقط مذاکره شود. شاید مثال خوبی نباشد شما فرض کنید که همسایه بیاید راجع به تصاحب خانم شما مذاکره کند، کسی همچین مذاکره‌ای را می‌پذیرد؟
آیا ترامپ دیوانه امروز تغییر کرده است و می‌توان به آن اعتماد کرد؟ اگر مذاکره کنیم و به توافقی برسیم ممکن نیست دوباره این ترامپ از آن خارج شود؟
اگر از فرصت‌ها درست استفاده نکنید دیگران برای شما می‌برند و می‌دوزند
ساداتیان: بحث در این است که در مذاکره مسئله قهر مطرح نیست، همانطور که آقای قدیری هم به آن اشاره کردند، مسئله تامین منافع ملی است. تامین منافع ملی وابسته به آن کارت‌هایی است که شما در دستتان دارید. اگر از این کارت‌ها به درستی استفاده کردید، آنگاه منافع ملی خودتان را می‌توانید، تامین کنید. اگر درست استفاده نکردید دیگران برای شما می‌برند و می‌دوزند و یک قبا تنتان می‌کنند کما اینکه در خیلی از موارد این آقای پریاکوف روسی شده بود سخنگوی هیئت ایرانی و می‌گفت ایران چنین کرد و چنان کرد. این شان ایران با آن سابقه تاریخی نیست مذاکره به مفهوم اینکه ما وارد شویم کما اینکه ویتنام در حال جنگ بود مذاکراتی انجام داد و توافقاتی رسیدند که امروز ویتنام برای خودش موقعیتی را پیدا کرده است اینکه ما در برجام هیچ دستاوردی نداشتیم باید ببینید که همین آقای ترامپ و آن خانم سفیرشان در سازمان ملل در یکی از جلسات خود آقای ترامپ، رئیس آن جلسه بود، هیچ یکی از ۱۵ عضو دیگر به او رای ندادند و ترامپ از این موضوع عصبانی شد و از جلسه بیرون آمد و نیکی هیلی را اخراج کرد.
دولت‌ها باید بر اساس قوانین و ضوابط و معیارهای که وجود دارد، عمل کنند
قدرت موشکی ایران جای مذاکره ندارد
این نشان می‌داد که آن پایه حقوقی که برجام دارد و آن کاری که ترامپ می‌خواست انجام دهد در آن موقع را که ایران را محکوم کند بر اساس برجام این اجازه را نداشت.
اروپایی‌ها در مقاطعی حامی ایران بودند درست است که آنها به تعهداتشان عمل نکردند اما ما تا یک سال به برجام عمل کردیم ولی بالاخره برجام پایه‌های حقوقی درستی دارد که تا همین امروز هم اسنپ بک اجرایی نشده است، چرا اجرا نشده است؟ به دلیل همان پایه حقوقی بود که به هر صورت وجود داشت حالا از نظر آقای قدیری که این را نفی می‌کند، اشکالی ندارد چون نه من از صحبت‌های ایشان متقاعد می‌شوم، نه ایشان از صحبت‌های من متقاعد می‌شوند. ایشان حرف‌های خودشان را می‌زنند. به هر حال کسانی که اعتقادی به برجام ندارند، همین حالا هم دارند مخالفت می‌کنند. مثلاً در مشهد دادگاه صحرایی تشکیل دادند و برای خودشان حکم صادر می‌کنند و در خیابان حکم اعدام برای فردی دادند، این‌ها که ملاک نیست. دولت‌ها، حاکمیت و حکمرانی است که باید بر اساس قوانین و ضوابط و معیارهای که وجود دارد، عمل کنند.
بر اساس نقاط ضعف و قدرتی که وجود دارد باید بتوانند مذاکره کنند تا به نتیجه برسند و اینطور نیست که الان برجام آنطور باشد. آقای ترامپ که شما سوال کردید تجربه ۴ سال کنار بودن و چهار سال رئیس جمهور بودن را داشته است. او الان چماقش را بلند کرده، حداکثر را می‌خواهد. اگر که توان و قدرت این را داشته باشیم و افرادی که مذاکره می‌کنند، اهلیت این را داشته باشند می‌توان کاری کرد اما داستان این نشود که آقای دکتر ولایتی به آقای جلیلی گفت شما می‌روید آنجا و بیانیه می‌خوانید.
مذاکره این است که گفت‌وگو کنند، یعنی بدهند و بگیرند یعنی بتوانند از نقاط قوت استفاده کنند که در جهت یک تعامل و رسیدن به آن منافع ملی استفاده شود در برجام هم من معتقدم که آنها سه مسئله را بر روی میز گذاشتند، بحث هسته‌ای است، بحث منطقه‌ای و قدرت موشکی ایران است، قدرت موشکی ایران که به اعتقاد من جای مذاکره ندارد یعنی اینطور نباید باشد که ما تمام توان خود را از دست دهیم.
در منطقه لطمات جدی خورده‌ایم
در مورد منطقه هم می‌توانیم بگوییم که تا حدودی لطمات جدی وارد شده است. در این خصوص هم تجدید نظری می‌تواند صورت گیرد. در رابطه با مسائل هسته‌ای هم که گفتیم دنبال سلاح هسته‌ای نیستیم اما بعد که آنها به تعهدات خودشان عمل نکردند. هم اروپایی‌ها و هم آمریکایی‌ها خارج شدند، ما شروع کردیم درصد غنی سازی را افزایش دادیم. از سانتریفیوژهای بیشتری استفاده کردیم و آن قانون راهبردی مجلس که گذاشته شد جلوگیری کردند و گفتند که تا همه تحریم‌ها برداشته نشده است ایران تا یک حدودی می‌تواند انعطاف داشته باشد و ما مشکلی نداشتیم می‌توانستیم نظارت را بپذیریم و همه این‌ها را داشته باشیم.
به نظر شما اگر که مذاکره با آمریکا اتفاق بیفتد شخص یا اشخاص مذاکره کننده باید چه المان‌هایی رو داشته باشند و تجربه تاریخی دو مذاکره کننده ارشد آقای جلیلی و آقای ظریف مورد قضاوت عموم مردم است، مذاکره این دونفر را چطور ارزیابی می‌کنید؟
کسی که مذاکره می‌کند نباید مثل ظریف مجذوب و مرعوب آمریکا باشد
قدیری : به اعتقاد من کسی که می‌رود و مذاکره می‌کند، باید نه مرعوب و نه مجذوب طرف مقابل باشد. انتخاب آقای ظریف اشتباه بوده است، چرا که ایشان هم مجذوب و هم مرعوب آمریکا بود. اگر بخواهم مثال بزنم، ایشان وقتی به دانشگاه تهران می‌رود، ادعا می‌کنند که آمریکا می‌تواند ظرف ۱۰ دقیقه سیستم نظامی ما را فشل کند. اگر می‌توانست که تا به حال حوثی‌ها را بیچاره می‌کرد یعنی که اینطور نیست این نشان می‌دهد که او مرعوب بوده است که چنین تصوری داشته است. به توان ما اعتقاد نداشت و دشمن را هم بزرگ می‌دید، پس این شخص مناسب مذاکرات نیست. مجذوب هم نباید باشد به هر حال ایشان حدود ۵۰ سال از دوران دبیرستان در آمریکا بوده است، ذهنیت ایشان آنجا شکل گرفته است، پس نمی‌تواند. وقتی می‌گوید که امضای کری ضمانت است، البته معتقدم که او افکار عمومی را فریب می‌داد وگرنه بعید است که نداند امضای کری ضمانت نیست. امضای رئیس جمهور و مصوبه کنگره آمریکا هم ضمانت نیست کما اینکه امضای رئیس جمهور و رئیس سازمان ملل متحد هم ضمانت نبود. وقتی که رئیس جمهور امضا می‌کند، ممکن است که فردا هم بیاید و امضاش را پس بگیرد، خود همان آقای اوباما امضای خود را پس می‌گرفت، نیازی نیست که رئیس جمهور بعدی بیاید و امضا را پس بگیرد.
