مجموعه شستا به مدیریت عارف نوروزی به خوبی نشان داد که از هیچ فرصتی برای عزل و نصب‌های پنهان و خارج از قائده دست نمی‌کشد. شاید همین عزل و نصب‌های نوروزی در زمان تغییر دولت که خود در روندی غیرقانونی اتفاق می‌افتاد باعث واکنش معاون اول دولت پزشکیان شد. شاید در یک روند جدی لازم است نه فقط مدیرعامل صبا تامین بابت مدیریت ضعیفش بلکه در خصوص ادامه فعالیت عارف نوروزی نیز با توجه به وضعیت شستا تجدیدنظر صورت گیرد.

در اتفاقی کم سابقه نه ریاست جدید سازمان تامین اجتماعی بلکه معاون اقتصادی و سرمایه‌گذاری سازمان تأمین اجتماعی در نامه‌ای که روز چهارشنبه ۹ آبان ۱۴۰۳ منتشر شده است، اما تاریخ آن به تاریخ ۸ آبان ماه است، دست عارف نوروزی به‌عنوان مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی (شستا) را در عزل و نصب‌های شستا بست و هر تصمیم او در این حوزه را منوط به کسب مجوز و هماهنگی دانسته است، نامه‌ای که انتشار آن اکنون یک پرسش مهم ایجاد کرده؛ آیا عارف نوروزی با انتشار این نامه خود می‌رود یا لذت حضور در صندلی شستا او را بی‌تفاوت از این اقدام کرده است؟

نامه ای که دست عارف نوروزی را بست

به گزارش اقتصاد ۲۴، سازمان تامین اجتماعی، اقدام شستا در عزل مدیران عامل و اعضای هیات مدیره سه شرکت گروه مالی صبا تامین، ماکرو اینترنشنال و شرکت هرمز پاسارگاد را لغو و هرگونه عزل و نصب را ممنوع اعلام کرد.

در حقیقت این نامه فقط عزل و نصب‌ها را ممنوع نکرده بلکه حتی نصب‌های قبلی در نصب مدیران عامل و اعضای هیات مدیر‌ه‌ها را نیز ملغی اعلام کرده است. همچنین به گزارش اقتصاد ۲۴، در این نامه، سوری با تأکید بر دستورات پیشین سازمان تأمین اجتماعی، به خصوص نامه ۲۲ مهر ماه، از نوروزی خواست تا تمامی احکام صادره برای برکناری یا جابجایی مدیران در شرکت‌های نام‌برده تا اطلاع ثانوی و تا زمان تدوین ضوابط جدید انتصابات متوقف کند.

رمزگشایی از متن نامه معاون اقتصادی تامین اجتماعی

متن نامه به عارف نورزوی مدیرعامل شستا، به شرح زیر است: «با عنایت به اخبار واصله پیرامون عزل و جابجایی مدیران عامل و برخی اعضای هیات مدیره گروه مالی صبا تامین، شرکت ماکرو اینترنشنال و شرکت هرمزپاسارگاد و همچنین پیره نامه ۲۲ مهر سال جاری و با عنایت به دستور مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی، بدینوسیله ضمن تاکید بر رعایت دستورالعمل صادره در خصوص هرگونه عزل، نصب و جابجایی در سطح مدیران عامل و اعضای هیات مدیره شستا و شرکت‌های تابعه، مقتضی است ضمن توقف و لغو احکام صادره برای شرکت‌های صدرالاشاره تا اطلاع ثانوی و تا زمان تدوین و ابلاغ ضوابط انتصابات (که با هماهنگی این سازمان، وزارتخانه متبوع و و دبیرخانه هیات امنای سازمان تامین اجتماعی و صندوق‌های تابعه صورت می‌پذیرد) از هرگونه عزل، نصب و جابجایی در سطح مدیران عامل و اعضای هیات مدیره شستا و شرکت‌های تابعه خوداری شود. طبق هماهنگی‌های بعمل آمده با مدیرعامل سازمان و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در خصوص موارد ضروری با هماهنگی قبلی و اخذ تأییدیه از تمامی ارکان فوق می‌توان اقدام کرد.»

یک نکته مهم در نامه این است که پیش از این نامه اخیر که اکنون رسانه‌ای شده، در مهرماه سال جاری و به تاریخ ۲۲ ماه، یک نامه دیگر به عارف نوروزی ارسال شده که به نظر می‌رسد دستور مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی در رابطه با همین عزل و نصب‌ها در آن نامه قید شده بود.
اما عارف نوروزی تا به صورت علنی نامه دوم یعنی نامه ۸ آبان منتشر نشده، دستکم به روند عزل و نصب‌های خارج از قائده خود ادامه داده است، روندی که آنقدر عیان بوده که این بار به نوعی منجر به تذکر کتبی و علنی به نوروزی شده است.

