داستان رفع فیلترینگ و برداشتن محدودیت‌های شبکه‌های اجتماعی به سادگی و با صدور دستور توسط رئیس‌جمهور امکان پذیر نیست. نبود مرجع مشخص و متولی نامعلوم فیلترینگ سبب خواهد شد که حتی پس از گشایش دوباره فضای مجازی، با اولین ناآرامی دوباره بسته شود.

«چه زمانی قفل فیلترینگ می‌شکند؟» این یکی از مهم‌ترین سوالات مردم از پزشکیان است. کسی که با وعده فیلترینگ در کنار وعده‌های دیگر چون مذاکرات برای رفع تحریم، حل و فصل شدن مسئله حجاب و ... در تیر ۱۴۰۳، توانست رقبای خود را از میان به در کند و خود فاتح پاستور شود. حال مردم خواهان آن هستندکه  پزشکیان به وعده‌ای که برای آن گردن گرو گذاشت، جامه عمل بپوشاند. 

 تلاش‌های دولت و اظهارات دولتمردان حکایت از آن دارد که در تصمیم خود برای رفع فیلترینگ جدی هستند. اخیرا رئیس جمهوری در دیداری که با اعضای حزب کارگزاران داشت، تاکید کرد که؛ «در موضوع اینترنت و رفع فیلترینگ به نگاه مشترک میان سران رسیده‌ایم و در پی حل مشکلات این حوزه هستیم.» او همچین در دومین جلسه شورای عالی فضای مجازی در دولت چهاردهم بررسی موضوع فیلترینگ را بر عهده کمیته‌ای متشکل از اعضای این شورا گذاشت.

اما داستان رفع فیلترینگ و برداشتن محدودیت‌های شبکه‌های اجتماعی به سادگی و با صدور دستور توسط رئیس‌جمهور امکان پذیر نیست. نبود مرجع مشخص و متولی نامعلوم فیلترینگ سبب خواهد شد که حتی پس از گشایش دوباره فضای مجازی، با اولین ناآرامی دوباره بسته شود، نکته ای که ابوالحسن فیروزآبادی در گفتگو با خبرآنلاین بر آن تاکید می کند. از سوی دیگر تکاپوها در اردوگاه موافقان فیلترینگ برای بسته ماندن فضای مجازی بیشتر شده و پزشکیان برای تحقق وعده خود مسیر سختی را در پیش دارد. 

وزارت ارتباطات، تنها سهم دولت در کمیته بررسی رفع فیلترینگ

با وجود آنکه حدود یک هفته از دستور پزشکیان برای تشکیل کمیته‌ای از اعضای شورایعالی فضای مجازی برای بررسی رفع فیلترینگ می‌گذرد؛ تاکنون نه تنها خبری مبنی بر تشکیل جلسات این کمیته منتشر نشده، که حتی اعضای آن هم محرمانه مانده است. 

پیگیری‌های خبرگزاری خبرآنلاین، از اعضای شورای عالی فضای مجازی درباره اعضا و جزئیات مسئولیت این کمیته به نتیجه نرسید و اعضای حقیقی این شورا از بیان جزئیات خودداری کردند. تنها عزت‌الله ضرغامی که از موافقان رفع فیلترینگ است، در گفتگو با خبرگزاری خبرآنلاین بیان کرد: «آقای رئیس جمهور تاکید کرد که خیلی ها در این مورد نظر بدهند و هر کسی که در جلسه گفت ما هم باید عضو کمیته مذکور باشیم، او گفت باشد، شما هم عضو باشید.»

از سوی دیگر، برخی شنیده‌های خبرنگار خبرگزاری خبرآنلاین از یک منبع در بدنه وزارت ارتباطات، حکایت از آن دارد که ستار هاشمی وزیر ارتباطات تنها نماینده دولت در کمیته بررسی فیلترینگ است. او در پاسخ به این سوال که اعضای کمیته بررسی رفع فیلترینگ چه کسانی هستند، گفت: «از دلیریان بپرسد، او فضا را بسته و محرمانه کرده است.»

این منبع آگاه همچنین تاکید کرده است که وزارت ارتباطات ۸ طرح برای رفع فیلترینگ نداشته و این ماجرا را یک خبرنگار در توئیتر(ایکس) مطرح کرده است. 

پیگیری‌ها از حسین دلیریان سخنگوی مرکز ملی فضای مجازی بی‌پاسخ ماند و حتی انتشار یک گزارش با عنوان؛ «ضرغامی: عضو کمیته رفع فیلتر نیستم اما از مردم حمایت می‌کنم/ سکوت آقامیری درباره اعضای کمیته ویژه» در خبرگزاری خبرآنلاین با اعتراض نزدیکان به او روبرو شد.

دلیریان که بنا بر ادعای منبع اگاه در وزارت ارتباطات، نقش اساسی در محرمانه شدن فضای شورایعالی فضای مجازی دارد، در دولت ابراهیم رئیسی در تاریخ ۳۰ دی ماه ۱۴۰۲، به عنوان سخنگوی مرکز ملی فضای مجازی منصوب شد. او از حمله کنندگان به سفارت انگلیس بوده و حتی تصویرش در حالی که وسط جمعیت مهاجمان مشغول شعار دادن بود، در فضای رسانه‌ای منتشر شده است. فعالیت در بخش رسانه‌ای شورای نگهبان و بخش امنیتی-دفاعی خبرگزاری‌ تسنیم از دیگر سوابق وی است. 

بی‌توجهی اعضا به دستور پزشکیان؟

پیگیری‌ها از نهاد ریاست جمهوری نیز حکایت متفاوتی دارد. برخی از منابع در دولت مدعی هستند که اصلا چنین کمیته‌ای تشکیل نشده و اعضای شورایعالی فضای مجازی از دستور رئیس جمهور برای برگزاری آن تبعیت نکرده‌اند. خاصه آنکه تاکنون هم جلسه‌ای توسط کمیته بررسی فیلترینگ شکل نگرفته است.

اگر چه حرف‌هایی که توسط رئیس جمهور و دولتمردان او به گوش می‌رسد حکایت از جدی‌تر شدن رفع فیلترینگ دارد اما شواهد امر و پیگیری‌ها نشان می‌دهد که این مسئله صرفا میان نهادهای مختلف در حال پاسکاری است. به بیان دیگر، با توجه به نبود یک قانون مشخص درباره متولی فیلترینگ و عدم دستور صریح رئیس جمهوری برای آن، محدودیت ها به یک کلاف سردرگم تبدیل شده است.

موافقان فیلترینگ نیز با بهره‌گیری از نفوذ خود در شورایعالی فضای مجازی و برخی فضاسازی ها، به نوعی به دنبال دور زدن دولت هستند تا کلاف فیلترنیگ همچنان سردرگم بماند. گویی فعلا زور پزشکیان برای حل و فصل این ماجرا به تندروها نرسیده است و مخالفان و موافقان فیلرینگ در حال زورآزمایی با هم هستند.