ما باید دشمن شناس باشیم/ برجام هیچ دستاوردی نداشته است
بعد هم دستاوردهای برجام هیچ بوده است، رئیس بانک مرکزی همان زمان گفت همان زمان که برجام را امضا کردیم، من در مکزیک سفیر بودم ما نمی‌توانستیم پول را از طریق بانک ارسال کنیم. در حالی که لغو تحریم‌های بانکی یکی از دستاوردها بود و اصلاً قرار نبود این تحریم‌ها را اجرا کنند. بعد هم مذاکره با دشمن را من نفی نمی‌کنم مثلاً ما در زمانی که جنگ دایر بود، ما با صدام مکاتبه و مذاکره کردیم. البته او به خاطر مذاکره از سرزمین‌هایی که از ما اشغال کرده بود، عقب ننشست. او حمله کرد به کویت و آمریکا جلویش بود و برای اینکه نیروها را این‌ور و در مرز ما نگه ندارد، این کار را انجام داد؛ این نتیجه مذاکره نبود. مثلاً آقای علی لاریجانی آقای دکتر مرندی و حتی در یکی از این سفرها آقای ظریف هم همراهشان بود و با صدام مذاکره کردند اما هرگز احساس نکردند که صدام دوست ما است و دست از دشمنی برداشته است.
برای ثبت در تاریخ می‌گویم حتی شده در روز آخر برجام، این‌ها از اسنپ بک استفاده خواهند کرد
رهبری اجازه مذاکره را ندادند
ما باید دشمن شناس باشیم، لذا اینکه می‌گویند دستاورد داشته است، من می‌گویم که هیچ دستاوردی نداشته است. اینکه آقای روحانی می‌گفت صف بسته‌اند خارجی‌ها برای اینکه به ایران بیایند، صف چه بسته‌اند؟ مثلاً ایتالیایی‌ها صف بستند که بیایند اینجا و لباس‌های دوخته شده در ایتالیا را اینجا عرضه کنند، اینکه به نفع ما نیست یا فرانسه اعلام آمادگی کردند که بیایند در ایران فروشگاه‌های زنجیره لوازم آرایشی در ایران بزنند، دنبال کارهای اساسی نبودند کما اینکه کارهای اساسی را هم تحریم می‌کردند. در دوره خود آقای اوباما هم تحریم‌ها برداشته نشد، این‌ها لازم نیست اسنپ بک را اجرایی بکنند چون به صلاحشان نیست.
کافی است که مدام ما را بترسانند، ما هم از ترس آنها خواسته‌شان را تمکین می‌کنیم ولی من به شما از الان می‌گویم و این را برای تاریخ عرض می‌کنم هر چقدر هم ما عقب بنشینیم، شده در روز آخر این‌ها از اسنپ بک استفاده خواهند کرد؛ گذاشتند برای روز آخر. لذا مذاکره با آمریکا از نظر من نتیجه نمی‌دهد، چون آنها چیزی را نمی‌خواهند، قصد کوتاه آمدن ندارند تا زمانی که احساس قدرت کنند. فشار را بر ما زیاد کرده و ما را تحریم می‌کنند، راه حل آن است که حضرت آقا فرمودند، رفع تحریم با آنهاست، مذاکره هم اجازه ندادند هیچ کدام از آن کارهایی را که باید انجام می‌دادند را نکرده‌اند، از ابتدا هم نمی‌خواستند انجام دهند.
دون شأن بود که هیات دولت به استقبال یک هواپیمای دست دوم برود
برای قول‌ها و تعهداتی که ما داده بودیم ضمانت اجرا گذاشتند که بتوانند بر سازمان انرژی هسته‌ای نظارت کنند. ۹۵ درصد نظارت‌ها آژانس درکل جهان در ایران بوده است ولی از این طرف هیچ ضمانتی نگرفتند. آنها به هیچ کدامشان عمل نکردند. قرار بود تحریم‌های بانکی برداشته شود که نشد. قرار بود هواپیما بدهند که ندادند. یک هواپیمای دست دوم به ایران فرستادند که تقریباً تمام هیئت دولت رفت به استقبال یک هواپیمای دست دوم که آن هم پس از مدت کوتاهی از کار افتاد. دون شأن ما بود، این استقبال از یک هواپیمای دست دوم به هر حال آمریکا بنا ندارد دست از تحریم‌ها بردارد راهش خنثی کردن تبلیغات است. نمونه آن ما حدود یک میلیون نفر نیاز به رادیو داروها دارند که ما خودمان در اینجا تولید می‌کردیم، منتها رآکتور تولید رادیو داروها صفحات سوخت ۲۰ درصد لازم دارد و ما از آرژانتین می‌خریدیم. آمریکایی‌ها این را گروگان گرفتند، گفتند یا این خواسته‌های ما را برآورده می‌کنید یا به شما دیگر نمی‌دهیم، یعنی جان و سلامت یک میلیون نفر درگیر بودند. اینجا شهید شهریاری آمد، این صفحات سوخت ۲۰ درصد را ساخت، وقتی ما توانستیم آن را بسازیم به ما گفتند که می‌فروشیم تازه ارزان‌تر از قبل هم می‌فروشیم. مگر این طور بشود وگرنه وقت تلف کردن است که ما برویم در مذاکره امتیاز بگیرد، یعنی قرار نیست امتیازی بدهند.
به نظر شما برای مذاکره باید از ابتدا پیش شرط تعریف کنیم یا نه؟
ترامپ در دوره اول فقط از برجام خارج نشد
ساداتیان: اینکه ما همه چیز را نفی کنیم برمی‌گردد به آن طنزی که در فرهنگ ما هست و می‌گویند ملانصرالدین پاشو کوبید به زمین و گفت اینجا مرکز زمین است، اگر می‌گویی نه برو متر کن. حالا ما باید یکی یکی بگوییم برجام این فواید را داشت. قراردادهایی که برای هواپیما و هیئت‌های مهمی که در سطح رئیس جمهور به ایران آمدند و قرار بود که این کار را انجام دهند. حالا در آن شرایط گفتیم امریکا حق ورود ندارد و آمریکا هم گفت این دیگ برای من نمی‌جوشد ترامپ هم آمد گفت که ظریف سر کری کلاه گذاشته است. این نشان می‌دهد شواهد و دلایلی وجود دارد که بالاخره برجام فایده داشت منتها اینکه گفتیم در دوره اول ریاست جمهوری ترامپ ایشان نقش دیوانه را برای خودش بازی کرد هر کاری هم دلش خواست انجام داد نه تنها در خصوص ما و برجام بلکه همانطور که اشاره کردم آب و هوای پاریس خارج شد و از خیلی از پیمان‌های بین‌المللی هم خارج شد. پس این رفتارها آن فرد است اما شما ببینید که سر سلاح‌های هسته‌ای بین اتحادیه جماهیر شوروی و آمریکا مذاکرات زیادی اتفاق افتاد بعد دیدیم که فروپاشی شد پس بگوییم که امریکا هم آنجا سر شوروی کلاه گذاشت نه این موقعیت اقتصادی بود که برای اتحاد جماهیر شوروی ایجاد شد و آن موقع فروپاشی اتفاق افتاد.
آیا باید مرعوب چماق ترامپ باشیم؟
ما اینجا وظیفه داریم نگذاریم مردم سرشان را در سطل آشغال کنند، نگذاریم که ناامیدی‌ها اتفاق افتاد. وقتی که این‌ها از طریق آن منافع ملی است که هم من با آن معتقدم هم ایشان به آن اعتقاد دارد از طریق مذاکره به دست می‌آید. حالا هر کس که می‌خواهد بگوید، اخیراً گزارش داووس هم درآمده آنجا عموم کشورها که در جلسات مرتب داووس هم بودند، تاکید کردند که ایشان حداکثرخواه است. آن حداکثر را هم برای منافع آمریکا می‌خواهد؛ درست است. در این چهارچوب هم چماق خود را بلند کرده است، ولی آیا ما باید مرعوب چماق آن باشیم و نتوانیم با او گفت‌وگو کنیم و حرف بزنیم. باید برویم به شکم کار اما اینکه قهر کنیم و کنار بنشینیم منافع ما تامین خواهد شد؟ منافع ما تامین نمی‌شود.