سابقه رفتار‌های خارج از عرف در انتصاب خود عارف نوروزی

البته این روند رفتار‌های خارج از عرف که منجر به تشر و تذکر از پشت تریبون به مدیران شستا شد، نخستین بار نیست که رخ می‌دهد. اساسا حتی انتصاب نوروزی را باید با حواشی بسیار همراه دانست.

در مرداد سال جاری بود که سیده حمیده زرآبادی، سخنگوی ستاد پزشکیان در حساب ایکس خود اینگونه نوشت: «مدیرعامل شستا که به‌دلیل امتناع رئیس سازمان تأمین اجتماعی از صدور حکم انتصابش، در روندی غیرمعمول و فراقانونی از سوی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی منصوب شده و به‌همین دلیل تاکنون موفق به ثبت تغییرات روزنامه رسمی هیئت مدیره شستا نشده، بعد از بخش‌نامه دکتر مخبر اقدام به انتصاب غیرعلنی ۲ مدیرعامل هلدینگ زیرمجموعه خود بدون انتشار حکم و اطلاع‌رسانی عمومی نموده، تا کار مردم زمین نماند!»

در واقع این نوشته سیده حمیده زرآبادی نشان از چندین تخلف پیاپی و مختلف داشت. این که گویا نوروزی در یک روند غیرمعمول انتخاب شد و اساسا، از فرصت انتقال دولت در زمان شهادت سید ابراهیم رئیسی استفاده کرد و حتی بخشنامه محمد مخبر را نادیده گرفت و در زیر مجموعه خود بدون اطلاع رسانی و به صورت پنهانی دست به عزل و نصب زد، از جمله همین تخلفات این مدیرعامل جنجالی شستا است.

آیا عارف در روز تودیع وزیر به نوروزی طعنه زد؟

اما این تنها موردی نبود که درباره عارف نوروزی و سو عملکردش مطرح می‌شد؛ کما اینکه به گزارش اقتصاد ۲۴، مجموعه شستا به مدیریت نوروزی به خوبی نشان داد که از هیچ فرصتی برای عزل و نصب‌های پنهان و خارج ضوابط دست نمی‌کشد.
شاید همین عملکرد پرابهام نوروزی به عنوان مدیرعامل شستا بود که معاون اول دولت پزشکیان را نیز به واکنش واداشت.

به گزارش اقتصاد ۲۴، محمدرضا عارف در سمت معاون اول رئیس جمهور در مراسم تودیع و معارفه وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با تأکید بر این که مسیر دولت با توجه به شعار دکتر پزشکیان در مناظرات انتخاباتی برای اجرای اسناد بالادستی و قانونی روشن و واضح است، تقریبا به صراحت به عارف نوروزی و انتصاب هایش پرداخت و در بخشی از نطق آن روز خود گفت: «مجموعه شستا حیاط خلوت مسئولین سیاسی نیست و انتخاب مدیران این سازمان و بخش‌های مهم دیگر وزارتخانه باید با توجیه روشن و مشخص و سابقه مدیریتی موفق باشد.» محدرضا عارف در ادامه با انتقاد صریح‌تر خطاب به میدری می‌گوید: «وزیر کار هرچه سریعتر گزارشی از وضعیت وزارتخانه و عدم نفع مدیران شستا به دولت بدهد.»

اشاره عارف البته به همه حواشی بود که در ماه‌های اخیر حول و حوش انتصابات در شستا رخ می‌داد. اما در این بین مواردی نیز وجود دارد که باید به آن توجه بیشتری شود، از جمله انتشار نامه بعد از عزل مدیر بسیار ضعیف شرکت صبا تامین. در واقع در این پرونده با روندی عجیب از رفتار‌های غیرقانونی و فراقانونی مواجه هستیم.

شرکت تامین سرمایه صبا تامین کجای این بازی است؟

باید توجه داشت عارف نوروزی، مدیرعامل شستا، در یکی از معدود تصمیمات مناسب، اما دیرهنگام خود، مدیرعامل ضعیف و منفعل گروه مالی صبا تأمین را که در دوره وزارت عبدالملکی، وزیر سابق تعاون، کار و رفاه اجتماعی منصوب شده بود، از سمت خود برکنار کرد.

