در شرایطی که دولت در لایحه بودجه سال‌آینده تعرفه واردات خودرو را از 70 درصد به 100 درصد افزایش داده بود و کمیسون تلفیق تعرفه 100 درصدی را به 80 درصد تقلیل داده بود، رئیس کمیسسیون تلفیق، در هفته جاری از واکنش به افزایش 30 درصدی قیمت خودروهای داخلی، از کاهش دوباره تعرفه واردات خبر داد.

به گزارش مردم سالاری آنلاین به نقل از تجارت نیوز، رضا سپهبند، عضو کمیسیون انرژی مجلس، در توئیتر نوشت: «با اصرار نمایندگان ملت در کمیسیون تلفیق و به منظور رقابتی کردن بازار خودرو و در مقابله با افزایش ۳۰ درصدی و یک‌شبه قیمت خودروهای تولید داخل، عصر ۲۹ آبان، نمایندگان کمیسیون تلفیق به پیشنهاد کاهش تعرفه واردات خودرو به ۶۰ درصد رای مثبت دادند.».

گرچه تصمیمات کمیسیون تلفیق نیازمند تصویب نهایی در صحن علنی مجلس دارد، اما آیا در صورت نهایی‌شدن کاهش تعرفه به 60 درصد منجر به افزایش رقابت در بازار خواهد شد؟

ایجاد رقابت با کاهش تعرفه واردات نیازمند کارشناسی‌های دقیق است. طی سال جاری، واردات خودرو با تعرفه 70 درصدی انجام شده و به‌رغم تلاش‌های دولت برای واردات خودروهای اقتصادی، موانع پیش‌رو واردات، مانع از اثربخشی این مساله شده است.

از عواملی که مانع ایجاد رقابت بوده‌اند می‌توان نوسانات نرخ دلار، تحریم‌ها و معاملات چند واسطه‌ای، مشکل تامین ارز، تیراژ پایین واردات و موانع ثبت نام را مثال زد که در نهایت منجر به سودجویی دلالان از بازار خودروهای وارداتی شده است.

قیمت تمام‌شده محصولات وارداتی با توجه به موانع واردات منجر به حباب قیمتی شدید خودروهای وارداتی در بازار آزاد شده است.

تنها در مواردی محدود و مختص به خودروهای چینی است که بازار استقبال خود را نسبت به خودروی مورد نظر نشان نداده و قیمت‌هایی نزدیک به  لوکس‌ترین خودروهای داخلی حاصل شده است.

 برای مثال خودروی زوتی DL5، وارداتی پارس خودرو که با قیمت یک میلیارد و 50 میلیون در سال گذشته به بازار عرضه شد و مورد استقبال بازار قرار نگرفت و هم‌اکنون در محدوده قیمتی یک میلیارد و 100 به فروش می‌رسد.

قیمت DL5 در بازار جهانی مابین ۸۰۰۰ تا 12 هزار دلار است. میانگین قیمت این خودرو با احتساب دلار نیما 51 هزار تومانی و تعرفه 70 درصدی معادل با 867 میلیون تومان می‌شود.

قیمت خودرو مذکور با احتساب تعرفه 60 درصدی رقمی معادل 816 میلیون تومان پیدا می‌کند. حال آنکه زوتی عرضه‌شده در سال گذشته با قیمت یک میلیارد و 50 به دست مصرف‌کننده رسیده است.

بنابر این ارزان‌ترین خودروی وارداتی هم حتی با کاهش تعرفه واردات، قیمتی حدود لوکس‌ترین سواری داخلی در بازار آزاد را دارد.

حال آنکه خودروهایی که مورد استقبال قرار گرفته‌اند به دلیل تیراژ پایین و انحصار بازار در دست دلالان با حباب قیمتی مبادله می‌شوند.

بنابر این لازمه ایجاد رقابت کاهش تعرفه 10 درصدی واردات نیست، بلکه ارائه ساز و کار مشخص واردات خودرو مساله‌ای است که نیازمند توجه جدی است.

پس از حل مسائل زیرساختی مربوط به واردات، می‌توان در باب کاهش تعرفه واردات تامل کرد. پیشنهاد بیشتر کارشناسان این است که تعرفه واردات باید عددی متغییر باشد.

بدین شکل که خودروهای اقتصادی شامل پایین‌ترین میزان تعرفه و روند افزایش کلاس خودرو با میزان تعرفه برابر باشد. 

بیش از نیمی از مردم ایران در طبقه کارگر زیست می‌کنند و خرید خودرو برای این طبقه مبدل به رویا شده است. برای دسترسی طبقه پایین جامعه به خودرویی که در دنیا کالایی مصرفی است، ایجاد رقابت در بازار خودرو نیاز اساسی است، اما ایجاد رقابت تنها با کاهش 10 درصدی تعرفه واردات حاصل نخواهد شد.