ما باید بتوانیم با قدرت و قوت مذاکره کنیم، ما ترسی نداریم. ما که می‌گوییم قدرت و قوت داریم، این قدرت خود را کجا باید نشان دهیم. فقط می‌خواهیم در قدرت نظامی آن را انجام دهیم؟ می‌بینیم که خیلی از موارد جواب نداده است. نمی‌گویم قوت نداشته باشیم، حتماً باید طبق قرآن قوت خود را داشته باشیم ولی دیپلماسی و گفت‌وگو است که می‌توان از کارت‌های مختلف استفاده کند.
چه می‌توانیم کنیم که برد-برد باشد و منافع کشور را تامین کنیم؟
شما سفیر بودید آقای قدیری ابیانه چرا می‌رفتید و مذاکره می‌کردید؟ مگر همه منافع کشور را دو دستی تقدیم شما می‌کردند. شما می‌رفتید مذاکره و گفت‌وگو می‌کردید و تلاش می‌کردید که منافع کشور خودتان را تامین کنید. این گفت‌وگو فی النفسه بد نیست. درست است که ما مرعوب آنها نیستیم، ما قدرت داریم. من مثال‌های شخصی هم دارم که در دوران سفارت ما را تهدید به بمباران اتمی کردند. در دوران جنگ و آنجا وقتی این را مطرح کردند، من گفتم ما کربلا هم داریم، در کربلا که با اسب تاختند و همه را به شهادت رساندند. بعد از ۱۴۰۰ سال رشد کرد و بالا آمد و انقلاب اسلامی از آن بیرون آمد. این را برای حضرت امام فرستادند و گفتند که از آن تقدیر کنید.
ما نباید خودمان را به جایی برسانیم که سوخت در برابر سوخت و غذا و دارو داشته باشیم. به هر حال بپذیریم یا نپذیریم آمریکا قدرت اول جهان است. حالا چین هم دارد تلاش می‌کند که قدرت دوم جهان باشد. اکنون آمریکا می‌گوید که من آمده‌ام با ایران مذاکره کنم. امیدواریم که شرایطی نباشد که اسرائیل بخواهد به تاسیسات ایران حمله کند، بله اگر که به تاسیسات ما حمله کند، هم می‌توانیم دفاع کنیم هم به شکل متقابل ضربه بزنیم ولی این‌ها خسارت است. چه می‌توانیم کنیم که برد-برد باشد و منافع کشور را تامین کنیم؟
بیانیه بخوانند بهتر است تا اینکه ما فقط ضمانت دهیم
ما که فتوای رهبرمان را در زمینه ساخت سلاح هسته ای کنار نمی‌گذاریم
قدیری‌ابیانه: وقتی که آمریکا خارج شده بود، این‌ها به این نتیجه رسیدند که می‌توانستند از اسنپ بک استفاده کنند تحریم‌های سازمان ملل را اضافه کنند ولی تو که خارج شدی دیگر نمی‌توانی برگردی پس موضوع این بوده است. دوم اینکه آقای ولایتی گفته است آقای جلیلی رفته آنجا و بیانیه خوانده است، آقای جلیلی صحبتشان این بود که اگر وعده می‌دهید، باید ضمانت آن را هم بدهید اما آنها نپذیرفتند. یعنی ما ضمانت بدهیم، آنها ضمانت ندهند اینکه بیانیه بدهیم بهتر از برجامی است که این همه خسارت به ما وارد کرد.
پرسیده بودند که شما چه سودی می‌برید از این همه بازرسی هایی که انجام می‌شود، گفته بودند که ما آمدیم که تاسیسات نظامی را هم ببینیم که اگر جنگی بین ایران و آمریکا در بگیرد و آمریکا بخواهد حمله کند در این صورت گزیده‌تر می‌زنند یعنی این‌ها اطلاعات را با جی پی اس و این‌ها که می‌روند بازدید می‌کنند، منتقل می‌کنند که موشک‌ها دقیقاً به هدف بخورد. آنها می‌دانند که ما دنبال سلاح هسته‌ای نیستیم و این‌ها بهانه است، ما که فتوای رهبرمان را کنار نمی‌گذاریم که این کار را انجام دهیم.
اگر آمریکا به ایران حمله کند تمام ناوگانش در آب‌ها غرق می‌شود
سال ۲۰۰۷ کنگره آمریکا از سازمان‌های اطلاعاتی خواست که گزارشی برای تلاش‌های ایران در ساخت سلاح‌های هسته‌ای ارائه کند. تمام ۱۶ سازمان اطلاعاتی آمریکا مشترکاً گزارش دادند، ایران هیچ تلاشی برای ساخت بمب اتم ندارد، حداقل از سال ۲۰۰۴ یعنی ۴ سال قبل این چنین بوده است اما اگر از سال ۲۰۰۷ تصمیم بگیرد که بمب اتم بسازد تا سال ۲۰۱۵ نمی‌تواند این کار را انجام دهد. این در حالیست که در کاخ سفید دیک چنی و رامسولد و بوش پسر می‌گفتند ایران به دنبال بمب هسته‌ای است. آنها چرا این کار را می‌کردند؟ چرا سازمان‌های امنیتی خلاف نظر کاخ سفید گزارش دادند؟ چون برآوردشان این بود که ایران به سلاح هسته‌ای دست نخواهد یافت و پیروز نخواهند شد. آنها به خاطر منافع خودشان گفتند نه به خاطر بیان یک حقیقت، به این دلیل که این افراد تندرو، یک جنگی را به آمریکا تحمیل نکنند که برای او شکست است.
در سال ۲۰۰۳ نیروهای پژوهشی آمریکا ارزیابی می‌کردند که اگر آمریکا به ایران حمله کند، چه اتفاقی می‌افتد. نتیجه این بود که بعدها در رسانه‌ها درز پیدا کرد، اگر آمریکا به ایران حمله کند تمام ناوگانش در آب‌ها غرق می‌شود و حداقل ۲۰ هزار آمریکایی کشته می‌شود.
کار کثیف روحانی این بود که گفت ما تعهدات را یکجانبه امضا می کنیم
مسئله قهر کردن نیست، ما مذاکره را به نفع خودمان نمی‌دانیم. آنجا که شما گفتید ما کربلا هم داریم، از من همین سوال را پرسیدند. خبرنگار آمریکایی از من پرسید که اگر کشور شما مورد حمله قرار بگیرد و آمریکا به بوشهر حمله کند چه اتفاقی می‌افتد، من گفتم آمریکا چنین کاری را انجام نمی‌دهد برای اینکه آمریکا ۱۰۰ مرکز هسته‌ای دارد که اگر او به مراکز هسته‌ای ما حمله کند، ما مجاز هستیم که به تمام مراکز هسته‌ای آن حمله کنیم البته این را منعکس نکردند.
بعدها گزارشی دادند که ایران قرار است به مراکز هسته‌ای آمریکا حمله کند. به هر حال درست است که ما کربلا داریم ولی در جنگ قرار نیست که همه ما شهید شویم کما که در جنگ با عراق در نهایت ما پیروز شدیم. قانون مجلس هم چیز عجیبی نبود، گفت آنها تعهداتی را که دادند اجرایی کنند. نمی‌شود که فقط ما اجرایی کنیم. آقای روحانی یکی از کارهای کثیفی که انجام داد این بود که گفت ما برای اثبات حسن نیت تمام تعهدات را یک جانبه اجرا می‌کنیم. فکر می‌کرد که آنها هم همین کار را انجام خواهند داد. البته اگر که این چنین فکر می‌کرد و دنبال چیز دیگری نبود. او رفت در مراکز هسته‌ای اراک در جاهای حساس سیمان ریخت! وقتی ما تمام تعهدات را عمل می‌کنیم آنها برای چی عمل کنند؟
حضرت آقا فرمودند که هر یک قدمی که برمی‌دارند شما هم یک قدم بردارید. این‌ها نکردند و ضمانت نگرفتیم. آخر سر هم آمدند گفتند امضای کری ضمانت است. به آمریکا نمی‌شود، اعتماد کرد. می‌گویند که یک عده‌ای در سطل آشغال دنبال غذا می‌گردند، چیز خوشایندی نیست ولی چه کسی گفته است که اگر ما برویم با آمریکا مذاکره کنیم این مشکل ما برطرف می‌شود، تحریم‌ها را برنمی‌دارند تازه زمانی که ما تحریم هم نبودیم مشکل اقتصادی داشتیم. یک بخشی از مشکلات دست خودمان است و باید برویم حلش کنیم. آقای ولایتی هم که آن حرف را زده است، اشتباه کرده است چون برویم مذاکره کنیم چیزی را به دست نیاوریم فقط این است که تعهدات یک جانبه بدهیم. در برجام یک جمله نوشته شده است که ایران حق ندارد تا ابد به طرف بمب هسته‌ای برود. در ۴ سال دولت داری نهایت ۴ سال دیگر هم باشد می‌شود ۸ سال، چگونه برای ابد تصمیم می‌گیرید؟ یعنی عربستان و کشورهای دیگر هم داشتند، ما حق نداریم داشته باشیم.