البته که این اقدام به منظور جلوگیری از تحمیل هزینه‌های ناشی از سوء مدیریت افراد بی‌تجربه و ناتوان در بازار سرمایه بر دوش مردم صورت گرفت. با برکنارى میرطاهر، سلیمانى عضو موظف هـیات مدیره آن گروه، تا انتخاب مدیر عامل گروه مالى صبا تأمین جایگزین ایشان شد.

به نظر می‌رسد برای سازمان تامین اجتماعی یک سوال یکی همین است که با کدام سازوکار میرطاهر، عزل و به جای او سلیمانی به عنوان عضو موظف هیات مدیره تا انتخاب مدیرعامل جایگزین شده است؟
با توجه به اشاره نامه روز ۸ آبان به مساله نامه پیشین روز ۲۲ مهر و تاکید دوباره بر تدوین ضوابط انتصابات، به نظر می‌رسد مساله، عزل میرطاهر نیست و احتمالا مساله انتصاب بعدی نوروزی است که محل بحث جدی است و اساسا نامه اذعان دارد که هر نوع انتصاب و عزلی باید متوقف شود.

این اتفاق در تاریخ ۶ آبان سال جاری رخ داد و دقیقا دو روز بعد از این عزل مهم بود که نامه ملغی شدن تمامی عزل و نصب‌ها با تاکید بر نام سه شرکت زیر مجموعه یعنی «گروه مالی صبا تامین»، «ماکرو اینترنشنال» و «شرکت هرمز پاسارگاد» صادر و منتشر شد.نام بردن از دو شرکت دیگر البته می‌تواند نشان از این باشد که شاید عارف نوروزی که خود در وضعیت امکان جابه‌جایی قرار دارد و باید به ادامه فعالیتش شک کرد، قصد داشته در آن دو شرکت دیگر نیز تغییراتی را اعمال کند و در نتیجه بر نام این شرکت‌ها تاکید شده است.

از سوی دیگر معنای این نامه در این شرایط یکی نیز می‌تواند همین باشد که عارف نوروزی که در روندی فراقانونی و در آبان سال ۱۴۰۲ با تودیع و معارفه وزیر وقت یعنی صولت مرتضوی بر اریکه مدیرعاملی شستا تکیه زده بود، حالا موقعیت خود را چنان متزلزل دیده که به ناچار دست به عزل و نصب‌های فوری می‌زند.

بر اساس قانون حکم عارف نوروزی و مراسم تودیع وی باید توسط مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی امضا و انجام می‌شد، اما او در نهایت به دلیل امتناع مدیرعامل وقت با حکم وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی دولت سیزدهم به این پست دست یافت. در حقیقت حتی روند انتصاب خود عارف نوروزی نیز با، اما و اگر‌های جدی رو به رو است، مدیری که خود انتصابش بار‌ها محل مناقشه بوده، بدون تردید امکانات لازم برای دفاع از حقوق شهروندانی که باید نماینده آنان در شستا باشد را نخواهد داشت.

در واقع اکنون با دو مدیری در شستا مواجه هستیم که مدیر بالادست را صولت مرتضوی، وزیر دولت رئیسی و مدیرپایین دست را عبدالملکی(وزیرمستعفی عزل شده دیگر دولت سید ابراهیم رئیسی) منصوب کرده اند.

اما در عین حال زمان آن رسیده که سازمان تامین اجتماعی در دوران دولت چهاردهم با مساله انتصابات در شستا به طور ریشه‌ای و دقیق مواجه و به آن رسیدگی کند.
مساله در این مجموعه تنها انتصاب و عزل یک مدیرعامل یا مدیریت کل مجموعه نیست و باید به این مساله به صورت ریشه‌ای پرداخته شود و در این بین نیز مساله ارکان مختلف این مجموعه است، ارکانی که به نظر می‌رسد باید لیاقت و شایستگی مدیران آن یکبار دیگر به طور کامل بررسی شود.

شاید در یک روند جدی لازم است نه فقط مدیرعامل صبا تامین بابت مدیریت ضعیف که درباره ادامه مدیرعاملی خود عارف نوروزی نیز با توجه به وضعیت شستا تجدیدنظر صورت گیرد. سوالی که برای پاسخش باید کمی صبر کرد تا مشخص شود که عارف نوروزی به دلیل عملکرد ضعیفش خود استعفا می دهد یا منتظر برکناری از سوی وزیر کار می شود؟