در صورتی که حمله نظامی از سوی آمریکا اتفاق بیفتد، آیا ایران برنامه‌ای برای مقابله دارد یا اگر توافقی صورت بگیرد و آمریکایی‌ها باز هم به تعهدات خود عمل نکنند در این صورت ما باید چگونه عمل کنیم؟
ساداتیان: کاسبان تحریم دنبال این هستند که تحریم برداشته نشود احتمال جنگ هم که همیشه وجود داشته است در شرایط خاصی جنگ می‌تواند کمک کند که یک عده‌ای آبدیده و ورزیده شوند وقتی شما هزینه و درآمدش رو با هم مقایسه می‌کنید، می‌بینید که هزینه‌های فراوانتری را ایجاد می‌کند. صحبت رهبری هم که اخیراً مطرح کردند، گفتند که افرادی که مذاکره می‌کنند باید حواسشان باشد نسبت به دشمن در حقیقت نسبت به دشمن هشدار دادند از سخنان ایشان اینطور استنباط شد که در این شرایط خاص که این شرایط خاص هم برمی‌گردد به وضعیتی که داریم هم از نظر اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی این مجموعه جامعه ما را دچار خسارت‌های فراوان کرده است. اگر بتوانید ارتباطی برقرار کنید و توازن منطقی در روابط شرق و غرب داشته باشیم، به بازارهای منطقه‌ای دسترسی پیدا می‌کنید و می‌توانید یک بخشی از تحریم‌ها را بردارید. شما دسترسی به بازارهای بین‌المللی داشته باشید و حالا اگر اف ای تی اف هم که این روزها در مجلس و مجمع مطرح می‌شود، به تصویب برسد می‌توانید پول‌هایتان را انتقال بدهید و به این واسطه هزینه‌هایی را انجام ندهید اگر لازم باشد با جزئیات می‌توانم بگویم که چه هزینه‌هایی در حال اتفاق است این‌ها به ضرر کشور است.
قدرت شما این است که خودباوری داشته باشید و وارد گفت‌وگو شوید
آقای قدیری هم می‌دانند زمانی که آقای هاشمی رئیس جمهور بودند ، من مدیر کل شرق دور و اقیانوسیه بودم. مرتب به ما می‌گفتند که شما ۵۹۸ را بپذیر و ما می‌آییم در بازسازی شما کمک می‌کنیم آقای سایتو سفیر ژاپنی‌ها در تهران بود و مرتب این را می‌گفت.
وقتی ما پذیرفتیم به آنها گفتیم که الوعده وفا و آنها هم آمدند و پذیرفتند که کمک کنند، چند وام به ما دادند؛ وام‌های ۵۰۰ میلیون دلاری. ۶ وام ۳ میلیاردی دلار در آن زمان برای بازسازی ایران به ما دادند. حالا قرار بود که در مقابل نفت ببرند. ما چه تخفیفی به آنها دادیم؟
آقای مجتهدزاده معاون بین الملل وزارت نفت بود، بین ۳ سنت هر بشکه تا ۵ سنت ما تخفیف می‌دادیم به خاطر آن پولی بود که آنها به ما داده بودند و سودی هم از ما نمی‌گرفتند. آن را با الان مقایسه کنید با رقم میانگین که ما در هر بشکه ۱۰ دلار تخفیف می‌دهیم. این شرایط عدم مذاکره و دسترسی شما به بازارهای نفت است.
این است که مردم به فلاکت افتادند و متهم می‌کنند که دولت خودش این گرانی‌ها را ایجاد می‌کند. این تحریم است که اثر می‌گذارد. آنها می‌گویند که تحریم‌ها را برنمی‌دارند. تحریم‌ها را برنمی‌دارند، کدام است؟ قدرت شما این است که خودباوری داشته باشید ، شما بپزید و بروید و وارد گفت‌وگو شوید. اگر نپذیرفتند این را علنی به مردم گزارش کنید که مردم ببینند شما وارد گفت‌وگو شدید. آن بحث گریز هسته‌ای را هم که ایشان مطرح می‌کند، این است که ما الان به چند روز رسیده‌ایم. از طریق جنگ و دعوایی که قرار است اتفاق بیفتد جز خسارت چیزی حاصل نمی‌شود. آنها زیرساخت‌های ما را می‌زنند ما هم زیرساخت‌های آنها را می‌زنیم ولی اگر توانستیم باید در جهت بهبود وضعیت حرکت کنیم.
مردم را قانع کنید که مذاکره کردیم و نشد
در مراکز هسته‌ای سیمان ریخته نشد
این همه مغزها از کشور می‌رود، شما نگاه کنید در امور مختلف مثل ورزشی و هایتک دارند به جاهای مختلف می‌روند. چرا باید ناامیدی باشد و اینکه فکر کنند هیچ آینده‌ای ندارند و این باعث بشود که از این کشور بروند. این‌ها همه ناشی از این تحریم‌ها و فشارها است. البته در ناکارآمدی مدیریت و سیاست‌های حکمرانی هم مشکلاتی داشتیم. همه این را اذعان می‌کنند، چه اصولگرا چه اصلاح طلب همه قبول دارند که ناکارآمدی‌هایی داشتیم.
از طریق قهر کردن و مذاکره نکردن حل کنیم. از اینکه بترسیم آمریکا چه می‌خواهد کند و وارد گفت‌وگو نشویم اما اگر شما وارد گفت‌وگو شدید، اینطور مردم را قانع می‌کنید که ما وارد گفت‌وگو شدیم. این تلاش‌ها را کردیم و این موارد را گفتیم و بعد به نتیجه نرسید. نکته آخری که عرض می‌کنم این است که شما از ما پرسیدید که آپشن چیست؟ این است که شما یک تعادل و توازنی را در روابط بین‌الملل خود ایجاد کنید که بتوانید از کارت‌ها استفاده کنید. ما توان بیشتری را داشتیم اما فرصت سوزی کردیم و از آنها استفاده نشد به هر حال آن که اشاره می‌کند ما در مراکز هسته‌ای رفتیم و سیمان ریختیم. آقای دکتر صالحی آمد که ایشان متخصص‌ترین فرد در این زمینه هستند. آقای دکتر که در این زمینه هم تخصص دارند، آمدند و گفتند که ما اصلاً سیمان نریختیم. این‌ها یک سری هیاهو است.
آقای قدیری شما خودتون سفیر بودید آقای دکتر هم اشاره کردند که شما در مقاطعی مذاکره کردید سوال مشخص من این است که آیا ما اهرم فشاری در مقابل امریکا نداریم؟
قدیری ابیانه: مذاکره کردم اما با مکزیک نه با آمریکا الان ما برای مذاکره با اروپا منعی نداریم.
آقا گفتند اگر می‌خواهید تعهدی دهید دوجانبه باشد و از آنها ضمانت بگیرید
یک شعاری مطرح شده است که می‌گویند کاسبان تحریم، به نظر من کاسب کسی است که می‌خواهد برود با آمریکا مذاکره کند؛ او کاسب است که می‌خواهد به این طریق امتیازی بگیرد و خود به راس قدرت بیاید. برای این است که در قدرت قرار بگیرند نه برای رفع مشکلات مردم. برای اینکه مثلاً آقای جلیلی یا بنده یا خود ایشان چه کاسبی از تحریم کردیم. اینکه گفته می‌شود ما می‌توانیم بخشی از تحریم‌ها را برداریم و گفته است که می‌توانیم کاری را انجام دهیم. یکی از دلایلی که حضرت آقا بحث نرمش قهرمانانه را مطرح کردند و اجازه مذاکره با ۵+۱ و آمریکا را دادند این است که مردم متوجه شوند که این‌ها آدم‌های فریبکاری هستند، حتی آقا گفتند اگر می‌خواهید تعهدی دهید دوجانبه باشد و از آنها ضمانت بگیرید یعنی یک قدم آنها یک قدم ما پس اینکه آقای صالحی می‌گوید سیمان نریختند یعنی کلش را سیمان نریختند ولی نقاط حساس را سیمان ریختند. نمایندگان هم رفتند دیدند و این را بیان کردند، پس سیمان ریخته شده است. رفتند به یک برجامی رسیدند، امضا هم کردند حتی اروپایی‌ها و چین و روسیه هم امضا کردند در شورای امنیت هم تصویب کردند اما به آن عمل نکردند و عمل نخواهند کرد. اصلاً بنا به عمل نداشتند آمریکا از آن بیرون رفت، اروپایی‌ها چرا عمل نکردند.
اینکه می‌گویند FATF را بپذیریم برای ما گشایش ایجاد خواهد شد از روی ناآگاهی یا فریب است
این‌ها در مذاکره می‌خواهند سر ما را کلاه بگذارند و کلاه گذاشتند. با تبلیغ گفتند که می‌خواهند پول‌های ما را برگردانند یک میلیارد و هفتصد میلیون تومان را برگرداندند که آن هم دادگاه لاهه به ما برگرداند و مجبور شدند که بدهند و پول‌های مسدود شده ما در آمریکا آزاد نشد و از روی آن برداشت کردند. اینکه می‌گویند fatf را بپذیریم برای ما گشایش ایجاد خواهد شد از روی ناآگاهی یا فریب است. در اف ای تی اف همه اعضا باید رای دهند تا ما از لیست سیاه خارج شویم در آنجا آمریکا و اسرائیل هم هستند و چون به اتفاق آرا باید رای دهند، ممکن است اسرائیل رای ندهد. اگه شما اف ای تی اف را بپذیرید آنها به شما رای خواهند داد؟ خیر آنها به شما رای نخواهند داد. دوم اینکه گیرم که ما به لیست سفید رفتیم و حتی اف تی اف توصیه کرد که با ایران رابطه داشته باشید تا زمانی که تحریم‌های آمریکا هست fatf هیچ سودی برای ما ندارد، بلکه زیان هم دارد، چرا هیچ بانکی جرات نمی‌کند خلاف نظر آمریکا عمل کند و آمریکا در این صورت می‌گوید حق استفاده از دلار و ارتباط با آمریکا را ندارید. یک بانک فرانسوی را بیش از ۷ میلیارد دلار جریمه کردند و آن بانک آن جریمه را پرداخت کرد تا بیش از این برای ارتباط با ایران جریمه نشود.
شفافیت و FATF خوب است به شرط اینکه تحریم‌ها را بردارند
بنابراین اف ای تی اف رو هم بپذیریم تا زمانی که تحریم‌ها برداشته نشود، هیچ اتفاق مثبتی برای ایران نمی‌افتد. تا زمانی که آنها از تراکنش‌های ما اطلاع داشته باشند، می‌توانند جلوی دور زدن تحریم‌ها را بگیرند. مقاماتشان بارها گفته‌اند که ما به این احتیاج داریم تا جلوی دور زدن تحریم‌ها را بگیریم یعنی ما دیگر نتوانیم نفت بفروشیم. من با شفافیت موافقم ولی شفافیت برای خودمان نه برای آمریکا. مگر آمریکا شفاف کرده است که چقدر به این گروه‌های ضد انقلاب پول می‌دهد برای توطئه‌ها و موارد دیگر هزینه می‌کند. اگر بپذیریم هیچ گشایشی ایجاد نمی‌شود، من تعجب می‌کنم از کسانی که دستی در دیپلماسی دارند و هستند کسانی در مجمع تشخیص مصلحت نظام که سابقه دیپلماتیک دارند و تاکید بر fatf می‌کنند.
آقا fatf به ضرر ماست، البته اگر تحریم‌ها برداشته شود خوب است. آنها که می‌گویند ما تحریم هستیم و مجبوریم دور بزنیم و در این دور زدن‌ها فساد است؛ بله اصلاً برای همین ما را تحریم کرده‌اند. خاطرم هست وقتی ما در لیست خاکستری بودیم هی می‌گفتند این کار رو هم انجام دهید و ما می‌گفتیم بعد از این کار چه؟ یعنی از لیست خاکستری در خواهیم آمد؟ آنها می‌گفتند خیر قدم به قدم. مثل قضیه پخت قورباغه است که اگر شما به یکباره آن را در قابلمه بیندازید از آن بیرون می‌پرد اما یواش یواش داغش کنی نمی‌پرد تا اینکه پخته شود. آنها هم یک چنین نظری داشتند و الان هم چنین حرف‌هایی می‌زنند.
آقا مجوز مذاکره با آمریکا را ندادند
آن مغز‌هایی که می‌گویند از کشور خارج شدند، دارند توالت و ظرف می‌شویند
من معتقدم به هیچ عنوان تحریم‌ها را برنمی‌دارند ما به اندازه کافی تجربه کسب کردیم. فرمایشات حضرت آقا هم که صحبت از مذاکره کردند اگر دقت کنید مذاکره با آمریکا را نگفتند و مجوزی برای مذاکره با آمریکا داده نشده است، مگر اینکه بیایند و بگویند مجوز می‌دهم به دولت که برود مذاکره کند که چنین چیزی نبوده است.
وقتی صحبت از مذاکره به طور کلی می‌شود و در مذاکره با اروپا یا با کشورهای دیگر حتی کشورهای دوست و برادر مذاکره و معامله که می‌کنیم بر اساس اطمینان نیست. شما وقتی مذاکره می‌کنید باید اصل را بر عدم اطمینان بگذارید و ضمانت بگیرید. برای مثال کسانی که اعتماد کردند در دادگاه‌های ایران پر هستند. کسانی که به دوست و فامیل اعتماد کردند و کلاه سرشان رفته است؛ برادر سر خواهرش برای ارث کلاه گذاشته است. لذا می‌بینیم که اینجا دائم به ناامیدی‌ها دامن می‌زنند مثلاً مغزها خارج می‌شوند، آنهایی که خارج شدند چه کار می‌کنند؟ رفتند توالت می‌شویند و در رستوران‌ها ظرف می‌شورند. الان فیلم‌هایش خوشبختانه در اینستاگرام می‌آید، کسانی که رفتند آنجا را نشان می‌دهند.
متاسفانه رسانه‌های ما فقط افراد موفق را نشان می‌دهند و اکثریت ناموفق را مطرح نمی‌کنند. لذا بد است و نباید مغزهای ما بروند، باید کاری کنیم که بمانند. من همیشه دنبال این بوده‌ام که نخبگان ایرانی خارج از کشور را جذب کنیم. این‌ها باید در دانشگاه‌های ما جذب شوند. طرف در آمریکا در فلان دانشگاه تدریس می‌کند، دکترای یک رشته‌ای هم دارد و می‌رود در ایران به دانشگاه اما مهم‌ترین موانع جذب این‌ها اساتید دانشگاه هستند چرا که آن کس که آنجا مسئول است و آنهایی که مسئول گزینش این افراد هستند، احساس می‌کنند اگر این‌ها بیاید که چند پله از انها بالاترند، جای آنها را می‌گیرند. لذا آنقدر آنها را اذیت می‌کنند که بعد ۶ ماه تا یک سال می‌روند. قضیه ما این است که ما نه تنها می‌توانیم جلوی فرار مغزها را بگیریم، بلکه می‌توانیم نخبگان را نیز جذب کنیم.
عده‌ای در داخل موافق مذاکره هستند و عده‌ای مخالف آن، و آن را بی فایده می‌دانند در این شرایط باید چه کرد؟
ساداتیان: عوامل قدرت عناصر مختلفی را دارد .عوامل نظامی، موقعیت ژئوپلیتیک، داشتن سواحل، معادن انرژی، قدرت اقتصادی و صنعتی و فلسفه حاکمیت است که یکی از مهم‌ترین آنها رضایت مردم است. باید رضایت مردم را داشته باشید، انتخابات ۴۰۱ دور دوم آن به ۸ درصد رسید، کجا تهران ۸ درصد بود؟ در تهران برخی ۸ درصد بودند که به مجلس رفتند این‌ها را که من آمار نمی‌دهم، آمارهای رسمی موجود کشور است وقتی به اینجا می‌رسد، پشتوانه شما ضعیف می‌شود. در مذاکره هم لازم نیست که شما اعتماد کنید، ببینید شما در داخل هم اعتماد نمی‌کنید چه برسد به صحنه بین‌الملل. این قدرت مذاکره شماست و امتیازهایی است که شما می‌توانید بگیرید. اینکه دیگران می‌زنند زیر میز و به هیچ چیز پایبند نیستند، همین چیزی است که برای ترامپ مطرح می‌شود، تاکید می‌کنم مگر ترامپ فقط در رابطه با ما اینگونه عمل کرد، با اروپایی‌ها کلی مشکل دارد. آنها را با تهدید افزایش تعرفه وادار می‌کند که از او تمکین کنند. به ناتو گفته است که باید هزینه پرداخت کنند یا از خیلی از سازمان‌های بین‌المللی خارج شده است. این مربوط به آن گروه و آن شخصیت است که این کار را انجام می‌دهند این را به حساب ضعف برجام و ضعف مذاکره کنندگان درست ما نگذارید. قاعدتاً باید وارد فضای مذاکره شد.
صحبت از زمستان سخت اروپا کردیم ولی در عمل آمریکا به دادشان رسید
در بحث fatf هم شما مسائل را مطرح می‌کنید که خود ایشان هم به آن اشاره کرد که الان برای ما گران تمام می‌شود و نفتی هم که الان می‌فروشیم در شرایطی که تحریم سازمان ملل نیستیم و اسنپ بک این است که اگر ما برگردیم و تحریم سازمان ملل شویم. اروپاییان با اشتباهی که گفتیم زمستان سخت و آنها را هم دلخور کردیم و بعد هم آنها این اتهام را زدند که شما در جنگ اوکراین با ما طرف شدید و موشک به روسیه دادید. این اتهام را زدند آن هم بعد از اینکه شما تامین انرژی برای آنها نکردید، آمریکا آمد با ال ان جی این‌ها را پر کرد روسیه گاز خود را بر اروپایی‌ها قطع کرد. آنها آمدند از ایران انرژی بگیرند، گروه مذاکره کننده آن موقع گفتند که این‌ها تحریم سخت دارند، کاری نکنید و بذارید ما امتیاز بیشتر بگیریم.
بعد دیدیم که آمریکا آمد با ال ان جی پر کرد. بحث این است که در همین مسئله fatf عمده قضایا را پذیرفتیم دو تا از آنها نپذیرفتیم که پالرمو cft را نپذیرفتیم و اگر این دوتا را که الان در مجمع مطرح می‌شود و به مجلس می‌رود حل شود. بحث‌های سیاسی امنیتی را کنار بگذارید یک نفر دانشجو، پسر خودتان که می‌خواهید برای او پول بفرستید حتماً باید بروید از طریق صرافی و اینجا یک مبلغی اضافه‌تر بپردازید و پول نفتی که شما می‌فروشید را باید به صرافی‌ها بدهید و از طرق مختلف آن را برگردانید. یک درصدی از این پول هم می‌رود.
این‌ها کاسبان تحریم هستند کسانی که دارند منافع خود را تامین می‌کنند. من معتقدم وقتی ما به خودمان متکی هستیم و ما خودمان را قبول داریم، می‌گوییم که جمهوری اسلامی اولاً باید رضایت مردم و پشتوانه مردمی و افزایش سرمایه اجتماعی را ارتقا ببخشد و مردم را راضی از خود کنیم. رهبری هم چند سال است که الان در پیام‌های نوروزی‌شان بر این موضوع تاکید می‌کنند. بدون رفع تحریم‌ها نمی‌شود و رفع تحریم‌ها هم بدون مذاکره ممکن نیست و با قهر کردن و نرفتن به میز مذاکره هیچ اتفاقی نمی‌افتد. روز به روز بدتر می‌شود؛ شرایطم بدتر خواهد شد.
چرا نمی‌خواهیم قبول کنیم که آمریکا دشمن ماست و به دنبال ضربه زدن به ماست؟
قدیری‌ابیانه: اینکه جنس‌ها برای ما گران تر تمام می‌شود مشکلات اقتصادی ما افزایش یافته است، حقیقت دارد؛ اما این امر دقیقاً همان چیزی است که دشمنان ما می‌خواهند. آنها به منظور ایجاد مشکل و افزایش هزینه‌های ما، ما را تحریم کرده‌اند. دشمنان ما می‌خواهند که شما FATF را بپذیرید و طبق نظر آنها عمل کنید. همچنین، باید سی اف تی و پالرمو را نیز بپذیرید. تحریم‌ها هرگز برداشته نخواهد شد و هیچ گشایش بانکی ایجاد نخواهد شد، مگر آنکه تحریم‌های آمریکا لغو گردند. تحریم‌های آمریکا نیز لغو نخواهند شد، زیرا آنها می‌خواهند ما دچار ضرر شویم. چرا ما این واقعیت را درک نمی‌کنیم؟ هر بار می‌گویند که اگر تحریم‌ها برداشته شود، اگر FATF پذیرفته شود، و اگر شرایطی دیگر محقق شود، این به نفع ماست. اما اگر تحریم‌ها برداشته شوند، این امر مثبت است.
ما همه می‌خواهیم که روابط بانکی عادی داشته باشیم و بتوانیم پول جابجا کنیم، اما آنها می‌خواهند ما نتوانیم این کار را بکنیم. چرا نمی‌خواهیم قبول کنیم که آمریکا دشمن ماست و به دنبال ضربه زدن به ماست؟ شما باید ثابت کنید که ما در حال زیان کردن هستیم، که من نیز می‌دانم از این تحریم‌ها در نهایت زیان می‌بینیم. آنها همین را می‌خواهند. زمانی که آقای روحانی می‌گوید آب خوردن ما نیز به برجام بستگی دارد، توقعات آنها بالا می‌رود.
ساداتیان: آقای قدیری اشاره کرده‌اند که تحریم‌ها شامل تحریم‌های آمریکاست و بخشی از آن نیز تحریم‌های اروپاست. اگر اسنپ بک برگردد، تحریم‌های سازمان ملل هم برمی‌گردد و دیگر بورکینوفاسویی ها هم نمی‌توانند با ما کار کنند.
قدیری‌ابیانه: بورکینوفاسو الان هم نمی تواند با ما کار کند، تحریم‌های آمریکا بسیار سخت‌تر از تحریم‌های سازمان ملل است. اگر پول‌های ما آزاد شود، این امر بسیار مثبت است. اگر ۱۵۰ میلیارد دلاری که داریم به ما برگردانده شود، و زیان‌هایمان را که ۱۰۰۰ میلیارد دلار است را به ما بدهند، همچنان خوب است. اگر آمریکا به پای ایران بیفتد و بگوید «غلط کردم»، این نیز خوب است. اگر آمریکا سلاح به اسرائیل ندهد، این امر نیز مثبت است. اما این اگرها را کاشتند و چیزی از آن درنیامد.
یادم می‌آید فیلمی از لورن و هاردی بود که در آن زندانی‌ها به دلیل خوراک لوبیا سرد اعتصاب غذا کردند. رئیس زندان از آنها سؤال کرد که چرا، و آنها گفتند چون به ما لوبیا سرد می‌دهند. اگر بوقلمون و ماهی سفید بدهند چی؟ لب‌شان آب افتاد و به آنها گفتند برگرید ولی وقتی برگشتند باز به آن ها لوبیا سرد دادند. در اینجا ما باید تلاش کنیم که رضایت مردم را جلب کنیم. گاهی تبلیغات خارجی موفق می‌شود و باید تلاش کنیم که واقعیت‌ها را برای مردم روشن کنیم.
تبلیغات معاویه آنقدر گسترده بود که وقتی علی(ع) به شهادت رسید مردم گفتند مگر نماز می خوانده که در محراب شهید شده است. ما باید در جهاد تبیین، تبلیغات دشمن را خنثی کنیم گاهی دشمن در تبلیغات موفق می شود کما اینکه معاویه در تبلیغاتی علیه علی(ع) موفق شد. ما باید واقعیت‌ها را برای مردم روشن کنیم. اینطور نیست که اگر ما مذاکره کنیم، سرمایه اجتماعی به دست خواهیم آورد. من به شما می‌گویم که هیچ دستاوردی از برجام برای ایران حاصل نشد. همانطور که رئیس بانک مرکزی وقت، آقای سیف، اعلام کرد، هیچ چیزی به دست نیامد. جان کری می‌گفت ما از بانک ها می‌خواهیم با ایران رابطه داشته باشند از زیر میز تماس می گرفتند می‌گفتند اگر رابطه داشته باشید پدرتان را درمی آوریم. هیچ بانکی جرات نمی‌کند با ایران رابطه داشته باشد.
ظریف می‌خواست این برجام امضا شود تا در انتخابات رای بیاورند
ما کسی را فرستادیم که مجذوب و مرعوب آمریکا بود و می‌خواست یک چیزی امضا شود. در مجلس آمد و از او پرسیدند چرا در برجام تعلیق تحریم‌ها آمده است که گفت تعلیق نیست، لغو است و بعد هم که به آن نشان دادند تعلیق است، گفت من نخوانده بودم. تو رفتی برای لغو تحریم‌ها و لغو در آن نیامده است و در مجلس و در تلویزیون این حرف را می‌زند.
من که باور نکردم نخوانده، او می‌خواست یک موجی شود از اینکه سر مذاکره با آمریکا و رفع مشکلات پیش می‌آید، انتخابات را ببرند که بردند. اگر ما بخواهیم مذاکره کنیم، باید بدانیم که این مذاکرات باید اجازه آن را رهبری بدهد. سیاست‌های کلان باید از سوی رهبری تعیین شود و هیچ‌کس حق ندارد این کار را به تنهایی انجام دهد.
من اگر جای مجلس بودم رییس‌جمهور را استیضاح می‌کردم
غربی‌ها فریب‌کار و دروغگو هستند
سیاست‌های کلان، طبق قانون اساسی، بر عهده‌ی مقام معظم رهبری و رئیس‌جمهور باید مطابق قانون عمل کنند، حتی اگر آن قانون را قبول نداشته باشند. ایشان بیان کرده‌اند که قانون حجاب را قبول ندارند و به آن عمل نمی‌کنند. اگر من جای مجلس بودم، ایشان را استیضاح می‌کردم. این به چه معناست که قانون را قبول ندارید؟ شما طبق قانون رئیس‌جمهور شدید و وظایف و اختیارات شما مشخص است. در مورد جنگ اوکراین نیز، برخی ادعا می‌کنند که ما سلاح داده‌ایم. این افراد می‌دانند که ما سلاح نمی‌دهیم و لازم است دروغ بگویند تا کار خود را توجیه کنند. آنها همچنین از این موضوع مطلع هستند که ما به دنبال سلاح هسته‌ای نیستیم. من یک مورد را به شما توضیح بدم یک مقدار از مغز ظریف مطلع هستم. آقای ظریف، معتقدند که دشمن بهانه‌ای پیدا می‌کند و ما برای رفع آن بهانه، اقداماتی انجام می‌دهیم. اما این رویکرد باعث می‌شود که دشمن یاد بگیرد هر چه بخواهد، ما باید انجام دهیم و بهانه‌جویی خود را توجیه کند. خود اوکراینی‌ها در یک جا اعلام کرده‌اند که ایران به روسیه سلاح نداده و این‌ها فریب‌کار و دروغگو هستند. کشورهای با سابقه جنایت‌های زیاد، همچنان از بمباران فلسطینی‌ها حمایت کرده و هیچ‌گونه مجازاتی برای جنایتکاران در نظر نمی‌گیرند. این‌ها آدم نیستند.
آینده سیاست خارجی ایران را چطور می‌بینید؟
دلیلی ندارد که رهبری همه چیز را به صراحت بیان کند
ساداتیان: آینده کشور را در این می‌بینم که فردی مانند آقای ظریف، که روابط بین‌الملل می شناسد و به زبان تسلط دارد، می‌تواند به عنوان یک گزینه مناسب برای پیشبرد منافع ملی در نظر گرفته شود. او مورد اعتماد رییس‌جمهور است و رئیس‌جمهور مسئول اجرای قانون اساسی است و سیاست‌های کلی مورد توافق رهبری نیز باید در نظر گرفته شود و در زمان تبلیغات انتخابات هم تاکید کردند. اگر گشایشی هم قرار است اتفاق بیفتد، این امر باید با هماهنگی رهبری صورت می‌گیرد، ایشان از خودش نمی‌گوید و دلیلی ندارد که رهبری همه چیز را به صراحت بیان کند ولی آنچه که رییس‌جمهور و دولت ایشان می‌تواند اجرا کند، چراغ سبز‌هایی است که به ایشان داده می‌شود. دولت باید تابع شرایط کشور اقدام کند. در گفتگوها، ما همه چیز را نخواهیم باخت. این امر بستگی به گروه مذاکره‌کننده و توانایی آنها دارد و همچنین به حمایت‌هایی که از داخل کشور دریافت می‌کنند.
میدان باید از دیپلماسی تبعیت کند
بحث بر سر این است که ما باید قدرت نظامی‌مان را حفظ کنیم و این امر جزء ضروریات است. اما دیپلماسی و گفت‌وگو باید به گونه‌ای باشد که میدان خود را هماهنگ کند نه اینکه دیپلماسی خود را با میدان هماهنگ کند. نباید این امر باید برعکس باشد؛ کما اینکه در تمام دنیا نیز اینگونه است. ایالات متحده، که قدرت اول نظامی دنیاست، تابع دیپلماسی خود است. حتی در اسرائیل خبیث نیز که این اتفاقات در حال وقوع است، نتانیاهو گفت‌وگو می‌کند و قدرت نظامی پشت سر اوست. بنابراین، به نظر می‌رسد برای تامین امنیت و منافع ملی باید به سمت حرکتی برویم که توازنی در روابط خارجی‌مان داشته باشیم و در سایه این روابط و رقابت‌هایی که بین دیگران ایجاد می‌کنیم، منافع ملی خود را حفظ کنیم. اگر ما از پیش قضاوت کنیم و بگوییم که در مذاکره می‌بازیم، این موضوع با شرایط امروز، اقتصاد و تکنولوژی و ارتباطات امروز سازگار نیست، خودمان را باخته بدانیم کما اینکه در سال‌های گذشته، دیگران به جای ما حرف زندند و تصمیم‌گیری کرده‌اند که ما زیان‌های زیادی را متحمل شده‌ایم. امیدوارم که این قضیه ختم به خیر شود و بتوانیم حمایت آن چیزی را که دولت آقای پزشکیان به دنبالش است، داشته باشیم. وفاق باید در راستای منافع ملی باشد و نه اینکه هر کسی فقط حرف خود را بزند.
وضعیت امروز دولت را چطور ارزیابی می‌کنید و دولت باید چگونه عمل کند؟
به نظر من، دولت ضعیف است و آقای پزشکیان به مسائل بین‌الملل آشنا نیست و متأسفانه همه چیز را به نگاه آقای ظریف سپرده است. این نگرش که ما چاره‌ای جز مذاکره نداریم، صحیح نیست. اگر بگوییم آقای جلیلی ضعیف عمل کرده، این در حالی است که آقای ولایتی نیز اگر بگوید که وقتی تضمین نمی‌دهند، بهتر است ما تعهدی ندهیم تا اینکه ما تعهد دهیم ولی آنها عمل نکنند، این موضوع به ضرر ماست. به همین خاطر، من معتقدم که آقای جلیلی موفق‌تر از آقای ظریف بوده است، آقای جلیلی آمریکا را بهتر می‌شناخت. میدان و دیپلماسی در همه‌جای دنیا باید تقویت‌کننده یکدیگر باشند. میدان باید به تقویت دیپلماسی کمک کند و دیپلماسی نیز می‌تواند موجب تقویت میدان شود. باید از قدرت نظامی بهره ببرد. جنگ خسارات دارد لذا سیاست ما اجتناب از جنگ است. ما نمی‌خواهیم جنگی رخ دهد اما می‌توانستیم جنگ هشت‌ساله را یک هفته‌ای به پایان برسانیم.می‌توانستیم به صدام بگوییم همین خوزستان را بگیر و دلش خوش باشد کما اینکه آقای روحانی در موضوع قطعنامه ۵۹۸ می‌گفت اروند رود را به عراق دهید. من این موضوع را مطرح کردم اما آنها تکذیب کردند و گفتند قدیری عضو ۵۹۸ نبوده است. بعدا یک تشویق‌نامه ولایتی مربوط به همین مذاکرات 598 را فرستادم که تلویزیون این را پخش نکرد ولی تکذیبه دروغ آن را پخش کرد.
ایالات متحده قصد ندارد تحریم‌ها را بردارد
در مورد مذاکرات برجام، باید به اروپایی‌ها بگوییم که چرا به برجام عمل نمی‌کنند. بنده بر این باورم که ایالات متحده قصد ندارد تحریم‌ها را بردارد. هرچقدر هم که شما کوتاه بیایید و امتیاز بدهید، اروپایی‌ها بنا ندارند همکاری کنند.اسنپ بک را هم اجرا خواهند کرد. آنها می‌خواهند این را مانند چماق بالای سر ما نگه دارند. من به شما بگویم این‌ها یک روز هم مانده باشد اسنپ بک را فعال خواهند کرد و بهانه می آورند، بهانه آوردن کاری ندارد.
این بماند در تاریخ این را من دارم می‌گویم. ما باید افرادی را به مذاکرات بفرستیم که مرعوب و مجذوب اروپایی‌ها نباشند و منافع ما را در نظر داشته باشند، نه منافع جناحی را. آقای ظریف می‌رود و یواشکی به البرادعی می‌گوید اگر این کار را نکنید جناح ما شکست می‌خورد. شما حق ندارید در روابط خارجی مسائل داخلی را پیش بکشید. ضمن اینکه انتصاب آقای ظریف غیرقانونی است، طبق اساس‌نامه وزارت امور خارجه کسی که بستگان درجه یک او تابعیت خارجی داشته باشند نمی توانند دیپلمات شوند چه برسد به اینکه بخواهند سفیر یا وزیر شوند. تمام این مدت ایشان غیر قانونی سفیر و دیپلمات بودند. این‌ها می‌خواهند بروند قانون را تغییر دهند چرا به ظریف نمی‌گویند به بچه هایت بگو تا تابعیت‌شان را پس دهند. بچه اش راضی نیست به خاطر ماندن ظریف در این سمت این کار را انجام دهند البته من به مجلس هم انتقاد دارم که چرا سر این قضیه کوتاه می‌آیند. آقا، محکم سر قانون بایستید.
خزعلی، اینجا معاون رئیس‌جمهور بود و دو بچه‌اش درخواست تابعیت کردند، اما هیچ‌کسی صدایش در نیامد
ساداتیان: راجع به ضعف آقایان صحبت کردند. کرسنت نشان می‌دهد دو ساختمان خوب که من در لندن بودم، می‌دانم آن ساختمانی که متعلق به شرکت نفت در هلند بود جزو خسارت‌ها رفت. اینجا نشان می‌دهد که چه موانعی ایجاد کرده‌اند و چه‌طور تفکرشان و نگاهشان به خسارت‌هاست. نکته آخری که ایشان اشاره کردند، آقای ظریف هم که ایشان دارند می‌گویند، باز من فکر می‌کنم که وقتی شما می‌گویید تابعیت قهری یعنی اینکه دانشجو بوده، آنجا زندگی می‌کرده، بچه‌اش آنجا متولد شده و به طور خودکار این را داشته است. خانم خزعلی، اینجا معاون رئیس‌جمهور بود و دو تا بچه‌اش درخواست تابعیت کردند، هیچ‌کسی صدایش در نیامد و هیچ چیزی نگفت. حتی برادرش، خود آقای مهدی خزعلی، دارد مطرح می‌کند و مصاحبه کرد و طرح موضوع کرد.
قدیری ابیانه: برادر ضدانقلاب آن بود که این را گفت.
ساداتیان: یک بام و دو هوا نباید برخورد کنیم. بله، اگر واقعاً قانون می‌گوید تابعیت قهری و غیر قهری (اختیاری*، اگر این‌ها مشکل است، ولی ظاهراً قانون دارد می‌گوید اختیاری است. اما اینکه قهری در زمان دانشجویی‌اش آنجا متولد شده یا مثلاً فرض کنید که شما در زمان سفارت در آنجا متولد شده‌اید، من بچه‌ام در زمان سفارتم آنجا متولد شده، این دیگر چیکارش می‌تواند بکند؟
قدیری‌ابیانه: پس دهند
ساداتیان: یعنی قوانینی آن موقع حاکم نبود که بچه‌های من داشته باشند. ولی می‌خواهم بگویم یعنی بحث قهری، حالا که ببخشید، چه زمانی دانشجویی باشد، چه زبان غیر دانشجویی باشد، چه زبان مأموریت حتی سفارتی باشد، این قاعدتاً نمی‌تواند ملاک قرار بگیرد. ولی بله، اختیاری، اگر واقعاً اختیاری است، خوب می‌تواند جای اشکال داشته باشد و می‌تواند مسئله باشد که قانون الان این را نمی‌گوید. ببینید ما اگر بخواهیم وارد این ریزهایی که الان در بین مردم هم مطرح است، بشویم، من فکر می‌کنم که تا شب هم باید بنشینیم با آقای قدیری گفت‌وگو کنیم. دیدن ایشان مغتنم بود و گفت‌وگو داریم. ولی عرض کردم دو تا دیدگاه دیگر، دو تا نظر، دو تا نگاه، دو تا جریان سیاسی در کشور که همدیگر را قبول ندارند، این را نمی‌شود تطبیق کرد با قانون. قانون و تأمین منافع ملی ما، منافع ملی ما تابع شرایطی که الان داریم هم در بعد بین‌الملل و هم در بعد داخلی ایجاب می‌کند مذاکره کنیم و پشتیبان مذاکره‌کننده هم باشیم و افراد مطمئن را هم انتخاب کنیم و از بهترین کارشناسان استفاده کنیم تا این مذاکره را انجام دهیم و بخشی از این موانع را مرتفع کنیم.
قدیری‌ابیانه: حالا این آمریکا منافع‌مان را ایجاد می‌کند مذاکره کنیم، اتفاقاً منافع ما ایجاب می‌کند که با آمریکا مذاکره نکنیم، برای اینکه آنها دشمنند. این اشتباه را مصدق کرد و روحانی و ظریف هم کردند در برجام و غیره و این‌ها نباید تکرار شود. من از صحبت آقا مجوز ملاقات و مذاکره با آمریکا را برداشت نکردم، یک چنین چیزی لازم نیست در لفافه گفته شود. مجوزی صادر نشده و اصلاً نمی‌توانند مذاکره کنند.
لازم به ذکر است این مناظره روز یکشنبه، ۱۴ بهمن ۱۴۰۳ در دفتر خبرگزاری کار ایران (ایلنا) و پیش از اظهارات توهین آمیز ترامپ که توام با تهدید ایران به بمباران بود، برگزار شده است.
ترامپ در یک توئیت صریحاً اعلام کرد: «اگر ایران به سلاح اتمی دست یابد، ما می‌توانیم آنجا را به جهنم تبدیل کنیم!» وی در روزهای نخست بازگشت به کاخ سفید، بار دیگر سیاست «فشار حداکثری» علیه ایران را با امضای یادداشت ریاست جمهوری احیا کرد.
رهبر انقلاب نیز در آخرین واکنش به اظهارات ترامپ تأکید کردند «مذاکره با آمریکا نه عقلانی است، نه شرافتمندانه».
دریافت صفحه با کد QR